نویسنده متن پیمان حدیبیه چه کسی بود؟

پيامبر خدا(ص) در سال ششم هجرت به قصد انجام عمره، عازم مکه شد و تا حُديبيّه آمد. وقتي قريش از حرکت پيامبر(ص) آگاه شدند، از مکه بيرون آمدند. به رسول خدا خبر رسيد که قريش، در صدد جلوگيري از ورود ايشان به مکه هستند. قريش و پيامب، هر دو، نمايندگاني براي مذاکره فرستادند و قرار گذاشتند که پيامبر(ص) آن سال، بازگردد و به مکه وارد نشود و صلح‌نامه‌اي بر اين اساس، نوشتند که به اتفاق عموم محدّثان، مورّخان و سيره‌نويسان شيعه[1] و سني؛[2] پيامبر گرامي اسلام(ص)؛ امام على(ع) را مأمور نوشتن صلح‌نامه حديبيه نمود و متن صلح‌نامه را علي(ع) به دست خود نوشت. با توجه به نقل برخي منابع اهل سنت، زهري نيز کاتب صلح حديبيه را، امام علي(ع) مي‌داند. اما به اين نکته نيز اشاره مي‌کند که افرادي در تلاش‌اند تا فرد ديگري را به عنوان نويسنده اين صلح‌نامه وانمود کنند: عبد الرزاق صنعاني مي‌نويسد: «مَعمَر مى‏گويد: از زهرى درباره کاتب معاهده حديبيه سؤال کردم، خنديد و گفت: على بن ابي طالب(ع)!؛ اما اگر از اينان (يعنى بنى اميه) سؤال کنى، خواهند گفت: عثمان!».[3] پي نوشت ها: [1]. نصر بن مزاحم، وقعة صفين، محقق، مصحح، هارون، عبد السلام محمد، ص 508، قم، مکتبة آية الله المرعشي النجفي، چاپ دوم، 1404ق؛ شيخ صدوق، کمال الدين و تمام النعمة، محقق، مصحح، غفاري، علي اکبر، ج ‏1، ص 50، تهران، دار الکتب الاسلامية، چاپ دوم، 1395ق؛ شيخ مفيد، الارشاد في معرفة حجج الله علي العباد، ج ‏1، ص 119، قم، کنگره شيخ مفيد، چاپ اول، 1413ق؛ طبرسي، فضل بن حسن، إعلام الوري بأعلام الهدي، ج ‏1، ص 204، قم، مؤسسه آل البيت(ع)، چاپ اول، 1417ق؛ شيخ حر عاملي، اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، ج ‏1، ص 379، بيروت، اعلمي، چاپ اول، 1425ق. [2]. ابن هشام، عبد الملک، السيرة النبوية، ج ‏2، ص 317، بيروت، دار المعرفة، چاپ اول، بي‌تا؛ واقدي، محمد بن عمر، المغازي‏، ج ‏2، ص 610، بيروت، اعلمى‏، چاپ سوم، 1409ق‏؛ ابن قتيبه دينوري، عبد الله بن مسلم‏، الامامة و السياسة، تحقيق: شيري، علي، ج ‏1، ص 151، بيروت، دارالأضواء، چاپ اول، 1410ق؛ بخاري، محمد بن إسماعيل، الجامع المسند الصحيح المختصر من أمور رسول الله(ص) و سننه و أيامه(صحيح البخاري)، ج 3، ص 184، بيروت، دار طوق النجاة، چاپ اول، 1422ق؛ بيهقي، ابو بکر احمد بن حسين، دلائل النبوة، ج ‏4، ص 147، بيروت، دار الکتب العلمية، چاپ اول، 1405ق؛ سهيلي، عبد الرحمن، الروض الانف في شرح السيرة النبوية، ج ‏6، ص 462، بيروت، دار احياء التراث العربي، چاپ اول، 1412ق. [3]. قال: أَخْبَرَنَا مَعْمَر قال: «سَأَلْتُ عَنْهُ الزُّهْرِي فَضَحِکَ وَ قالَ: هُوَ عَلِي بْنُ أَبِي طَالِبٍ، وَ لَوْ سَأَلْتَ عَنْهُ هؤُلَاءِ قَالُوا: عُثْمَانُ يعْنِي بَنِي أُمَيةَ»؛ صنعاني، عبد الرزاق بن همام، المصنف، ج 5، ص 343، بيروت، المکتب الإسلامي، چاپ دوم، 1403ق.