سوال برگزیده از سایت : باتوجه به حادثه اي که درمنا رخ دادعده اي ميگويند بهترست مردم براي حفظ عزت ملي ازرفتن به حج انصراف دهند،پاسخ صحیح دینی چیست؟

سلام باتوجه به حادثه اي که در منا رخ داد عده اي ميگويند بهتر است مردم براي حفظ عزت ملي از رفتن به حج انصراف دهند . و ميگويند عربستان از شرک حمايت ميکند پس بهتر است به جاي اينکه پول مردم به آن کشور برسد ، براي انجام کارهاي خير و عام المنفعه در کشور خودمان به مصرف برسد...اما نکته ي ديگر اين است مکه حج تمتع واجب شرعي است . لطفا پاسخ دهيد که با شرايط گفته شده تکليف چيست ؟ بهتر است مردم به حج بروند يا خير؟

سلام علیکم

بله ، اگر با اين ديد نگاه کنيم حج هم مثل يک سفر تفريحي است و قطعا مي توان اين گونه بحث کرد که بهتر نيست اين پول را در راه کمک به فقرا و ايتام خرج کرد؟

حج سفري عبادي سياسي و حتي اقتصادي است و اهداف حج واجب بسيار گسترده است، آيا با تعطيلي حج توسط ايران مي توان جلوي فعاليت هاي وهابيت را گرفت ؟!! يا اينکه بايد از اين موقعيت استفاده نمود و با پربار نمودن حج و برپايي حجي ابراهيمي و تلاش براي بيداري جهان اسلام و... ، به خنثي سازي توطئه هاي دشمنان و گسترش اسلام ناب اقدام کرد.

برائت از مشرکين، بيان توحيد خالص و تعريف اسلام محمدي دفاع از مکتب اهلبيت ع در مقابل وهابيت و معرفي انقلاب اسلامي به جهانيان و ....همه از اموري است که در حج واجب اتفاق مي افتد لذا اينکه حج تمتع را با يک نسبت سنجي ساده آن هم مالي با ديگر کارها بسنجيم صحيح نيست.

مکه اين نماد توحيد که قبل از دين مبين اسلام نيز بوده است نقشي بزرگ در حفظ دين بر عهده داشته است که اگر به اين نکته دقت نشود اصل دين از دست مي رود و وقتي دين از دست رفت ديگر کمک به فقرا دردي دوا نميکند، اين همه مصيبت در اين دنيا براي دوري از دين است، مگر کشورهاي غربي به فقرا کمک نمي کنند مگر آن ها انسان نيستند پس چرا اين همه وحشي گري و کشتار اتفاق مي افتد که در بسياري از اين کشتارها يا مستقيم دخالت دارند يا غير مستقيم؟

اين ها به خاطر اين است که دين خدا آنگونه که پيامبران گفتند در اين کشورها مرده است و مکه براي اين است که اين دين بماند! پس نمي توان به بهانه هايي مثل کمک به فقرا حج را تعطيل کرد و هر کدام جايگاه خود را دارند. بله اينکه مي توان بين حج واجب و عمره فرق گذاشت اين موارد قابل بحث است اما به صورت کلي اين ديد ساده انگارانه اي است که صدقه را در هر حالتي بخواهيم مقدم برحج و عمره کنيم. مثلا به اين حديث دقت کنيد:

عَنْ سَعِيدٍ السَّمَّانِ أَنَّهُ قَالَ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ فِي حَدِيثٍ أَيُّهُمَا أَفْضَلُ الْحَجُّ أَوِ الصَّدَقَةُ فَقَالَ مَا أَحْسَنَ الصَّدَقَةَ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ قَالَ قُلْتُ أَجَلْ فَأَيُّهُمَا أَفْضَلُ قَالَ مَا يَمْنَعُ أَحَدَکُمْ مِنْ أَنْ يَحُجَّ وَ يَتَصَدَّقَ قَالَ قُلْتُ مَا يَبْلُغُ مَالُهُ ذَلِکَ وَ لَا يَتَّسِعُ قَالَ إِذَا أَرَادَ أَنْ يُنْفِقَ عَشَرَةَ دَرَاهِمَ فِي شَيْ‏ءٍ مِنْ سَبَبِ الْحَجِّ أَنْفَقَ خَمْسَةً وَ تَصَدَّقَ بِخَمْسَةٍ أَوْ قَصَّرَ فِي شَيْ‏ءٍ مِنْ نَفَقَتِهِ فِي الْحَجِّ فَيَجْعَلُ مَا يَحْبِسُ فِي الصَّدَقَةِ فَإِنَّ لَهُ فِي ذَلِکَ أَجْراً. (1)

سعيد السمان از امام صادق پرسش مي نمايد: حج برتر است يا صدقه؟.
امام صادق، پاسخ ميفرمايند:
صدقه در راه خدا چه كار خوبى است! و اين جمله را سه نوبت زمزمه كرد. من گفتم: درست. اما اجر كدام يك بيشتر است؟
ابو عبد اللَّه گفت:
چه مانعى دارد كه انسان، هم به حج خانه خدا بيايد و هم در راه خدا صدقه بپردازد؟ (راوي ميگويد) من گفتم:
اگر توان مالي عمل به هر دو عبادت را نداشته باش، چه مى‏تواند بكند؟ امام صادق، گفت:
اين كار كه غير ممكن نيست: مثلا هر گاه كه قرار باشد ده درهم هزينه سفر كند به پنج درهم اكتفا كند و پنج درهم ديگر را در راه خدا صدقه كند و اگر تا اين حدّ نيز ممكن نباشد، آن چه مى‏تواند از هزينه سفر بكاهد و هزينه صرفه جويي را صدقه كند كه اجر او كامل شود. من گفتم: بلى با اين رهنمود شما مى‏توانيم به هر دو عبادت موفّق شويم.

امسال و سالهاي آتي نيز بايد ديد اگر شرائط حج به گونه اي عزت مندانه فراهم است از اين فرصت بهترين بهره را گرفت.

البته احاديث در اين زمينه مختلف هستند اما نکته اي که از اين احاديث به دست مي آيد اين است که شرائط هميشه يکسان نيست و نمي توان با يک چوب همه را راند، بلکه بايد با دقت کافي بين موارد فرق گذاشت و با ديدي بسيط و ساده به مساله ي حج نگاه نکرد.

حج تمتع بر کساني که شرائط آن را دارند و مستطيع هستند براي يکبار واجب است. (2)

(1) حر عاملي، وسائل الشيعه، ج 11، ص 115
(2) سوره ي آل عمران آيه ي 97