منظور از ابی العباس که عیاشی از او روایت کرده است کیست؟

يکي از راوياني که محمد بن مسعود عياشي(320ق) در تفسيرش از او نام مي‌برد «ابو العباس» است که رواياتي از امام صادق(ع) از او نقل شده است؛[1] بنابر تحقيق، مقصود از اين شخص، فضيل (يا فضل) بن عبد الملک، معروف به أبو العبّاس‏ بقباق کوفي مي‌باشد،[2] که از اصحاب امام صادق(ع) به شمار آمده[3] و مورد توثيق علماي رجال است.[4] درباره ابوالعباس بقباق روايتي نقل شده است که برخي آن‌را به جهت عبدالله بن راشد ضعيف دانسته‌اند؛[5] روايت چنين است: عبدالله بن راشد نقل مي‌کند که عبيد بن زراره گفت: خدمت حضرت صادق(ع) مشرف شدم و «بقباق» هم خدمت آن‌حضرت بود؛ عرض کردم قربانت گردم! مردي بنواميه را دوست دارد آيا او هم از گروه آنها است؟! فرمود: «آرى»! گفتم: مرد ديگري است که شما را دوست دارد، آيا او از گروه شما است؟! فرمود: «آرى»! پرسيدم: حتي اگر مرتکب زنا و دزدى شود؟! راوى مي‌گويد: حضرت نگاهى به بقباق‏ انداخته و هنگامي که مطمئن شدند که او اين گفت‌وگو را تعقيب نمي‌کند، با اشاره سر فرمودند: «آرى»‏.[6] [1]. براي نمونه ر. ک: عياشى، محمد بن مسعود، تفسير العياشي، ج ‏1، ص 32، 283 و ج 2، ص 83، تهران، المطبعة العلمية، چاپ اول، 1380ق. [2]. محقق اين کتاب نيز،‌ به همين نظر معتقد است. ر. ک: تفسير العياشي، ج ‏1، ص 88 (پاورقي). [3]. برقى، احمد بن محمد، رجال البرقي (الطبقات)، ص 34، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، 1342ش؛ نجاشى، احمد بن على، رجال النجاشي، ص 308، قم، مؤسسة النشر الإسلامي، چاپ ششم، 1365ش؛ شوشترى، محمد تقى، قاموس الرجال، ج ‏8، ص 422 - 423، قم، مؤسسة النشر الإسلامي، چاپ دوم، 1410ق. [4]. رجال البرقي (الطبقات)، ص 34؛ رجال النجاشي، ص 308؛ خويى، ابوالقاسم، معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواة، ج ‏14، ص 324 - 326، بي‌نا، بي‌جا، چاپ پنجم، 1413ق. [5]. معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواة، ج ‏14، ص 325. [6]. کشى، محمد بن عمر، رجال الکشي (إختيار معرفة الرجال)، ص 336 - 337، مؤسسه نشر دانشگاه مشهد، چاپ اول، 1409ق.