فلسفه ناپیدابودن مرقد مطهر بی بی فاطمه زهرا(س) چیست؟

باسلام خدمت شما پرسشگر محترم فلسفه اصلي مخفي بودن قبر حضرت زهرا سلام الله عليها مربوط مي شود به وقايع و جسارتهايي که از طرف خلفاي وقت و اطرافيان خلفا، به آن بزرگوار وارد شده بود، در اين زمينه نقل شده است که حضرت زهرا(س) زماني که وقت رحلتشان نزديک شد و در بستر به حالت احتضار بسر مي‌بردند، حضرت علي ـ عليه السّلام ـ بر بالاي بسترشان آمدند و بعد از صحبتهايي که با همديگر کردند، حضرت فاطمه(س) اجازه خواستند تا چند وصيّت به همسرشان علي ـ عليه السّلام ـ کنند.( حجه اللّه النجفي الرضوي الاميري، احتجاج الزهرا فاطمه، انتشارات فروزان، چاپ دوم، ص210. ( از جملة وصاياي حضرت زهرا(س) به علي ـ عليه السّلام ـ اين بود که فرمودند: اي پسرعمو! اگر تا چند ساعت ديگر از دنيا رفتم جنازه‌ام را شبانه تشييع کن و مراسم تشييع مرا اعم از غسل و کفن و نماز خواندن و دفن کردن بايد در محيطي مخفي و پنهان انجام دهيد و فقط به کساني اجازه در تشييع دهيد که ظلم و جفا نسبت به من روا نداشته‌اند و حتّي به يک نقل، حضرت زهرا(س) تصريح کردند که نگذاريد ابي‌بکر و عمر بر من نماز بخوانند و در تشييع جنازه من شرکت کنند. حال بحث در اين‌است که علّت اجازه ندادن حضرت زهرا(س) در مراسم تشييع حضرت بيانگر چيست؟ يقيناً حضرت زهرا(س) با اين کارشان مي‌خواستند بار ديگر همانند جريان فدک مبارزه‌ي جديدي را با وصيّت‌نامة سياسي خويش شروع کنند که ضربة سهمگيني به حکومت وقت وارد سازند. (خشاوي، شهين، زندگاني سياسي حضرت زهرا(س)، تهران، نشر عابد، چاپ اول، 1378، ص 280). فاطمة اطهر(س) با وصيّت خويش افکار خفتة مردم مدينه را بيدار مي‌ساختند و توجه افکار عمومي را نسبت به پايمال کردن حقّ خويش جلب مي‌کردند) عاملي، سيد جعفر مرتضي، رنجهاي زهرا(س)، ترجمة محمد سپهري، قم، نشر ايام، چاپ اول، 1378، ص 223). اميرالمؤمنين با عمل به وصيّت زهرا(س) اذهان جامعه را دچار شک و ترديد کردند و مشروعيت خليفه را زير سؤال بردند و مظلوميت حضرت زهرا(س) را بيشتر آشکار ساختند و اين سؤال را هميشه براي همگان مطرح کردند که چرا قبر زهرا(س) مخفي مانده است. بدين طريق زمانيکه حضرت زهرا(س) از دنيا رفتند مردم سراسيمه به خانة حضرت زهرا(س) مي‌آمدند و منتظر بيرون آمدن جنازه بودند که علي ـ عليه السّلام ـ به ابوذر فرمودند: برو و با صداي بلند اعلام کن که برگردند چرا که تشييع جنازة دختر رسول‌خدا امشب صورت نمي‌گيرد و به تأخير افتاده‌است. مردم که متفرق شدند حضرت علي ـ عليه السّلام ـ با کمک اسماء بدن حضرت را غسل و کفن کردند و در نيمة شب با عده‌اي از نزديکان و ياران خويش که عبارت بودند. از: سلمان، ابوذر، مقداد، عمار، عباس و زبير و چند تن ديگر به همراه علي ـ عليه السّلام ـ جنازة دختر رسول‌خدا را شبانه تشييع کردند و شبانه به خاک سپردند و حضرت علي ـ عليه السّلام ـ قبر حضرت فاطمه(س) را هم‌سطح زمين کردند و حتي روايت شده در چند نقطه در بقيع حضرت، قبر درست کردند تا دشمنان متوجه نشوند که قبر حضرت فاطمه(س) کدام‌يک است و اين راز مخفي ‌ماندن قبر فاطمه(س) براي هميشه مانده است و کساني هم که حضور داشتند ديگر بعدها محل اختفاء قبر فاطمه(س) را بيان نکردند. (مجلسي، محمدباقر، بحارالانوار، ترجمة محمدجواد نجفي، انتشارات اسلاميه، 1354، جلد دهم، ص 195). مرحوم شيخ صدوق در علت دفن شبانه آن حضرت مى‌نويسد: عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام لِأَيِّ عِلَّةٍ دُفِنَتْ فَاطِمَةُ (عليها السلام) بِاللَّيْلِ وَ لَمْ تُدْفَنْ بِالنَّهَارِ قَالَ لِأَنَّهَا أَوْصَتْ أَنْ لا يُصَلِّيَ عَلَيْهَا رِجَالٌ . علي بن ابوحمزه از امام صادق عليه السلام پرسيد: چرا فاطمه را شب دفن کردند نه روز؟ فرمود: فاطمه سلام الله عليها وصيت کرده بود تا در شب وى را دفن کنند تا ابوبکر و عمر بر جنازه آن حضرت نماز نخوانند. (الصدوق، أبو جعفر محمد بن علي بن الحسين (متوفاي381هـ)، علل الشرايع، ج‏1، ص185، تحقيق: السيد محمد صادق بحر العلوم، ناشر: منشورات المکتبة الحيدرية ومطبعتها - النجف الأشرف، 1385 - 1966 م). مرحوم صاحب مدارک رضوان الله تعالى عليه مى‌گويد: إنّ سبب خفاء قبرها ( عليها السلام ) ما رواه المخالف والمؤالف من أنها ( عليها السلام ) أوصت إلى أمير المؤمنين ( عليه السلام ) أن يدفنها ليلا لئلا يصلي عليها من آذاها ومنعها ميراثها من أبيها ( صلى الله عليه وآله ). علت مخفى بودن محل دفن فاطمه سلام الله عليها آن گونه که مخالف و موافق نقل کرده‌اند اين است که آن حضرت به اميرمؤمنان عليه السلام سفارش کرد تا او را شبانه دفن کند تا آنان که او را اذيت کرده‌ و از ارث پدرش محروم کرده بودند بر وى نماز نخوانند. (الموسوي العاملي، السيد محمد بن علي (متوفاي1009هـ)، مدارک الأحکام في شرح شرائع الاسلام، ج 8، ص279، نشر و تحقيق مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث، الطبعة: الأولي، 1410هـ). بنابراين با توجه به مطالبي که عرض شد، علت مخفي ماندن قبر آن حضرت را مي توان در امور زير خلاصه کرد: 1. اينکه، دشمنان و غاصبان حق آن مظلومه به قبر آن حضرت دسترسي نداشته باشند تا روزي در صدد نبش آن برنيانيد. 2. اينکه، خود آن حضرت خواستند که شبانه و مخفيانه، دفن شوند که به تبع آن قبرشان مخفي بماند. 3. با توجه به محتواي وصيت ايشان در مورد دفن آن حضرت؛ مي توان گفت که مي خواستند با اين کار، افکار عمومي را بيدار کرده و مردم را نسبت به ظلم حکام زمانشان نسبت به ايشان و علي(ع)، آگاه سازند، و لذا، اين سوال را که چرا قبر حضرت فاطمه(س) مخفي ماند را براي هميشه در اذهان مردم زنده نگه دارند. در پايان نقل يک قضيه خالي از لطف نيست: مرحوم آيت الله مرعشى نجفى(ره) ازپدر بزرگوارش مرحوم حاج سيد محمود مرعشى نقل مى‏کردند که آن مرحوم در صدد بود که به هر وسيله‏اى که ممکن باشد، محل دفن‏حضرت زهرا را به دست آورد، به اين منظور ختم مجربى را آغاز مى‏کند و چهل شب آن را ادامه مى‏دهد، تا درشب چهلم به خدمت‏ حضرت باقر و يا حضرت صادق عليهما السلام شرفياب مى‏شود، امام(ع) به ايشان مى‏فرمايد: «عليک بکريمه اهل البيت‏» به دامن کريمه اهلبيت پناه‏ ببريد. عرض مى‏کند: بلى من هم اين ختم را براى اين منظور گرفته‏ام که قبر شريف ‏بى‏بى را دقيقا بدانم و به زيارتش بروم. امام(ع) فرمود: منظور من قبر شريف حضرت معصومه در قم مى‏باشد. سپس ادامه داد: براى مصالحى خداوند اراده فرموده که محل دفن حضرت فاطمه‏ همواره مخفى بماند و لذا قبر حضرت معصومه را تجليگاه قبرآن حضرت قرار داده است. هر جلال و جبروتى که براى‏ قبر شريف حضرت زهرا مقدّر بود خداوند متعال همان جلال و جبروت ‏را بر قبر مطهر حضرت معصومه(س) قرار داده است. (کريمه اهل بيت، ص43). موفق و پيروز باشيد.