علت پیدایش و پراکندگی نژادها چگونه و به چه دلیل بوده است؟

متن سوال: 
سلام علت پيدايش و پراکندگي نژادها چگونه و به چه دليل بوده است؟

سلام وقت شما بخير مردم کشورهاي مختلف و مناطق گوناگون جهان از لحاظ رنگ پوست، مو و چشم، جمجمه و طول قد و غيره از يکديگر متمايز مي گردند.از لحاظ علمي: دانشمندان وجود رنگ دانه هاي قهوه اي در بدن را که در افراد مختلف بروز و نمودي مختلف دارد، علت اين تمايزات مي دانند. در اين رابطه «هانري والوا» مي نويسد: «در بين صفات نژادي مهم تر از همه رنگ پوست است و روي همين پايه، قديمي ترين تقسيم بنديها که مصريهاي قديم نيز بدان اشاره کرده اند به همين ويژگي مربوط مي شد. رنگ بدن مربوط به وجود دانه هايي است به نام دانه هاي رنگين که رنگ آنها قهوه اي زرد رنگ بوده و در طبقات عميق بدن وجود دارد و تعداد آنها متغير مي باشد، اگر تعداد رنگ دانه ها زياد باشد، پوست تيره شده و رنگ بدن قهوه اي يا سياه خواهد بود مثل سياهان و اگر دانه ها کم باشد، رنگ بدن زرد قهوه اي يا زرد روشن خواهد بود. مثل بيشتر مردم قاره آسيا و اگر اساساً اين رنگ دانه ها وجود نداشته باشد يا فوق العاده کم باشد، پوست بدن، رنگ سفيد مايل به قرمز خواهد داشت مثل مردمان اروپاي شمالي»(?) در همين رابطه «ميخائيل نستورخ، نيز مي نويسد: «شدت رنگ پوست به مقدار و اندازة رنگ دانه هاي قهوه اي رنگ است که در بدن به شکل متبلور و محلول وجود دارد. سياه هاي آفريقايي و استراليايي رنگ دانه هاي زيادتري دارند»(?) همين نويسنده سپس ذکر مي کند که: «شرايط جغرافيايي، عوامل اجتماعي و وضع بهداشت در رنگ پوست تأثير فوق العاده اي مي گذارند.»(?) از ديدگاه دين و آموزه هاي ديني نيز مطالبي وجود دارد که به آنها اشاره مي شود. در برخي از روايات، وجود اختلاف در رنگ گِل ها که حضرت آدم و حوا از آنها آفريده شدند، علّت اختلاف رنگ و نژاد انسانها معرفي شده است. به عنوان نمونه در شيخ صدوق در کتاب علل الشرايع نقل مي کند که از رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ پرسيدند: ... آيا آدم از همه گِل ها آفريده شد يا از گِل واحد؟ حضرت فرمود: از همه گِل ها، و اگر از گل واحد آفريده شده بود مردم برخي، برخي ديگر را نمي شناختند ( يعني همه شبيه هم مي شدند)... در خاک سفيدي و سبزي و قرمزي و ... وجود دارد. برخي خاک ها نرم و برخي خشن هستند و لذا برخي از مردم سفيد، برخي زرد و برخي قرمز و يا سياه هستند. اين اختلاف رنگها طبق رنگ خاک هاست.»(?) حديثي از امام علي ـ عليه السّلام ـ در علت تفاوت ميان انسان ها آمده است: «علّت تفاوت ميان مردم گوناگوني سرشت آنان است. زيرا آدميان از آغاز ترکيبي از خاک شور و شيرين، سخت و نرم بودند ... يکي زيبا روي و کم خرد و ديگري بلند قامت و کم همت و يکي زشت و نيکوکار و ديگري کوتاه قامت و خوش فکر و يکي پاک سرشت و بد اخلاق ... »(?) در برخي از احاديث دعاي حضرت نوح ـ عليه السّلام ـ را موجب اختلاف نژادها و رنگ ها معرفي مي کنند. در تفسير نورالثقلين از حضرت «عبدالظيم حسني» روايت مي کند: که از علي بن محمد عسگري ـ عليهما السّلام ـ شنيدم که مي فرمايد: به واسطه کار ناشايستي که فرزندان نوح «حام» و «يافث» انجام دادند حضرت نوح ـ عليه السّلام ـ در حق آنها دعا کرد و فرمود:‌ «خدايا آب صلب آنها را تغيير بده که جز فرزندان سياه از صلب آنها متولد نشوند ...»(?) اما از ديدگاه قرآني اراده و خواست خداوند متعال بر اين قرار گرفته است که انسانها از لحاظ رنگ و نژاد و شکل متفاوت باشند. خداوندي که قادر است از گِل بي جان، آدم را بيافريند مي تواند جهت مصالح فردي و اجتماعي او برخي از فرزندان آدم را سياه و برخي را سفيد و ... قرار دهد. در سوره حجرات آمده است: «اي مردم ما شما را از يک مرد و يک زن آفريديم و شما را تيره هاي بزرگ و تيره هاي کوچک قرار داديم تا يکديگر را بشناسيد.»(?) در تفسير الميزان ذيل آيه ?? سوره حجرات آمده است: ‌« مراد از جمله «من ذَکر اَو اُنثي» آدم و حوا خواهد بود و معناي آيه چنين مي شود: ما شما را از يک مرد و يک زن آفريديم و همة شما از آن دو تن منتشر شده ايد چه سفيدتان و چه سياهتان، چه عربتان و چه عجمتان و ما شما را به صورت شعبه ها و قبيله هاي مختلف قرار داديم، براي اينکه يکديگر را بشناسيد و امر اجتماعتان و مواصلات و معاملاتتان بهتر انجام گيرد ....»(?) و در تفسير کشف الحقايق آمده است: «اختلاف زبان و نژاد بين مردم جهانِ خلقت، که از عدم به وجود آمده، نمودار قدرت کامله خداي تعالي مي باشد.»(?) و در آيه ?? سوره روم خداوند متعال اختلاف زبان ها و رنگ ها را از نشانه هاي قدرت خويش بيان مي کند. نتيجه گيري: از لحاظ علمي وجود رنگ دانه ها در بدن انسان موجب اختلاف رنگ پوست انسانها شده است و قطعاً عوامل جغرافيايي و اجتماعي و ... در بروز يا عدم بروز اين رنگ دانه ها تأثير داشته اند. و از لحاظ آموزه هاي ديني دعاي حضرت نوح ـ عليه السّلام ـ و خواست خداوند و حکمت الهي سبب حدوث و بروز رنگ ها و نژادهاي مختلف در انسان ها شده است. پي نوشتها: ?. هانري والوا، نژادهاي انساني، ترجمه احمد تاجبخش، تهران، ????، ص?. ?. ميخائيل نستورخ، مبدأ نژادهاي انسان، ترجمه فرامرز نعيم، تهران: نشر انديشه، ????، ص??. ?. همان، ص??. ?. شيخ صدوق، علل الشرايع، نجف: مطبعه حيدريه، ????ه،ج?، ص??? و حويزي، عبد علي بن جمعه، تفسير نور الثقلين، تهران: مطبعه علميه، چاپ دوم، (بي تا)، ج?، ص???. ?. نهج البلاغه، خطبه ???. ?. حويزي، پيشين، ج?، ص???، و جزايري، نعمت الله، قصص الانبياء، قم: نشر شريف رضي، چاپ دوم، ????، ص??. ?. حجرات:??. ?. علامه طباطبايي، محمد حسين، تفسير الميزان، ترجمه سيد محمد باقر موسوي همداني، قم: دفتر انتشارات اسلامي، ????، ج??، ص???. ?. علوي حسيني، محمدکريم، تفسير کشف الحقايق، تهران: نشر حاج عبدالحميد، چاپ سوم، ????ه‍ ، ج?، ص???.

نوع سوال: 

پربازدیدترین ها