حق الناس مالی و غیر مالی را چگونه جبران کنم؟

متن سوال: 
با سلام، من حق الناسي بر گردن دارم هم مالي و هم غير مالي. ولي دستيابي به افراد ممکن نيست. چگونه حق خود را ادا نمايم. با تشکر

سلام عليکم

الف. گناه مالى:
- اگر امر مالى بوده مثل اين كه پولى را از كسى غصب كرده، يا سرقت نموده، يا در معامله كم فروشى كرده، يا پول زيادترى گرفته است يا ...، در صورتى كه طرف را مى‏شناسيد، رضايتش را حاصل كنيد.
_ اگر صاحبش را نمى‏شناسيد يا مالى را از كسى برداشته ايد و اكنون به او دسترسى نداريد‏:
اگر از پيدا كردن صاحبش مأيوس هستيد، به گونه اي که در حال و در آينده مي دانيد به او دسترسي نخواهيد داشت، بايد آن را از طرف صاحبش به فقير صدقه بدهيد (از دفتر مرجعتان برای صدقه به فقیر در این فرض اجازه گرفته شود.) (1)
_ اگر از بعضي ها خجالت مي کشيد و يا به هر دليلي نمي توانيد به او بگوييد:
بايد به هر طريقى كه ممكن است، پول را به او برسانيد (به گونه اي که بفهمد مالک پول است) و لازم نيست بگوييد بابت چه چيز است (البته دروغ هم نگوييد) و حتى مى‏توانيد به وسيله شخص ديگرى، به او برسانيد و يا به حساب بانكى او واريز كنيد يا ... (البته تاکيد مي کنيم که اولا بايد مطمئن شويد به دست او رسيده است و دوما بايد اطمينان کنيد که او فهميده است که آن پول مال خود اوست) و صدقه دادن كفايت نمى‏كند.(2)
ب. گناه آبرويى:
اما اگر حقى كه از ديگران ضايع كرده، جنبه غير مالي و آبرويى و عرضى است (مثلاً غيبت كسى را كرده يا تهمت زده يا مسخره کرده است) در صورت امكان بايد رضايت آن شخص را حاصل كند و اگر گفتن به او موجب فساد مهمتري (مثل قتل يا زد و خورد و اختلاف شديد و...) مى‏شود، لازم نيست به او بگويد، بلكه بايد توبه واقعى كند و براى آن شخص طلب مغفرت نمايد. (3)

نوع سوال: 

پربازدیدترین ها