چه کنیم که خداوند گناهان ما را ببخشد؟

متن سوال: 
من گناهانم خيلي زياده تا حدي که از خودم تنفر پيدا کردم و حتي چند با مي خواستم خود کشي کنم اما چون از عاقب کارم در عالم قبر مي ترسيدم اينکارو نکردم چکار کنم که خدا منو ببخشه؟

باسلام خدمت شما پرسشگر محترم
از نظر آيات وروايات ‌، هميشه راه بازگشت و توبه به سوي خداوند متعال به روي بندگان باز است‌.
قرآن کريم اين کتاب نويدبخش رحمت‌، به همة مؤمنان فرمان توبه مي‌دهد و مي‌فرمايد: يَـَّاايُّهَا الَّذِين‌َ ءَامَنُواْ تُوبُوَّاْ إِلَي اللَّه‌ِ تَوْبَة‌ً نَّصُوحًا عَسَي‌َ رَبُّکُم‌ْ أَن يُکَفِّرَ عَنکُم‌ْ سَيِّ ‹َاتِکُم‌ْ وَ يُدْخِلَکُم‌ْ جَنَّـَت‌ٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الاْنْهَـَرُ; (تحريم‌، 8) اي کساني که ايمان آورده‌ايد! به سوي خدا باز گرديد، توبه کنيد، توبه‌اي خالص و بي‌شائبه‌، اميد است ]با اين کار[ پروردگارتان گناهانتان را ببخشد و شما را در باغ‌هايي از بهشت که نهرها از زير درختانش جاري است‌، داخل کند. ( ر.ک‌: اخلاق در قرآن‌، آية‌الله مکارم شيرازي و ديگران‌، ج 1، ص 217ـ234، مدرسة الامام علي‌بن‌ابي‌طالب‌/ مراحل اخلاق در قرآن‌، آية‌الله جوادي آملي‌، ج 11، ص 156، مرکز نشر اسرأ. ) ارکان توبه در پنج چيز خلاصه مي‌شود:
ترک گناه‌، ندامت‌، تصميم بر ترک در آينده‌، جبران گذشته و استغفار.
از نظر قرآن کريم‌، شخص گناهکار، براي جبران نمودن کوتاهي‌هاي گذشته بايد (به دنبال توبه نمودن از گناه گذشته‌) در صدد اصلاح برآيد: فَمَن تَاب‌َ مِن بَعْدِ ظُـلْمِه‌ِ وَأَصْلَح‌َ فَإِن‌َّ اللَّه‌َ يَتُوب‌ُ عَلَيْه‌ِ إِن‌َّ اللَّه‌َ غَفُورٌ رَّحِيم‌ٌ; (مائده‌، 39) امّا آن کس که پس از ستم کردن‌، توبه و جبران نمايد، خداوند توبه او را مي‌پذيرد; زيرا خداوند آمرزنده و مهربان است‌. همچنين آيه 54 از سورة شريفة انعام در اين زمينه وارد شده است‌.( براي آگاهي از شرايط توبة کامل (که عبارت است از: ندامت‌، عزم بر ترک گناه براي هميشه‌، جبران حق‌الله، جبران حق‌الناس‌، از بين بردن آثار گناه در وجود خود، عادت دادن نفس به عبادت‌) / ر.ک‌: ميزان الحکمة‌، باب التوبه / الدرالمنثور في التفسير بالمأثور، جلال الدين سيوطي‌، ذيل آيه 8 سوره تحريم / کنزالعمال‌، ج 3، ص 508 و ج 4، ص 202 و 273. )
توبة نصوح‌، توبة خالصي است که براي هميشه انسان را از معصيت جدا کند و بازگشتي به گناه در آن نباشد.
خداوند در آيه هشت‌ِ سوره تحريم مي‌فرمايد: يَأيّها الذين ءَامنوا توبوا إلي اللّه توبة‌ً نصوحاً; اي کساني که ايمان آورده‌ايد، به درگاه خدا توبه‌اي راستين کنيد.
برخي گفته‌اند: توبه نصوح‌، توبه‌اي است که اين چهار شرط را داشته باشد: 1. پشيماني قلبي‌; 2. استغفار زباني‌; 3. ترک گناه‌; 4. تصميم‌ِ عمل نکردن گناه در آينده‌.( ر.ک‌: نمونه‌، همان‌، ج 24، ص 289 ـ مجمع‌البيان‌، مرحوم طبرسي‌، ج 10، ص 478، دارالمعرفة‌. )
توبه حقيقي هر وقت انجام پذيرد انشأالله مورد قبول خداوند واقع مي‌شود. اما اين قبول تا زماني است که انسان ملک الموت را با چشم خويش نبيند و بعد از فرا رسيدن مرگ‌، توبه پذيرفته نخواهد شد براي کساني‌که کارهاي بد را انجام مي‌دهند و هنگامي‌که مرگ يکي از آنها فرا مي‌رسد مي‌گويد: الان توبه کردم توبه نيست‌; و نه براي کساني‌که در حال‌ِ کفر از دنيا مي‌روند; اينها کساني هستند که عذاب دردناکي برايشان فراهم کرده‌ايم‌ (نسأ/18)
در پايان توجه شما را به سخني از حضرت علي‌ع جلب مي‌کنم که فرمود: ترک الذنب أهون من طلب التوبة‌; ترک کردن گناه راحت‌تر از توبه کردن است‌. ( ميزان‌الحکمه‌، محمدي ري‌شهري‌، ج 1، ص 554، مکتب الاعلام الاسلامي‌م‌) چون ممکن است‌: 1ـ فرصت توبه کردن پيدا نشود 2ـ توفيق توبه نيابد 3ـ فرصت و توفيق بيابد ولي توبه‌اش مورد قبول واقع نشود و... .
از همة گناهان چه کوچک و چه بزرگ‌، بايد توبه کرد; چرا که گناهان کوچک چون در پيشگاه با عظمت پروردگار واقع مي‌شود بسي بزرگ است‌. پيامبر گرامي اسلام‌ص فرمود: به بعضي از انبيا وحي شد که‌: لا تنظروا إلي صغر الذّنْب و لکن انظروا إلي من اجترأتم‌; به کوچکي گناه نگاه نکنيد، بلکه به ]بزرگي‌[ کسي بنگريد که نسبت به او گستاخي کرده‌ايد. ( بحارالانوار، علامه مجلسي‌، ج 77، ص 168. )
حضرت علي‌ع مي‌فرمايد: اشدّ الذنوب ما استخف به صاحبه‌; بزرگترين گناهان‌، گناهي است که مرتکب آن‌، آن را سبک بشمارد. ( اخلاق اسلامي‌، محمد علي سادات‌، ص 163، سمت‌. )
از حضرت امام صادق ع ‌روايت شده که فرمود: اتقوا المُحقرات مِن‌َ الذّنوب فانّها لا تُغْفَر...;( بحارالانوار، ج 72، ص 345. ) از گناهاني که کوچک و ناچيز شمرده مي‌شوند، بپرهيزيد که آمرزيده نمي‌شوند. پرسيدند: محقرات‌ چيست‌؟ فرمود: آن است که کسي مرتکب گناه شود و بگويد: کاش همة گناهان من چنين بود .
در روايات متعددي از اهل‌بيت‌: آمده است که هر گاه کسي مرتکب گناهي شود هفت ساعت و يا صبح تا شامي به او مهلت داده مي‌شود، پس اگر استغفار کند، نوشته نمي‌شود.( براي آگاهي بيشتر ر.ک‌: اصول کافي‌، شيخ کليني‌، ج 2، باب 378 الاستغفار من الذنب‌ ، حديث 1ـ5. )
امام باقرع مي‌فرمايد: التائب من الذنب کمن لا ذنب له‌...;( همان‌، باب 377، حديث 9. ) توبه کنندة از گناه مانند کسي است که اصلاً گناهي نکرده است‌... در روايت ديگري از امام صادق‌ع مي‌خوانيم‌: ...توبه کننده با خدا ملاقات مي‌کند، به گونه‌اي که هيچ چيز نيست که در پيشگاه خدا گواهي بدهد که او چيزي از گناه را انجام داده است‌. ( همان‌، حديث 1. )
قرآن نيز در آيه 70 سورة فرقان‌، سخن از تبديل سيئات به حسنات به ميان آورده است‌: مگر آنان که توبه کنند و ايمان آورند و عمل صالح انجام دهند که خداوند گناهان آنان را به حسنات مبدّل مي‌کند و خداوند همواره آمرزنده و مهربان است‌. ( و نيز بنگريد: رعد، 22 و هود، 114 و نسأ، 31 و... )
بنابراين‌، توبه اثري اساسي در بخشيده شدن انسان و محو گناه او دارد، هر چند بر اساس برخي روايات‌، آثار وضعي برخي گناهان در دنيا همچنان باقي خواهد ماند، مگر آن که انسان در رفع آثار آن بکوشد.
( براي آگاهي بيشتر ر.ک‌: گناه‌شناسي‌، استاد محسن قرائتي‌، تنظيم و نگارش‌، محمد محمدي اشتهاردي‌، ص 315ـ328 جبران گناه‌ ، انتشارات پيام آزادي‌. )

موفق و پيروز باشيد.

نوع سوال: 

پربازدیدترین ها