آیا قصه زعفر جنی درست است ؟

باسلام خدمت شما پرسشگر محترم پاسخ سوال اول: در اين رابطه مي توان به برخي نکات زير اشاره کرد: الف) در اين زمينه در کتاب موسوعة کلمات الإمام الحسين (ع) ص 581 به نقل از مرحوم دربندي در کتاب مقتل ايشان اين جريان آمده است . ب) مرحوم بروجردي در کتاب طرائف المقال ج 2 ص 679 ماجراهايي از زعفر را به نقل از ثقات در نزد ايشان مطرح مي فرمايند . ج) اصل روايت چنين است: « شيخ مفيد از امام جعفر صادق عليه السّلام روايت ميکند که فرمودند: هنگامى که امام حسين عليه السّلام از مدينه حرکت نمود گروه‏هائى از ملائکه با آن حضرت ملاقات نمودند که حربه‏هائى بدست داشتند و بر اسبهاى بهشتى سوار بودند، به آن حضرت‏ سلام کردند و گفتند: اى کسى که بعد از جد و پدر و برادر خود بر خلق حجت خدائى. خداى توانا جد بزرگوار تو را در چند موضع بوسيله ما امداد نمود. تو را هم بواسطه ما يارى نموده است.امام حسين عليه السّلام فرمود: وعده من و شما در محل قبر و بقعه من باشد که کربلاء است و در آن شهيد خواهم شد. هنگامى که وارد کربلا شدم نزد من بيائيد. ملائکه گفتند: اى حجت خدا! تو به ما دستور بده تا ما اطاعت نمائيم. اگر تو از دشمنى که با تو ملاقات نمايد باکى دارى ما با تو خواهيم بود؟ فرمود: آنان بمن دست نخواهند يافت و مرا ناراحت نخواهند کرد تا وارد کربلا شوم. سپس گروه‏هائى از جن که مسلمان بودند به حضور امام حسين مشرف شدند و گفتند: اى سيد ما! ما شيعه و انصار تو هستيم. هر امرى که دارى و هر چه که مي خواهى به ما بفرما! اگر تو ما را به قتل کليه دشمنانت مأمور فرمائى و در همين مکان باشى ما براى تو کافى خواهيم بود. امام حسين عليه السّلام به آنان جزاى خير داد و فرمود: آيا قرآنى را که خدا بر جدم نازل کرده قرائت نکرده‏ايد که مي فرمايد: در هر جا که باشيد مرگ شما را مي ربايد و لو اينکه در برج و باروهاى مرتفع و محکم باشيد. نيز ميفرمايد: حتما آن افرادى که قتل براى آنان نوشته شده بسوى محل شهادت خود خواهند رفت . اگر من در مکان خود بمانم پس اين مردم چگونه آزمايش خواهند شد؟ و چه کسى در بقعه ي من که در کربلاء است ساکن خواهد شد؟ در صورتى که خدا در موقع گسترش زمين، آن بقعه را براى من انتخاب نموده و آن را پناهگاهى براى شيعيان ما قرار داده و در دنيا و آخرت براى ايشان محل امن و امان خواهد بود. شما در روز شنبه که روز عاشورا است و من در آخر آن روز شهيد خواهم شد نزد من بيائيد. در آن روز احدى از مردان اهل بيت و برادران من باقى نخواهد ماند. آن روز سر من براى يزيد فرستاده خواهد شد.گروه جن در جواب آن بزرگوار گفتند: اى حبيب خدا و پسر حبيب خدا! اگر اطاعت امر تو واجب نبود و جايز بود که ما با دستور تو مخالفت کنيم به خدا قسم کليه دشمنان تو را قبل اينکه به تو برسند نابود مي کرديم. امام حسين عليه السّلام در جواب آنان فرمود: به خدا قسم که ما از شما بر ايشان مسلط تر مي باشيم. ولى بايد هر کس هلاک و کافر مى‏شود با دليل و بينه هلاک شود و هر کسى که زنده و مؤمن مي گردد بوسيله دليل و بينه باشد» (بحار الأنوار،ج‏44، ص331) اما در اين رابطه توجه به چند مطلب ضروري است: 1ـ در اين که موجوداتي نهاني به نام جنّ وجود دارند ، شکّ نيست. آيات متعدّدي از قرآن کريم ، و روايات متواتر ، اين معنا را اثبات مي کنند. 2ـ در اينکه ائمه (ع) شيعيان و ياراني از جنّ دارند نيز شکّ نيست. اين معنا را هم احاديث اثبات مي کنند ؛ هم برخي علماي اهل معرفت نقل نموده اند . 3ـ اصل جريان ياري جنّها طبق اين روايت که ذکر کرديم وجود دارد ؛ لکن در اين روايت ، سخني از جعفر جنّي يا زعفر جنّي نيامده است. و ما هر چه گشتيم سند معتبري نيافتيم که نامي از زعفر يا جعفر در اين جريان برده باشد. علّامه مجلسي (ره) نيز ذيل اين حديث نامي از زعفر يا جعفر نبرده ؛ حال آنکه ايشان معمولاً در چنين مواردي شرحي کوتاه بر روايت دارند. پس اگر سندي بر اين مطلب بود، به احتمال زياد ايشان ذکر مي نمودند. و بعيد است که اين مطلب، سندي معتبر داشته باشد و علّامه مجلسي آن را نديده باشد. چرا که به جرأت مي توان گفت که وي در احاطه بر احاديث، بي نظير يا کم نظير بوده است. 4 ـ اما شهيد مطهري جريان زعفر يا جعفر جنّي را از خرفات دانسته و در کتاب حماسه حسيني يا جلد 17 مجموعه آثار استاد شهيد مطهري به کرّات به اين موضوع اشاره نموده اند که اين موارد را در آدرسهاي زير مي توانيد ملاحظه فرماييد. مجموعه‏ آثاراستادشهيدمطهرى، ج‏17، ص: 78 ، 94 ، 110 ، 598 ، 606 پاسخ سوال دوم: همانطور که بيان شد در اين ارتباط اتفاق نظر نيست. عده اي وجود زعفر جني را قبول دارند و عده اي اصل وجود او را منکرند. ضمن اينکه در اين ارتباط به مدرک قابل قبولي برنخورديم؛ کما اين که در مورد رابطه زعفر جني با آية الله بروجردي، به کتب مربوط به شرح حال زندگي آية الله بروجردي، از جمله کتاب مفاخر اسلام ، تأليف آقاي علي دواني، مراجعه شد، اما مطلبي در اين مورد نيز پيدا نکرديم. پس در مورد مراسم ختم ايت الله بروجردي (ره) براي ايشان آنچه مي توان بيان داشت اين است که اين مطلب صرفا در نزد مردم شابع مي باشد، اما منبع و سندي صحيح براي آن وجودندارد و با تحقيق مختصري که به عمل آمد، منبعي براي اين مطلب يافت نشد. موفق و پيروز باشيد.