آیا همه از جهنم نجات می یابند؟

هر چند وضعيت افراد در عالم آخرت کاملا متفاوت و مختلف خواهد بود و تصميم گيري در خصوص سرنوشت نهايي همه انسان ها در دست خداوند است، اما بر اساس آيات و روايات به طور کلي مي توان گفت: تقريبا اکثريت انسان ها پس از تحمل عذابي کوتاه يا طولاني به بهشت مي روند، ولي در هر حال اين امر کليت نداشته و شامل همه انسان ها نخواهد بود. شخصي را در نظر بگيريد که ايمان دارد، ولي به خاطر ضعف ايمان‌، گناهان کبيره انجام داده، اين فرد اگر توبه نکرده باشد، با سختي جان دادن يا عذاب برزخ يا شفاعت يا تحمّل عذاب موقت جهنم پاک گرديده‌، به بهشت مي‌رود؛ در واقع عذاب براي او حکم تطهير و درمان از پليدي گناه را دارد. اکثر انسان ها که آميخته اي از خوبي ها و بدي ها را دارا هستند، همين وضعيت را دارند؛ زيرا مبناي برخورد خداوند با گنهکاران، رحمت و بخشايش و گذشت است. آيات متعدد قرآن که از «غفور» و « رحيم» بودن خداوند نام برده، مي تواند اشاره به همين مطلب داشته باشد. در مورد خروج برخى از اهل جهنم از آن مکان و ورودشان در بهشت، روايات زيادى وارد شده است از جمله: - ابى بصير گويد: از امام باقر شنيديم که فرمود: مردمى از آتش خارج مى‏شوند... و به بهشت وارد مى‏گردند.(تفسير الميزان، ج 11، ص 39 ) اما در کنار اين اکثريت، عده اي از جهنميان هم هستند که به عذاب ابدي گرفتار بوده، امکان نجات از دوزخ را ندارند. بنا بر آيات و روايات، بعضى از گناهان مانند شرک و کفر و نفاق موجب عذاب ابدى است. اين در صورتى است که صاحب آن بدون توبه واقعى بميرد. پاره‏اى از افرادي که وعده خلود و جاودانگي در عذاب به آن ها داده شده، به علاوه مشرکان که به آن اشاره شد، عبارتند از: 1. کسى که مؤمنى را عمدا به قتل رساند.( نساء 96) 2. کسى که با خدا و رسولش به مبارزه بر مى‏خيزد.( توبه 63) 3. کسى که خدا و رسولش را نافرمانى کند و به حدود و احکام الهى تجاوز کند.( نساء 14) 4. کافران و تکذيب کنندگان آيات الهى.( بقره 39 ) 5. مرتکبين گناه که آثار گناه سراسر وجودشان را گرفته باشد.( بقره 81) 6. مرتدى که کافر از دنيا برود.(بقره 217) البته برخي از مفسران، «خلود» را در بعضي از اين آيات به معناي مدت طولاني تفسير کرده‌اند، نه حضور دائمي و هميشگي؛ اما در هر حال يقينا برخي از گنهکاران همانند مشرکان هيچ گاه مورد عفو و رحمت قرار نگرفته و امکان طهارت و پاک شدن براي آنان وجود ندارد. پي نوشت‏ها: 1. کليني، محمد بن يعقوب، الکافي،دار الکتب الاسلاميه،تهران، 1365ش، ج3، ص242. 2. علامه طباطبايي، سيد محمدحسين، تفسير الميزان، انتشارات جامعه مدرسين، قم، 1417ق، ج5، ص68. 3. مؤمنون(23)، آيه 99 - 100.