دحو الارض چه روزی است؟

«دحو الارض» مطابق با بيست و پنجم ماه ذي‌القعده، روزي است که خداوند با نظر به کره زمين، به جهان خاکي حيات بخشيد، از اين روز، بخش‌هايي از کره زمين ـ که سراسر از آب بود ـ شروع به خشک شدن کرد تا کم کم به شکل يک چهارم خشکي‌هاي امروزي درآمد.

مطابق روايات، اولين نقطه اي که از زير آب سر برآورد، مکان کعبه شريف و بيت الله الحرام بود.

«دَحو» به معناي گسترش است و برخي نيز آن را به معناي تکان دادن چيزي از محلِ اصلي اش تفسير کرده‌اند، منظور از «دحوالارض» (گسترده شدن زمين) اين است که در آغاز، تمام سطح زمين را آب‌هاي حاصل از باران هاي سيلابيِ نخستين فراگرفته بود، اين آب‌ها، به تدريج در گودال‌هاي زمين جاي گرفتند و خشکي‌ها از زير آب سر برآوردند و روز به روز گسترده‌تر شدند.

از سوي ديگر، زمين در آغاز به صورت پستي‌ها و بلندي‌ها يا شيب‌هاي تند و غيرقابل سکونت بود، بعدها باران‌هاي سيلابي مداوم باريدند، ارتفاعات زمين را شستند و دره‌ها گستردند، اندک اندک زمين‌هايِ مسطح و قابل استفاده براي زندگي انسان، کشت و زرع پديد آمد، مجموع اين گسترده شدن، «دحو الارض» نام‌گذاري مي‌شود.
از اميرالمومنين عليه‌السلام روايت شده است که فرمودند: «نخستين رحمتي که از آسمان به زمين نازل شد، در بيست وپنج ذي القعده بود. کسي که در اين روز روزه بگيرد و شبش را به عبادت بايستد، عبادت صد سال را که روزش را روزه و شبش را عبادت کرده است خواهد داشت.»

به نظر برخي از مفسران، آيه 30 سوره نازعات «وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِکَ دَحَاهَا»، به همين واقعه اشاره دارد، گذشته از واقعه دحوالارض، رويدادهاي ديگري نيز در اين روز رخ داده‌اند که اهميت آن را دو چندان کرده است؛ از جمله:
- ميلاد حضرت ابراهيم علي نبينا وآله وعليه‌السلام
- ميلاد حضرت عيسي مسيح عليه‌السلام
- خروج رسول اکرم صلي الله عليه وآله وسلم از مدينه به همراه هزاران حاجي به سوي مکه، به قصد حجة الوداع. در اين سفر وجود مقدس حضرت زهرا سلام الله عليها و نيز تمامي همسران پيامبر(ص) نيز ايشان را همراهي مي‌کردند.
- در روايتي نيز آمده است که حضرت مهدي عجل الله تعالي فرجه‌الشريف در همين روز قيام خواهد کرد.

اعمال شب و روز دحو الارض

*روزه: يکي از آن چهار روز است که در تمام سال به فضيلت روزه ممتاز است، در روايتي روزه‏اش مثل روزه هفتاد سال است و در روايت ديگر کفاره هفتاد سال است، هر که اين روز را روزه بدارد و شبش را به عبادت به سر آورد از براي او عبادت صد سال نوشته شود، از براي روزه‏دار اين روز هر چه در ميان آسمان و زمين است استغفار کند، اين روزي است که رحمت خدا در آن منتشر شده، از براي عبادت و اجتماع به ذکر خدا در اين روز اجر بسياري است.

* نماز: نمازي که در کتب شيعه قميين روايت شده است، آن دو رکعت است، در وقت چاشت در هر رکعت بعد از «حمد»، پنج مرتبه «توحيد» و «الشمس» بخواند و بعد از سلام نماز بخواند «لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ»، پس دعا کند و بخواند «يَا مُقِيلَ الْعَثَرَاتِ أَقِلْنِي عَثْرَتِي يَا مُجِيبَ الدَّعَوَاتِ أَجِبْ دَعْوَتِي يَا سَامِعَ الْأَصْوَاتِ اسْمَعْ صَوْتِي وَ ارْحَمْنِي وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَيِّئَاتِي وَ مَا عِنْدِي يَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ» .

*دعا: خواندن اين دعا است که شيخ در «مصباح» فرموده، خواندن آن مستحب است:
«اللَّهُمَّ دَاحِيَ الْکَعْبَةِ وَ فَالِقَ الْحَبَّةِ وَ صَارِفَ اللَّزْبَةِ وَ کَاشِفَ کُلِّ کُرْبَةٍ أَسْأَلُکَ فِي هَذَا الْيَوْمِ مِنْ أَيَّامِکَ الَّتِي أَعْظَمْتَ حَقَّهَا وَ أَقْدَمْتَ سَبْقَهَا وَ جَعَلْتَهَا عِنْدَ الْمُؤْمِنِينَ وَدِيعَةً وَ إِلَيْکَ ذَرِيعَةً وَ بِرَحْمَتِکَ الْوَسِيعَةِ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَي مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ الْمُنْتَجَبِ فِي الْمِيثَاقِ الْقَرِيبِ يَوْمَ التَّلاقِ فَاتِقِ کُلِّ رَتْقٍ وَ دَاعٍ إِلَي کُلِّ حَقٍّ وَ عَلَي أَهْلِ بَيْتِهِ الْأَطْهَارِ الْهُدَاةِ الْمَنَارِ دَعَائِمِ الْجَبَّارِ وَ وُلاةِ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ وَ أَعْطِنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا مِنْ عَطَائِکَ الْمَخْزُونِ غَيْرَ مَقْطُوعٍ وَ لا مَمْنُوعٍ [مَمْنُونٍ‏] تَجْمَعُ لَنَا بِهِ التَّوْبَةَ وَ حُسْنَ الْأَوْبَةِ يَا خَيْرَ مَدْعُوٍّ وَ أَکْرَمَ مَرْجُوٍّ يَا کَفِيُّ يَا وَفِيُّ يَا مَنْ لُطْفُهُ خَفِيٌّ الْطُفْ لِي بِلُطْفِکَ وَ أَسْعِدْنِي بِعَفْوِکَ وَ أَيِّدْنِي بِنَصْرِکَ وَ لا تُنْسِنِي کَرِيمَ ذِکْرِکَ بِوُلاةِ أَمْرِکَ وَ حَفَظَةِ سِرِّکَ وَ احْفَظْنِي مِنْ شَوَائِبِ الدَّهْرِ إِلَي يَوْمِ الْحَشْرِ وَ النَّشْرِ وَ أَشْهِدْنِي أَوْلِيَاءَکَ عِنْدَ خُرُوجِ نَفْسِي وَ حُلُولِ رَمْسِي وَ انْقِطَاعِ عَمَلِي وَ انْقِضَاءِ أَجَلِي اللَّهُمَّ وَ اذْکُرْنِي عَلَي طُولِ الْبِلَي إِذَا حَلَلْتُ بَيْنَ أَطْبَاقِ الثَّرَي وَ نَسِيَنِيَ النَّاسُونَ مِنَ الْوَرَي وَ أَحْلِلْنِي دَارَ الْمُقَامَةِ وَ بَوِّئْنِي مَنْزِلَ الْکَرَامَةِ وَ اجْعَلْنِي مِنْ مُرَافِقِي أَوْلِيَائِکَ وَ أَهْلِ اجْتِبَائِکَ وَ اصْطِفَائِکَ وَ بَارِکْ لِي فِي لِقَائِکَ وَ ارْزُقْنِي حُسْنَ الْعَمَلِ قَبْلَ حُلُولِ الْأَجَلِ بَرِيئا مِنَ الزَّلَلِ وَ سُوءِ الْخَطَلِ اللَّهُمَّ وَ أَوْرِدْنِي حَوْضَ نَبِيِّکَ مُحَمَّدٍ صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ اسْقِنِي مِنْهُ مَشْرَبا رَوِيّا سَائِغا هَنِيئا لا أَظْمَأُ بَعْدَهُ وَ لا أُحَلَّأُ وِرْدَهُ وَ لا عَنْهُ أُذَادُ وَ اجْعَلْهُ لِي خَيْرَ زَادٍ وَ أَوْفَي مِيعَادٍ يَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهَادُ اللَّهُمَّ وَ الْعَنْ جَبَابِرَةَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ وَ بِحُقُوقِ [لِحُقُوقِ‏] أَوْلِيَائِکَ الْمُسْتَأْثِرِينَ اللَّهُمَّ وَ اقْصِمْ دَعَائِمَهُمْ وَ أَهْلِکْ أَشْيَاعَهُمْ وَ عَامِلَهُمْ وَ عَجِّلْ مَهَالِکَهُمْ وَ اسْلُبْهُمْ مَمَالِکَهُمْ وَ ضَيِّقْ عَلَيْهِمْ مَسَالِکَهُمْ وَ الْعَنْ مُسَاهِمَهُمْ وَ مُشَارِکَهُمْ اللَّهُمَّ وَ عَجِّلْ فَرَجَ أَوْلِيَائِکَ وَ ارْدُدْ عَلَيْهِمْ مَظَالِمَهُمْ وَ أَظْهِرْ بِالْحَقِّ قَائِمَهُمْ وَ اجْعَلْهُ لِدِينِکَ مُنْتَصِرا وَ بِأَمْرِکَ فِي أَعْدَائِکَ مُؤْتَمِرا اللَّهُمَّ احْفُفْهُ بِمَلائِکَةِ النَّصْرِ وَ بِمَا أَلْقَيْتَ إِلَيْهِ مِنَ الْأَمْرِ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ مُنْتَقِما لَکَ حَتَّي تَرْضَي وَ يَعُودَ دِينُکَ بِهِ وَ عَلَي يَدَيْهِ جَدِيدا غَضّا وَ يَمْحَضَ الْحَقَّ مَحْضا وَ يَرْفِضَ الْبَاطِلَ رَفْضا اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَيْهِ وَ عَلَي جَمِيعِ آبَائِهِ وَ اجْعَلْنَا مِنْ صَحْبِهِ وَ أُسْرَتِهِ وَ ابْعَثْنَا فِي کَرَّتِهِ حَتَّي نَکُونَ فِي زَمَانِهِ مِنْ أَعْوَانِهِ اللَّهُمَّ أَدْرِکْ بِنَا قِيَامَهُ وَ أَشْهِدْنَا أَيَّامَهُ وَ صَلِّ عَلَيْهِ [عَلَي مُحَمَّدٍ] وَ ارْدُدْ إِلَيْنَا سَلامَهُ وَ السَّلامُ عَلَيْهِ [عَلَيْهِمْ‏] وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ».