مدیریت پرسش ها در رسانه و فضای مجازی

مدیریت پرسش ها در رسانه و فضای مجازی
چهارشنبه 27 دیماه جلسه ای با عنوان (مدیریت پرسش ها در رسانه و فضای مجازی) برگزار شد.
در این نشست استاد محمد محمدی فرید، مولف حوزوی و تالیف کننده ی کتاب ارزشمند سواد رسانه، حضور پیدا کردند. ایشان در باب اهمیت پرسش در دنیای کنونی گفتند:
هدفمند بودن پرسش ها
امروزه پرسش ها هدفمند ایجاد می شوند پرسش هایی که با هدفی مشخص جامعه را به سمت و سویی معین سوق می دهد و اگر ارگان ها و نهادی حوزوی دقت نکنند در دام این پرسش ها گرفتار می شوند. مرکز ملی پاسخگویی هم هر چند عنوانش عنوان پاسخگویی است اما باید به این نکته دقت داشته باشد که هر سوالی پاسخ لازم ندارد و از طرف دیگر این مرکز موظف است خود در موارد متعددی ایجاد پرسش کند و آن پرسش را در سطح جامعه منتشر نماید. در یک جمله می توان گفت: خلق پرسش مهم است.
جواب امام خمینی قدس سره به حاج سید احمد که در پی درخواست سید احمد برای اظهار نظر امام ره در مورد کتاب شهید جاوید، بیان شده بسیار عجیب و درس آموز است:
امام ره در این نامه پاسخی به این پرسش که این کتاب حق است یا نه، ن می دهند بلکه با زیرکی و هوش بالای الاهی خود این پرسش را پرسشی هدفمند و مدیریت شده دانسته و دستور می دهند که به هیچ عنوان نباید در دام این پرسش گرفتار شد.
متن نامه ی امام ره این است:
...شما در اختلافات بین طلاب و اهل منبر راجع به کتاب (1) و هر چیز دیگر وارد نشوید؛ ان شاء الله تعالی خداوند اصلاح می‌فرماید. 01 فروردین 1352 (2)
1. اشاره به اختلافات پدید آمده پیرامون کتاب شهید جاوید، تالیف آقای صالحی نجف‏آبادی
2. جلد ۳ صحیفه امام خمینی (ره)، صفحه ۱۸
امام ره به این نکته دقت داشتند که در آن برهه بهره بردار اصلی در مورد این پرسش ها و این پاسخ ها پیرامون کتاب جاوید ساواک و امثال آن بود لذا امام خمینی با آن بینش الاهی، اصل پرسش را نپذیرفته و هیچ پاسخی به آن ندادند و بعدها که اسناد ساواک منتشر شد موید فهم دقیق ایشان بود.
نکاتی که در مورد پرسش ها باید به آن دقت کرد
پرسش ها امروزه مولف دارند مولف هایی گروهی و جمعی، پس همیشه باید این سوالات را در ذهن داشته باشیم که:
1-هدف از تحقق این پرسش چیست؟
2-مخاطب این پرسش چه کسانی هستند؟
3-این پرسش چقدر ارزش دارد؟ به عبارتی دیگر چه مقدار با مقتضای حال مطابقت دارد؟
4-از چه زاویه ای به موضوع مورد سوال پرداخته است؟
در مورد اخیر حجت الاسلام محمدی فرید به سوالات مطرح شده در مورد فیلتر تلگرام به عنوان یک مثال پرداختند و افزودند به جای سوالات مطرح شده چرا سوال و پرسش اصلی در مورد این گروه های اجتماعی مطرح نمی شود؟
سوالاتی از این قبیل که گروه های اجتماعی مجازی که همه چیزش در دست عده ای خارج از این مرزهاست، با این حجم عجیب از کاربر و عضو، آیا با امنیت ملی سازگاری دارد؟
پرسش های متوقف کننده
بعضی پرسش ها فقط جلوی ما را می گیرند و حرکت را کند یا صفر می کنند!
مولوی مثالی می زند که شخصی انسان تاسی را دید که سرش صاف صاف بود و هوس کرد پس گردنی محکمی به او بزند، وقتی محکم بر فرق سر او زد، شخص تاس عصبانی برگشت تا تلافی کند اما او گفت: قبل از اینکه مرا قصاص کنی پرسشی که برای من پیش آمده پاسخ بده و بعد هر چه خواستی انجام ده، به من بگو، این صدای شرقی که از این ضربه شنیده شد، از ضرب دست من بود یا از تاسی سر تو؟ او به فکر فرو رفت و ....
پرسش های متوقف کننده بسیار خطرناکند، امروزه یکی از معضلات اصلی کشور ما بحث جمعیت است و این اصل مشکل است حال عده ای در این وسط می گویند: قبل از اینکه به بحث فرزند آوری پرداخت باید به این سوالات پاسخ داد که فرزند آوری اخلاقی است یا خیر؟ با بالا رفتن جمعیت می توان اقتصاد ایشان را سامان داد یا نه؟ و...این سوالات سوالاتی است که اصل دغدغه را به فراموشی می سپارد و باعث می شود موضوع اصلی گم شود این پرسش ها پرسش های متوقف کننده و رهزنند!!
پرسش های ارزشمند
گاهی شخصی با چند پرسش عالمی را زیر و رو می کند!
سهروردی که از نظر سنی، آنچنان هم در این دنیای فانی زندگی نکرد اما با پرسش هایی که مطرح کرد عالم فلسفه را دگرگون کرد. فلسفه ی اشراق که شاید به یک عبارت بتوان گفت اول و آخرش خود شیخ اشراق است سوالات و پرسش هایی مثل معیار حقیقت و اعتبار چیست؟ را مطرح کرد، یا ینکه اصل با وجود است یا ماهیت، از نظر کمیت دو پرسش است اما دو پرسشی که فلسفه مسیرش بعد از آن عوض می شود؟!
پاسخ کافی نیست، باید به فرایند پرسش و پاسخ با هم نگاه کرد
بازار لباس و پوشاک در صدد پاسخ دادن به نیازهای مشتری است و هر چه مشتریان بپسندند به آن پاسخ مثبت داده می شود!
اما این خواست مشتری را چه کسی مدیریت می کند؟ اینجاست که می گوییم پرسش ها باید مدیریت شوند، یعنی پرسش ها یک مرحله قبل از پاسخ ها هستند و نمی توان آن ها را ندیده گرفت! این که عده ای بیایند هر سوالی و هر پرسشی را مطرح کنند و مراکزی مثل مرکز ملی پاسخگویی فقط در صدد پاسخگویی باشند اشتباه است. قطعا در دنیای امروز سوالات و هجمه ها علیه دین و اسلام هدفمند است پس باید یک مرحله عقب تر رفت و از حالت انفعالی خارج شد.
باید :
1-پرسش ها را طراحی کنیم و نگاهمان به طرح پرسش های ارزشمند و با هدف باشد
2-در کنار پاسخگویی، با ایجاد پرسش های هدفمند، جواب بسیاری از هجمه های معاندان را بدهیم قبل از اینکه فرصت پیدا کنند تا هر امر باطلی را با روپوشی ازحق به عنوان پرسش مطرح کنند!
3-باید به مجموع فرایند پرسش و پاسخ دقت کرد.
4-باید بدانیم بسیاری از پرسش ها تصادفی و معمولی به وجود نیامده اند بلکه تیم هایی مجهز به علم و تکنولوژی آن ها را ایجاد کرده اند.