فوکویاما و مهدویت؛ از افسانه تا واقعیت؟

پاسخ ارائه شده در پاسخ به سوال يک پرسشگر با مشخصات خاص مي باشد لذا در صورتي که سوالي داريد از طريق درگاه هاي پاسخگويي پيگيري فرمائيد. 1394/07/17 12:36 شناسه مطلب: 94836 فوکوياما و مهدويت؛ از افسانه تا واقعيت سالها پيش در يکي از روزنامه‌هاي مشهور چاپ تهران که همواره سرمقاله‌هايش بر سر زبان‌ها مي‌افتد و دوستان و دشمنان فراواني نيز دارد، سالها پيش در يکي از روزنامه‌هاي مشهور چاپ تهران که همواره سرمقاله‌هايش بر سر زبان‌ها مي‌افتد و دوستان و دشمنان فراواني نيز دارد، خبري منتشر شد که به تدريج بر سر زبانها افتاد و پس از آن هر کسي با ذوق و سليقه خود آن را پرورش داده و بازسازي کرده است. اين خبر که سالها طول کشيد تا دروغ بودنش آشکار شود، چنان در تار و پود رسانه‌هاي ايراني جا خوش کرده که کمتر کسي مي‌تواند باور کند اظهارات منسوب به فرانسيس فوکوياما در کنفرانس اورشليم بي‌پايه باشد و او اساسا اينچنين سخناني به زبان نياورده باشد و اصلا در آن کنفرانس شرکت نداشته باشد. آيا کنفرانس اورشليم حقيقت دارد؟ بايگاني اينترنتي روزنامه مشهور چاپ تهران که اين خبر را اولين بار منتشر کرده، تنها تا دو سال اخير را پشتيباني مي‌کند؛ اما از لابلاي صفحه‌هاي اينترنت مي‌توان متن اوليه خبري که در اين روزنامه منتشر شده را يافت. در ادامه اين خبر را مي‌خوانيد: فوکوياما در کنفرانس اورشليم با عنوان «بازشناسي هويت شيعه» مي‌گويد: شيعه، پرنده‌اي است که افق پروازش خيلي بالاتر از تيرهاي ماست. پرنده‌اي که دو بال دارد: يک بال سبز و يک بال سرخ. او بال سبز اين پرنده را مهدويت و عدالت خواهي و بال سرخ را شهادت‌طلبي که ريشه در کربلا دارد و شيعه را فنا ناپذير کرده است، معرفي مي‌کند. فوکوياما معتقد است شيعه بُعد سومي هم دارد که اهميتش بسيار است. او مي‌گويد:اين پرنده، زرهي به نام ولايت پذيري به تن دارد و قدرتش با شهادت دو چندان مي‌شود. شيعه، عنصري است که هر چه او را از بين مي‌برند، بيشتر مي‌شود. وي جنگ عراق و ايران را مثال مي‌زند و مي‌گويد: اين‌ها فاو را تسخير کرده‌اند، مي‌روند کربلا را هم بگيرند و اين، يعني فتح قدس، اگر کربلا را بگيرند، اينجا را هم قطعاً مي‌گيرند. او براي دفع اين خطر پيشنهاد مي‌کند با امتياز دادن به ايران، جنگ را متوقّف کنيد. فوکوياما، مهندسي معکوسي را براي شيعه و مهندسي صحيحي را براي خودشان طراحي مي‌کند و مي‌نويسد: مهندسي معکوس براي شيعيان اين است که ابتدا ولايت فقيه را خط بزنيد. تا اين را خط نزنيد، نمي‌توانيد به ساحت قدسي کربلا و مهدويت تجاوز کنيد. . . براي پيروزي بر يک ملّت بايد ميل مردم را تغيير داد. . . ابتدا ولايت فقيه را خط بزنيد، در گام بعد، شهادت طلبي اين‌ها را به رفاه‌طلبي تبديل کنيد. اگر اين دو تا را خط زديد، خود به خود انديشه‌هاي امام زماني از جامعة شيعه رخت مي‌بندد. . . شما بياييد براي غرب هم امام زمان و کربلا و ولي فقيه بتراشيد. فوکوياما براي اين کار، مکتب جديدي به نام اونجليس عرضه کرد. مکتبي که قدمتش به 1987 ميلادي بر مي‌گردد. طرفداران اين مکتب معتقدند عيساي ناصري خواهد آمد. فوکوياما به آن‌ها توصيه مي‌کند در فيلم‌هايشان هر چه را شيعيان دربارة امام زمان مي‌‌گويند، بر شخصيت عيساي ناصري تطبيق بدهند. بر اساس دستور فوکوياما، فيلم‌هايي بر اساس مدل «روايت فتح» شهيد آويني، ساخته شد؛ با همان اسلوب متن و با به کارگيري مؤلّفه‌هاي احساسي برنامه‌هاي شهيد آويني، با همان تيپ‌ها و همان ديالوگ‌ها که شهيد آويني‌ مي‌گفت. فيلم نجات سرباز رايان با محتواي تجليل از مادر سه شهيد؛ فيلم نبرد پرل هاربر با محتواي جنگ جنگ تا رفع فتنه‌ در عالم؛ فيلم زماني سرباز بوديم با تئوري بازسازي کربلا و بر اساس الگوي عمليات کربلاي 5؛ فيلم سقوط شاهين سياه، بازسازي صحنه کربلا، فيلم جن‌گير که در آن از نمادهاي اسلامي شيعه استفاده شده بود. يک کلاغ، هزار کلاغ داستان اما همين جا پايان نمي‌گيرد. اين خبر که به ظاهر مهر تاييدي است بر راه شيعه، دهان به دهان گشت و عاقبت از زبان شخصيت‌هاي سياسي هم بيان شد. گرچه نقل قول اينچنين سخناني به فرض صحت هيچ ايرادي ندارد و بر اساس سنت «خوشتر آن باشد که سر دلبران/ گفته آيد در حديث ديگران» تاييد فرهنگ شيعي از زبان کساني که ليبراليزم را پايان تاريخ و نظام پاياني تاريخ مي‌دانند، بسيار گوارا و شنيدني است؛ اما نکته آنجاست که همه آنها که به نقل اين خبر دست زده‌اند، تنها به استناد آن روزنامه مشهور، و نقل دهان به دهان آن اکتفا کرده‌اند در حالي که هيچ اعتبار و استنادي نداشته است. يکي از کساني که با استفاده از اين گزاره غيرواقعي به ايراد سخنراني‌هاي مختلفي پرداخته و تحليل‌هاي مختلفي به مخاطبان خود داده و در سخنراني‌ها و نوشته‌هايش همواره پلي به فوکوياما و ايده بال سرخ و سبز زده، پيام فضلي‌نژاد است. پيام فضلي‌نژاد در سخناني که سال ???? در دانشگاه تربيت معلم ايراد کرده و پس از آن همان مطالب سيزدهم اسفند ?? در خبرگزاري فارس منتشر شده، اينچنين ادعا کرده: فوکوياما که با موسسه پژوهشي پنتاگون به نام Rand در کسوت پژوهشگر ارشد کار مي‌کند، سال 1365 و در کشاکش جنگ تحميلي در کنفرانس بازشناسي هويت شيعه شرکت کرد. اين کنفرانس را اسرائيلي‌ها در اورشليم برگزار کردند که به کنفرانس اورشليم نيز مشهور گشت. فوکوياما در اين کنفرانس گفت که اولا، شيعه پرنده‌اي است که افق پروازش خيلي بالاتر از تيررس ما است؛ پرنده‌اي که دو بال دارد و آن را فناناپذير مي‌کند: يکي بال سبز تشيع که انتظار است و عدالت‌خواهي و اين دو، ريشه در مهدويت شيعي و اعتقاد به ظهور منجي آخرالزمان دارد. ديگري بال سرخ تشيع است که شهادت‌پذيري است که شيعيان آن را از عاشورا، حسين و کربلا برگرفته‌اند. البته فوکوياما بي‌راه نمي‌گفت. آن حزن دروني، آن دلبستگي دمادم به اباعبدالله حسين(ع)، آن شور کربلا، همه اين‌ها در کنار چشم‌اندازي آينده‌نگرانه که چشم به ظهور مهدي موعود(عج) دارد، ستوني از ستون‌هاي شيعه به شمار مي‌رود. هم ديناميزم باشعوري است که در قلب اسلام تعبيه شده و هم حلقه وصل شور مسلمانان به يکديگر است. فوکوياما مي‌گفت که اين دو ساحت خدشه‌ناپذيرند و تعرض به آنان ساده نيست. فوکوياما در قامت استراتژيست جنگ‌هاي نرم پنتاگون معتقد بود که شيعه غير از اين دو بال، بعد سومي هم دارد و آن، ولايت فقيه است. شيعه، زرهي به نام ولايت‌پذيري بر تن کرده و قدرتش با شهادت، فزوني مي‌گيرد. همان جمله حضرت امام خميني(ره) را در پيام ايشان به مناسبت شهادت استاد مطهري را فوکوياما نيز در کنفرانس اورشليم تکرار مي‌کرد و مي‌گفت شيعه مکتبي است که هر چه او را از بين مي‌برند، گسترده‌تر و زنده‌تر مي‌شود. پيشنهاد مشخص او مبارزه با ولايت فقيه بود و خيال مي‌کرد که اگر به ساحت ولايت تعرض گردد، مخدوش ساختن دو بال سرخ و سبز شيعه نيز آسان خواهد شد. شاه کليد تئوري جنگ نرم فوکوياما که مهندسي معکوس لقب گرفت، ناظر به تحقق فروپاشي ايدئولوژيک شيعه در ايران و تغيير گفتمان غالب انقلاب بود. او معتقد بود که براي پيروزي بر يک ملت، بايد ميل و ذائقه آن ملت را تغيير داد و نظام ارزشي‌شان را نابود کرد. گفت که ابتدا به ولايت فقيه تعرض کنيد، سپس شهادت‌طلبي ايرانيان را بدل به رفاه‌طلبي کنيد و اگر اين دو فرآيند تحقق يافت، خود به خود انديشه‌هاي امام زماني و عدالت‌طلبانه از جامعه ايران رخت مي‌بندد. بنابراين از سال 1365 صورتبندي پروژه تهديد نرم توسط پنتاگون در کنفرانس اورشليم در اسرائيل انجام گرفت. البته، تاريخ شروع اين پروژه به ساليان آغازين انقلاب اسلامي بازمي‌گردد، اما کنفرانس اورشليم يکي از تلاش‌هاي منسجم و مشخص در اين باب است. در اين کنفراس، هراس غربيان از ادامه جنگ تحميلي با ايران نيز مشهود است. فوکوياما مي‌پنداشت که حتي با امتياز دادن به ايران بايد جنگ سخت‌افزاري با ايران پايان گيرد، چرا که احتمال دارد ايرانيان پس از فتح فاو، چه بسا کربلا را بگيرند و سپس راهي قدس شوند. بنابراين، او قائل به جنگ نرم بود و بعدها هم نشان داد که در اين وادي براي روشنفکران ايراني، چون عبدالکريم سروش، نقش ويژه‌اي قائل است. فرانسيس فوکوياما کيست؟ نظريه‌اش چيست؟ و همه اين تفصيلات در حالي است که فرانسيس فوکوياما در نظريه معروف خود «پايان تاريخ» که در سال ???? مطرح شده و بعدها در سال ???? در کتابي با نام «پايان تاريخ و آخرين انسان» منتشر شد ادعا کرده «امروزه نظام ليبرال دمکراسي به ويژه بعد از فروپاشي اتحاد شوروي به صورت يک جريان غالب و مسلط درآمده است که همه کشور‌ها و جوامع بايد‌ در برابر آن تسليم شوند. ، آخرين حد تلاش‌ها و مبارزات ايدئولوژي‌هاي مختلف در نهايت در قالب ايدئولوژي «ليبرال دمکراسي» سربرآورده است‌. بنابراين تصور اينکه نظام سياسي بهتر و مناسب‌تري به عنوان آلترناتيو و يا بديل جايگزين اين نظام شود وجود ندارد». نظريه «پايان تاريخ» فوکوياما البته پاسخي بود به «جنگ تمدن‌ها»ي ساموئل هانتينگتون. با اين همه، نظريه فرانسيس فوکوياما، آنچنان که در رسانه‌هاي ما مورد توجه قرار گرفته، چندان مورد توجه مراکز آکادميک و تحقيقاتي غربي قرار نگرفته، و بيشتر محققان و پژوهشگران حوزه سياست در غرب، اين مقاله را فاقد ارزشهاي علمي مي‌دانند و آن را مقاله‌اي ترويجي خوانده‌اند که در پي تبليغ ارزشهاي امريکايي و القاي برتري سرمايه‌داري ليبرال بر اشکال ديگر نظام‌هاي سياسي در دنياست. خبرساز روزنامه مشهور، شايد گمان کرده است فوکوياما يکي از بي‌نظيرترين و معتبرترين دانشمندان و نظريه‌سازان امروز جهان است و اگر از او سخني در تاييد فرهنگ شيعه بسازد، پيروزي‌اي براي تمدن شيعه است، در حالي که اين روزنامه چاپ تهران، با يک تير، توپ‌هاي فراواني به دروازه خودي فرستاده و گرچه چند سال اين حرفها بر سر زبانها افتاده اما مگر تمدن جهانساز شيعه نيازي به دروغ و خبرسازي دارد؟ مگر حقانيت شيعه با اينگونه خبرسازي‌ها و جعل‌ها به اينجا رسيده است؟ چرخه بي‌پايان خبرسازي و داستان‌پردازي اما اينجا هنوز پايان ماجرا نيست. شخصيت‌هاي سياسي از جمله داوود احمدي‌نژاد، دبير وقت کميته دائمي پدافند غيرعامل، حجت‌الاسلام والمسلمين علي شيرازي نماينده ولي فقيه در نيروي دريايي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، و خيل نويسندگاني که نوشته‌هايشان در روزنامه‌هاي مختلف و پايگاه‌هاي اينترنتي مختلف منتشر شده، به اين گزاره ساختگي دامن زده‌اند که مي‌توانيد با يک جستجوي ساده، صدها نوع از اين نوشته‌ها را در اينترنت بيابيد. سايت خبري عصرايران در خبري که ?? بهمن ?? به نقل از خبرگزاري فارس منتشر کرده، از قول داوود احمدي‌نژاد اينچنين نوشته است: وي در ادامه به بررسي اقدامات دشمن براي ضربه‌زدن به حرکت نظام اسلامي ايران پرداخت و اضافه کرد: فوکوياما يک نظريه‌پرداز ژاپني که در مکتب امپرياليسم رشد يافته شيعه را پرنده‌اي مي‌داند که افق پروازش بالاتر از تيرهاي ماست و دو بال دارد، يک بال سبز و يک بال سرخ، بال سبز اين پرنده مهدويت و عدالت‌خواهي اوست شيعه در انتظار عدالت به سر مي‌برد و اميدوار است، بال سرخ شيعه شهادت‌طلبي است، 15خرداد 42 را به ياد داريد، کفن‌پوشان با حکم ولايت به ‌سوي طاغوت شتافتند، شهادت‌طلبي شيعه را فنا ناپذير کرده است، بنابراين تيرهاي زهرآگين سياسي، اجتماعي، فرهنگي و اخلاقي به او نمي‌رسد. احمدي‌نژاد افزود: بحث سوم شيعه مهم است، فوکوياما مي‌گويد اين پرنده زرهي به نام ولايت بر تن دارد، بين تمام مذاهب اسلامي شيعه تنها مذهبي‌ است که به ولايت فقهي معتقد است، اين مسئله شيعه را تهديدناپذير کرده است. علاوه بر موارد ذکر شده، يکي از پژوهشگران شناخته شده مهدويت نيز در نشستي با عنوان «غرب و مهدويت» که در شهر مقدس قم برگزار شده، به سخنان منسوب به فوکوياما استناد کرده و گفته است: مساله روز بودن مهدويت و انتظار را غربي‌ها هم درک کرده‌اند و خودشان به اين مطلب اعتراف کرده‌اند، مثلا «فرانسيس فوکوياما» گفته است: «شيعه مثل پرنده‌اي است که يک بال سرخ، يک بال سبز و يک قلب دارد. بال سرخ را شهادت و امام حسين(ع)، بال سبز را آينده روشن، امام زمان و اعتقاد به او و قلب را هم روحيه تعبدپذيري بيان کرده است.» و سرانجام... اما پس از همه اينها، فرانسيس فوکوياما در گفتگويي تلويزيوني با بي.بي.سي، که در سوم اسفندماه ?? در يکي از برنامه‌هاي «به عبارت ديگر» که به گفتگو با شخصيت‌هاي مطرح اختصاص دارد، همه آنچه به او نسبت داده مي‌شد را دروغ خواند و اظهار کرد هيچگاه در کنفرانس اورشليم نبوده و چنان سخناني به زبان نياورده است. اکنون پس از همه اين داستان‌پردازي‌ها و دروغ خواندن داستان از سوي شخصيت اصلي داستان، همان روزنامه که سالها پيش اصل آن خبر را منتشر کرده، در خبري با تيتر «آمريکا اعتراف مي کند 9 دي فرمول مهندسي معکوس فوکوياما را معکوس کرد» نوشت: «سه روز بعد از 9 دي ريچارد هاس مي گويد متأسفانه فرمول مهندسي معکوس آقاي فوکوياما نتيجه معکوس داد چرا که فوکوياما معتقد بود درگيري ما با ايران از ولي فقيه شروع شده است بنابراين فلش هاي حمله بايد نهايتا به سوي رهبري باشد.»