مقصود از فشار قبر این نیست که در قبور خاکى - که مثلا قطعه ای از آرامگاه است - فشارى بر بدن انسان ها وارد مىشود. بلکه مقصود از قبر در بسیارى از روایات عالم برزخ است . امام سجاد عليه السلام میفرمایند : "به خدا قسم،قبر باغی از باغ های بهشت و یا گوشهای از گوشههای دوزخ است. "(1)
امام صادق عليه السلام مي فرمايند : مقصود از برزخ قبر انسان است از لحظه مرگ تا روز رستاخیز.(2)
بر اين اساس مقصود از«فشار» عذاب خاصى است که انسان در آن عالم متناسب با رفتارهاى خود مىبیند.
فشار بر بدن مادی و خاکی وارد نمی شود تا بدن متلاشی یا بدنی که اصلاً دفن نمی شود، تردید ایجاد کند. در روایات هم اشاره شده حتی افرادی که در بالای دار سال ها می مانند و یا در دریاها غرق می شوند ، فشار قبر دارند.
از امام صادق عليه السّلام پرسيدند: در باره فرد به دار آويخته، آيا عذاب و فشار قبر به او مي رسد؟ حضرت فرمود: پروردگار زمين ، پروردگار هوا نيز است يا خدائى كه زمين به فرمان اوست، هوا نيز به فرمان اوست، پس خداوند
به هوا وحى مي فرمايد و هوا او را فشارى مي دهد، سختتر و شديدتر از قبر.(3)
البته اين تعبير تا حدودي عرفي و براي فهم مخاطب است. اما حقيقت امر آن است كه فشار و عذاب قبر جسمانی و روحانی است، ولی جسم و بدن برزخی است که عذاب و فشار میبیند، نه بدن مادی ؛ زیرا روح انسان در عالم برزخ، با بدن برزخی (که متناسب با آن عالم است) و قالب مثالی، همراه است. عذاب و فشارها ارتباطی با بدن مادی و دنیایی ما که ممکن است در حین مرگ یا مدتی پس از آن نابود شود ندارد .
در نتيجه تصوراتي مانند بازگشت روح به بدن و فشار ديدن روح و جسم در اين زمينه صحيح نيست .
پي نوشت ها :
1. علامه مجلسى، بحار الأنوار، مؤسسة الوفاء بيروت ، 1404 ه ق ، ج 6، ص 159.
2. همان ،ص 116.
3. شيخ صدوق، من لا يحضره الفقيه،ترجمه غفاري، نشر صدوق ، تهران ، 1367 ش ، ج 1 ،ص 280 ؛
بحار الأنوار ، ج6، ص 221 .
.
نظر خودتان را ارسال کنید