آیا نام «ریحانه» نیز از نام‌ها و یا القاب حضرت فاطمه زهرا(س) می‌باشد؟

متن سوال: 
آيا سند تاريخي يا حديثي وجود دارد که نشان دهد «ريحانه» از القاب حضرت فاطمه زهرا(س) بوده است؟

گرچه در منابع قابل استنادي که به ذکر نامها و القاب حضرتشان پرداخته‌اند، چنين نامي مشاهده نمي‌شود، اما روايات و گزارش‌هايي وجود دارد که در آنها «ريحانه» نه به عنوان يک نام و لقب، بلکه به عنوان يک ويژگي مثبت در مورد حضرت زهرا(س) مورد استفاده قرار گرفته است: الف. رسول خدا(ص) را بشارت دادند که خداوند به شما دخترى هديه فرمود، آن‌حضرت در چهره ياران نگريست و آنان را ناخشنود يافت، فرمود: «شما را چه مي‌شود؟ شاخه ريحانى است که مي‌بويمش و روزيش به عهده خداوند عزّ و جلّ است».[1] ب. امام علي(ع) مي‌فرمايد: «منم دروازه شهر علم، و گنجينه‌دار دانش رسول خدا و وارث او، منم همسر بتول که گرامي‌ترين زنان جهان است؛ فاطمه آن بانوى پرهيزگار، برگزيده، پاک‌سرشت، نيکوکار، هدايت شده و هدايتگر، دخترى که حبيب خدا (حضرت محمّد) او را دوست مي‌داشت، و بهترين دختران و دودمان او، و ريحانه (گل خوشبوى) او بود».[2] ج. در بخشي از زيارت‌نامه امام حسين(ع) مي‌خوانيم: «السَّلَامُ عَلَيْکَ أَيُّهَا الصِّدِّيقُ الطَّيِّبُ الزَّکِيُّ الْحَبِيبُ الْمُقَرَّبُ وَ ابْنُ رَيْحَانَةِ رَسُولِ الله».[3] همانگونه که مشاهده مي‌کنيد، امام حسين(ع) اينگونه مخاطب قرار گرفته که «سلام بر تو ... اي پسر ريحانه پيامبر(ص)!» در پايان سزاوار است بدانيم که بر اساس گزارش‌هاي تاريخي، يکي از نام‌هاي مادر امام جواد(ع) نيز «ريحانه» بوده است.[4] [1]. «وَ بُشِّرَ النَّبِيُّ بِابْنَةٍ فَنَظَرَ في وُجُوهِ أَصْحابِهِ فَرَأَى الْکَراهَةَ فيهِم فَقالَ ما لَکُمْ رَيْحانَةٌ أَشَمُّها و رِزْقُها علَى الله عَزَّ وَ جَلّ‏»؛ صدوق، محمد بن على،‏ من لا يحضره الفقيه، ج ‏3، ص 481، قم، دفتر انتشارات اسلامي، چاپ دوم، 1413ق. [2]. «أَنا بابُ مَدينَةِ الْعِلْمِ و خازِنُ عِلْمِ رَسولِ الله و وارِثُهُ و أَنا زَوْجُ الْبَتُولِ سَيِّدَةِ نِساءِ الْعالَمين فَاطِمَةَ التَّقِيَّة النَّقِيَّةِ الزَّکِيَّةِ الْمَبَرَّةِ الْمَهْدِيَّةِ حَبِيبَةِ حَبِيبِ الله و خَيْرِ بَناتِهِ و سُلالَتِهِ و رَيْحانَةِ رَسُولِ الله»؛ صدوق، محمد بن على،‏ معاني الاخبار، قم، دفتر انتشارات اسلامي، چاپ اول، 1403ق. [3]. شهيد اول، محمد بن مکي، المزار في کيفية زيارات النبي و الأئمة(ع)، ص 145، قم، مدرسه امام مهدي(عج)، چاپ اول، 1410ق. [4]. ابن شهر آشوب مازندراني، مناقب آل أبي طالب(ع)، ج ‏4، ص 379، قم، انتشارات علامه، چاپ اول، 1379ق.

پربازدیدترین ها