فرزند و فرزند آوری، نگاهی کوتاه به آیات و روایات

فرزند آوری از دیدگاه آیات و روایت قسمت دوم 1
بحث اول: فضیلت داشتن فرزند مخصوصا دختران در احادیث 1
بحث دوم: طلب فرزند در احادیث 1
بحث سوم: فرزند جانشین والدین خود است 2
بحث چهارم: فرزندان این امت مایه ی فخر رسوال الله ص 2
بحث پنجم: فرزندان مایه ی رحمت خدا 2
نکاتی مهم در ذیل بحث روایات 2

فرزند آوری از دیدگاه آیات و روایت قسمت دوم
(اصل هر حدیثی که فقط ترجمه اش در متن است و منبع آن در انتهای متن آورده شده است)
بحث اول: فضیلت داشتن فرزند مخصوصا دختران در احادیث
وقتی به روایات معصومین علیهم السلام نگاه می کنیم در می یابیم که ائمه علیهم السلام در احادیث مختلفی نکات لطیفی در مورد فرزندان و از جمله دختران بیان کرده اند مثلا به این چند حدیث دقت کنید:
1-امام صادق می فرمایند که پیامبر خدا فرمود چه خوب فرزندانی هستند دختران اهل لطافت و انس با والدین و باعث برکت خانواده.
2-در روایت دیگری حضرت صادق علیه السلام می فرماید: دختران حسنه هستند و پسران نعمت وخداوند بر حسنه و نیکی ثواب می دهد واز نعمت سوال می پرسد.
3- پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: خانه اى كه كودك در آن نباشد، بركت در آن نيست.
4-پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: فرزند براى پدر، گلى خوش بو از جانب خداست كه آن را مى بويد. [اين گل را خداوند] ميان بندگانش تقسيم كرده است.

بحث دوم: طلب فرزند در احادیث
در احادیث بر ارزش فرزند آوري تاكيد دارند تا جايي كه فرزند را مايه روشني چشم و شادی قلب می دانند. مثلا به این چند حدیث دقت کنید:
1-پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: فرزند بخواهيد و آن را طلب كنيد؛ چرا كه مايه روشنى چشم و شادىِ قلب است .
2-پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: هيچ يك از شما نبايد فرزند خواهى را وا گذارد؛ چرا كه وقتى انسان بميرد و فرزندى نداشته باشد، از نام و آوازه مى افتد.

بحث سوم: فرزند جانشین والدین خود است
در بعضی دیگر از روایات از فرزند به عنوان جانشین والدین خود اسم برده شده است:
1-امام كاظم عليه السلام: كسى خوش بخت است كه نمیرد تا جانشينى از [نسل] خود را ببيند.
2-امام رضا عليه السلام: بى ترديد، هرگاه خداوند ـ تبارك و تعالى ـ خير بنده اى را بخواهد، او را نمى ميرانَد تا جانشينش (فرزند صالح) را به او نشان دهد.

بحث چهارم: فرزندان این امت مایه ی فخر رسوال الله ص
در حدیثی که ازپیامبر نقل شده است ایشان می فرماید من به کثرت شما افتخار می کنم!
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: زن زيباى نازا را‌‌ رها كنيد و با زن زشتِ فرزندزا، ازدواج كنيد؛ چرا كه من، روز قيامت به فراوانىِ شما بر ديگر امّت‌ها افتخار مى كنم.

بحث پنجم: فرزندان مایه ی رحمت خدا
بدون ترديد، خداوند بر بنده خود به خاطر شدّت محبّت به فرزندش، رحم مى‏كند.

نکاتی مهم در ذیل بحث روایات
اهمیت فرزندآوری آنقدر زیاد است که بخش مهمی از کتابهای معتبر روایی را به خود اختصاص داده است. صدها روایت مخصوص اهمیت فرزندآوری، نام گذاری، تربیت، عقیقه، حقوق، دعاها و... در کتب روایی از معصومین (ع) نقل شده است. با نگاهی به این روایات ضرورت توجه بیشتر به موضوع «فرزند» روشن می گردد.
برای درک بیشتر ضرورت فرزند آوری در اسلام، روایات معصومین را به چند دسته تقسیم می کنیم. هر بخش از این روایات بیانگر ضرورت تولید نسل در امت اسلامی را نشان می دهد.
1-وجود روایات فراوان درباره موضوع «فرزند» خود شاهد مهمی بر ضرورت فرزندآوری و تولید نسل از دیدگاه اسلام است.
2-از حیث دیگر، توصیه فراوان به تربیت فرزند نموده و آثار دنیوی و اخروی فرزند صالح را بیان می کنند.
3-با نگاهی به اسناد روایات متوجه می شویم درصد بالای از آنها از پیامبر خدا نقل شده است. این توجه، بیانگر این نکته است که پیامبر خدا بعد از استقرار حکومت اسلامی، یکی از سیاستهای اصلی اش گسترش نسل مسلمانان و تکثیر موحدین در زمین است. به این روایت ارزشمند دقت کنید:
ما یَمنَعُ المُؤمِنَ أَن یَتَّخِذَ أهلاً، لَعَلَّ اللّه أن یَرزُقَهُ نَسَمةً تُثقِلُ الأَرضَ بِلا إلهَ إلاَّ اللّهُ
(پیامبر خدا: شخص باایمان، نباید از تشکیل خانواده امتناع ورزد؛ (زیرا با این اقدام) امید مى رود خداوند، فرزندانى روزىِ او گردانَد که زمین را با (أذکار الی مانند تسبیح خداوند و) «لا اله إلاّ اللّه»، گران‌بها سازند. (و باعث گسترش دین خداوند شوند.)من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۳۸۲، ح ۴۳۴۰
4-نکته دیگر توصیه زیاد و تشویق به تولد فرزند دختر است که علاوه بر اینکه اعتقاد باطل عصر جاهلیت را از بین می برد، زمینه این تکثیر جمعیت را بیشتر فراهم می نماید. مِن یُمنِ المَرأةِ أن یَکونَ بِکرُها جارِیَةً (پیامبر خدا: از مبارکىِ زن این است که فرزند نخست او ، دختر باشد.) النوادرللراوندی: ص۱۵۱ح۲۲۰
5-توصیه های فراوان به ازدواج با زنان بچه زا، هرچند زشت و سیاه نیز موید همان نگاهی است که در فقرات قبل توضیح دادیم. تَزَوَّجوا بِکرا وَلوداً، و لا تَزَوَّجوا حَسناءَ جَمیلَةً عاقِراً؛ فَإنِّی اُباهی بِکُمُ الاُمَمَ یَومَ القِیامَةِ (پیامبر خدا: (در ملاک انتخاب همسر دقت کنید و) با دختران باکره و فرزندزا ازدواج کنید (هرچند زیبارو نباشند) و با زنان نیکو و زیبارو، امّا نازا، ازدواج نکنید؛ چرا که من روز قیامت، در برابر دیگر امّت ها، (با آنها) به شما افتخار مى کنم.)(الکافی، ج ۵، ص ۳۳۳، ح ۲(
6-شمردن پاداشهای فراوان دنیوی و اخروی برای زنان در ایام بارداری نیز به نظر می رسد همان نگاه پیشین را دنبال می کند.
اِذا حَمَلَتِ الْمَرأَةُ کانَتْ بِمَنْزِلَةِ الصّائِمِ القائِمِ المُجاهِدِ بِنَفْسِهِ وَ مالِهِ فى سَبیلِ اللّهِ، فَاِذا وَضَعَتْ کانَ لَها مِنَ الأَجرِ ما لا تَدرى ما هُوَ لِعِظَمِهِ، فَاِذا اَرْضَعَتْ کانَ لَها بِکُلِّ مَصَّةٍ کَعِدْلِ عِتْقِ مُحَرَّرٍ مِنْ وُلْدِ اِسماعیلَ ، فَاِذا فَرَغَتْ مِنْ رَضاعِهِ ضَرَبَ مَلَکٌ عَلى جَنْبِها وَ قالَ : اِستَأنِفِى الْعَمَلَ، فَقَدْ غُفِرَ لَکِ (پیامبر خدا: هنگامى که زن باردار مى‏شود ، همانند روزه‏دارِ شب‏زنده‏دار و مجاهدى است که با جان و مالش در راه خدا جهاد مى‏کند و هنگامى که فارق شود ، پاداشى دارد که نمى‏دانى عظمت آن چه‏قدر است و هنگامى که شیر بدهد ، در هر بار مکیدن ، پاداش آزاد کردن یکى از فرزندان اسماعیل علیه‏السلام براى اوست و آن‏گاه که شیردادن تمام شود ، فرشته‏اى بر پهلوى او مى‏زند و مى‏گوید : «عمل را از نو آغاز کن که بى‏تردید ، آمرزیده شدى»)(امالى صدوق، ص ۴۹۶، ح ۶۷۸(
7-دستورالعملها، توصیه ها و راهکارهایی برای زنان نازا، این نیزخود قرینه است که فرزندآوری مطلوب دین و اولیاء دین است.
8-نگاه به فرزند تنها نگاه دنیوی نیست، فرزند صالح هم به درد دنیا می خورد هم آخرت. فرزند در دنیا و آخرت نورچشم است. در دنیا یار و یاور پدرومادر است. نگاه مهربانانه فرزند به چهره پدر و مادر به اندازه عبادت ارزش دارد. او یاد گرفته است به آنها نباید اف بگوید و می داند والدین چه شأن ومنزلت بالا و خطیری دارند و اگر سعادت و خوشبختی می خواهد نباید نسبت به والدینش حتی ابراز ناراحتی درونی کند. داشتن چنین فرزندی برای پدر و مادر سعادت دنیوی است.

منابع حدیثی
عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ نِعْمَ الْوَلَدُ الْبَنَاتُ‏ مُلْطِفَاتٌ مُجَهِّزَاتٌ مُونِسَاتٌ مُبَارَكَاتٌ مُفَلِّيَاتٌ. الكافي (ط - الإسلامية) / ج‏6 / 6 / باب فضل البنات ..... ص : 4
عنْهُ عَنْ بَعْضِ مَنْ رَوَاهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ الرَّحِيمِ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: الْبَنَاتُ‏ حَسَنَاتٌ وَ الْبَنُونَ نِعْمَةٌ فَإِنَّمَا يُثَابُ عَلَى الْحَسَنَاتِ وَ يُسْأَلُ عَنِ النِّعْمَةِ. الكافي (ط - الإسلامية) / ج‏6 / 7 / باب فضل البنات ..... ص : 4

بَيتٌ لا صِبيانَ فيهِ لا بَرَكَةَ فيهِ (كنز العمّال: ج ۱۶ ص ۲۷۴ ح ۴۴۴۲۵)
الوَلَدُ للوالِدِ رَيحانَةٌ مِنَ اللّه يَشَمُّ‌ها، (قَسَّمَ‌ها) بَينَ عِبادِهِ (بحار الأنوار: ج ۱۰۴ ص ۹۸ ح ۶۸)
اُطلُبُوا الوَلَدَ وَ التَمِسوهُ؛ فَإنَّهُ قُرَّةُ العَينِ، و رَيحانَةُ القَلبِ (مكارم الأخلاق: ج ۱ ص ۴۸۰ ح ۱۶۶۵)
پیامبر:لا يَدَع أحَدُكُم طَلَبَ الوَلَدِ؛ فَإِنَّ الرَّجُلَ إذا ماتَ و لَيسَ لَهُ وَلَدٌ انقَطَعَ اسمُهُ (كنز العمّال: ج ۱۶ ص ۲۸۱ ح ۴۴۴۶۹)
سَعَدَ امرُؤٌ لَم يَمُت حَتَّى يَرى خَلَفا مِن نَفسِهِ (عيون أخبار الرضا: ج ۱ ص ۳۰ ح ۲۲)
إنَّ اللّه تَبارَكَ و تَعالى إذا أَرادَ بِعَبدٍ خَيرا لَم يُمِتهُ حَتّى يُرِيَهُ الخَلَفَ (من لا يحضره الفقيه: ج ۳ ص ۴۸۱ ح ۴۶۹۰)
دَعُوا الحَسناءَ العاقِرَ، و تَزَوَّجُوا السَّوداءَ الوَلودَ؛ فَإنِّي اُكاثِرُ بِكُمُ الاُمَمَ يَومَ القِيامَةِ. (كنز العمّال: ج ۱۶ ص ۲۹۳ ح ۴۴۵۴۵)
اِنَّ اللّه‏َ لَيَرْحَمُ الْعَبْدَ لِشِدَّةِ حُبِّهِ لِوَلَدِهِ. (كافى، ج ۶، ص ۵۰، ح ۵)
مثلا به این روایت دقت کنید: قال رسول الله: میراث الله عز و جل من عبده المؤمن ولد یعبده من بعده (تفسیر نور الثقلین، ج‏3، ص: 324)