مکان بهشت و جهنم را بیان کنید ؟

سلام وقت شما بخير
در اين باره رويکردهاي مختلفي مطرح است که به برخي از آن ها اشاره مي شود:
بهشت و دوزخ، در باطن و درون اين جهان اند. ما آسمان و زمين را با چشم خود مي‏بينيم؛ اما عوالمي را که درون اين جهان قرار دارند، نمي‏بينيم. اگر ديد و درک ديگري داشتيم، مي‏توانستيم آن را ببينيم.
عالم آخرت و بهشت و دوزخ، چيره بر اين عالم است و اين جهان درون آن قرار گرفته است؛ درست همانند جنين که درون عالم دنيا است. اگر مي‏بينيم قرآن مي‏گويد: وسعت بهشت به اندازه وسعت آسمان‏ها و زمين است، به جهت آن است که انسان چيزي وسيع‏تر از آسمان و زمين نمي‏شناسد تا مقياس سنجش قرار داده شود. (1)
برخي بر آن اند که بهشت در بالاي آسمان‏ها، و جهنم در طبقه هفتم زمين است. از اين رو، گفته اند: «اين که بهشت و دوزخ آفريده شده‏اند، مورد قبول جمهور مسلمانان است؛ اما اين که جايگاه آن‏ها کجا است، از روايات چنين استفاده مي‏شود که بهشت بالاي آسمان‏هاي هفتگانه، و دوزخ در طبقه هفتم زمين است». (2)
برخي ديگر بر آن اند که بهشت و جهنم، دو جهان مستقل از جهان دنيا هستند .هر کدام براي خود احکام و قوانيني دارند. چون بهشت و دوزخ مستقل و جدا از آسمان و زمين است، پرسش از جايگاه اين دو، غير صحيح است؛ به ديگر سخن، بهشت و دوزخ از گونه جهان دنيا نيستند تا سؤال شود در کجاي دنيا قرار دارند. پس جايگاه دارند؛ اما نه در آسمان و زمين دنيا. (3)
حقيقت امر ان است که بهشت و جهنم، درون دنيا قرار دارند و حجاب‏هاي عالم دنيا مانع از مشاهده آن‏ها مي‏شود؛ ولي اولياءاللَّه مي‏توانند آن‏ها را ببينند . پيامبر اسلام(ص) به هنگام معراج که از هياهوي مردم جهان دور بود، با چشم ملکوتي خود توانست گوشه‏اي از بهشت را در جهان بالا و باطن اين عالم مشاهده کند؛ حتي براي اولياي خدا ممکن است در جذبه‏هاي خاص معنوي روي زمين نيز گاهي آن‏ها را ببينند؛ چنان که در کربلا هنگامي که اصحاب و ياران امام حسين(ع) اعلام وفاداري کامل به حضرت کردند و از ترک ميدان کربلا و شکستن بيعت سرباز زدند، امام(ع) براي آن‏ها دعاي خير کرد . پرده‏ها را از جلوي چشمان آنان کنار زد . نعمت‏هاي بهشتي را که خداوند به آنان بخشيده بود، با چشم خويش ديدند .امام(ع) منازل و جايگاه شان را به آن‏ها معرفي نمود.(4)
پي‌نوشت‏ها:
1. ناصر مکارم شيرازي، پيام قرآن، ج 6، ص 341، نشر دار الکتب الاسلاميه، تهران، 1383 ش.
2. محمد تقي فلسفي، معاد از نظر روح و جسم، ج 3، ص 255، نشر معارف اسلامي، تهران، 1365 ش.
3. جعفر سبحاني، منشور جاويد، ج 9، ص 373، نشر توحيد، قم، 1360 ش.
4. ناصر مکارم و ديگران، تفسير نمونه، ج 3، ص 95، نشر دار الکتب الاسلاميه، تهران، بي تا.