وقتی به حرم امامان می رویم آنها صحبت ما را نمی شنوند؟

سلام وقت شما بخير اولا: از آيات قرآن به خوبي استفاده مي شود که وسيله قرار دادن مقام انسان صالحي در پيشگاه خدا و طلب چيزي از خداوند به خاطر او، به هيچ وجه ممنوع نيست و منافات با توحيد ندارد، از جمله آيات آيه 35 سوره مائده است که مي فرمايد: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَ جاهِدُوا فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ؛ اي کساني که ايمان آورده‏ايد پرهيزگاري پيشه کنيد و وسيله‏اي براي تقرب به خدا انتخاب نمائيد و در راه او جهاد کنيد باشد که رستگار شويد». موضوع مهمي که در اين آيه بايد مورد بحث قرار گرفته دستوري است که در باره انتخاب وسيله در اين آيه به افراد با ايمان داده شده است. وسيله در اصل به معني تقرب جستن و يا چيزي که باعث تقرب به ديگري از روي علاقه و رغبت مي‏شود مي‏باشد. بنا بر اين وسيله در آيه فوق معني بسيار وسيعي دارد و هر کار و هر چيزي را که باعث نزديک شدن به پيشگاه مقدس پروردگار مي‏شود شامل مي‏گردد که مهم ترين آن ها ايمان به خدا و پيامبر اکرم (ص) و جهاد و عبادات همچون نماز و زکات و روزه و زيارت خانه خدا و همچنين صله رحم و انفاق در راه خدا اعم از انفاق هاي پنهاني و آشکار و همچنين هر کار نيک و خير مي‏باشد و نيز در سوره نساء آيه 64 آمده است: «وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحِيماً؛ اي پيامبر، اگر مردم به خويشتن ستم کردند و مرتکب گناهي شدند به سراغ تو مي‏ آمدند و از خداوند طلب عفو و بخشش مي‏کردند و تو نيز براي آن ها طلب عفو مي‏کردي، خدا را توبه‏پذير و رحيم مي‏يافتند». و نيز در سوره يوسف آيه 97 آمده است که: برادران يوسف از پدر تقاضا کردند که در پيشگاه خداوند براي آن ها استغفار کند و يعقوب نيز اين تقاضا را پذيرفت. و در سوره توبه آيه 114نيز موضوع استغفار ابراهيم در مورد پدرش آمده که تاثير دعاي پيامبران را در باره ديگران تاييد مي‏کند و ... . و نيز روايات متعددي که از شيعه و سني موجود است که، به خوبي استفاده مي‏شود که توسل به آن معناي وسيعش هيچ گونه اشکالي ندارد، بلکه کار خوبي محسوب مي‏شود، اين روايات بسيار فراوان است و در کتب زيادي نقل شده و به چند نمونه اشاره مي‏شود: سمهودي مي گويد: مدد گرفتن و شفاعت خواستن در پيشگاه خداوند از پيامبر (ص) و از مقام و شخصيت او، هم پيش از خلقت او مجاز است و هم بعد از تولد و هم بعد از رحلتش، هم در عالم برزخ، و هم در روز رستاخيز، سپس روايت معروف توسل آدم را به پيامبر اسلام (ص) از عمر بن خطاب نقل کرده که: آدم روي اطلاعي که از آفرينش پيامبر اسلام در آينده داشت به پيشگاه خداوند چنين عرض کرد: «يا رب اسئلک بحق محمد لما غفرت لي؛ خداوندا به حق محمد (ص) از تو تقاضا مي‏کنم که مرا ببخشي». سپس حديث ديگري از جماعتي از راويان حديث از جمله نسايي و ترمذي دانشمندان معروف اهل تسنن به عنوان شاهد براي جواز توسل به پيامبر در حال حيات نقل مي‏کند که خلاصه‏اش اين است: مرد نابينايي تقاضاي دعا از پيامبر براي شفاي بيماري اش کرد، پيغمبر به او دستور داد که چنين دعا کند: اللهم اني اسئلک و اتوجه اليک بنبيک محمد نبي الرحمة يا محمد اني توجهت بک الي ربي في حاجتي لتقضي لي اللهم شفعه في؛ (2) خداوندا من از تو به خاطر پيامبرت پيامبر رحمت تقاضا مي‏کنم و به تو روي مي‏آورم اي محمد! بوسيله تو به سوي پروردگارم براي انجام حاجتم متوجه مي‏شوم خداوندا او را شفيع من ساز». بنا بر اين معلوم است آنچه در آيات و روايات بعنوان وسيله توسل و تقرب ذکر شده که از جمله آن ها پيامبران و معصومان هستند هم مي شنوند و هم مي بينند، و توسل به آن ها در زندگي آن ها مؤثر است و گرنه معنا ندارد که دستور به توسل و تقرب به خدا به اين صورت دستور داده شود. دوم اين که: اگر حضرت عالي در باره آيات فوق به تفسير هاي سني و شيعه مراجعه نماييد ملاحظه خواهيد کرد که آيات فوق را مربوط به مشرکان بت پرست مي دانند که خطاب به آنان مي گويد: شما بت پرستان دچار توهم شديد ،اين بتها برايتان نه مبدء سودي هستند، نه منشأ زياني، نه از خود دفاع مي‏کنند، نه از شما، اينان حتي مالکيتي بر پوسته هسته خرمايي ندارند! چرا که قطعاتي از سنگ و چوب بيش نيستند جمادند و بي‏شعور، به فرض که ناله و اصرار و شما را بشنوند هرگز توانايي پاسخگويي به نيازهاي شما ندارند. با اين حال چگونه شما بيخردان آن را پرستش مي‏کنيد و حل مشکلاتتان را از آن ها مي‏خواهيد؟! اگر آن ها را براي حل مشکلات خود بخوانيد هرگز صداي شما را نمي‏شنوند ،سپس در ادامه مي گويد: از اين بالاتر روز قيامت که مي‏شود آن ها پرستش و شرک شما را منکر مي‏شوند. اين شهادت و گواهي يا به زبان حال است که هر کس به بتها بنگرد با گوش هوش اين سخن را از آنان مي‏شنود، و يا اينکه همان خداوندي که در آن روز اعضاء و جوارح و پوست تن انسان را به سخن در مي‏آورد به آن ها فرمان سخن گفتن مي‏دهد، تا شهادت دهند که اين بت پرستان منحرف اوهام و شهوات خود را در حقيقت پرستش مي‏کرده‏اند. (3) به هر حال چنانچه گفته شد منظور آيات بتها است نه چيز ديگر. اين شبهه هم برگرفته از شبهات و نظرات وهابيون قشري و افراطي است، که از اين گونه آيات سوء استفاده کرده و تفسير انحرافي مي کنند اينان براي بريدن ارتباط مسلمين از پيامبر اسلام و پيشوايان بزرگ از طريق توسل و شفاعت طلبيدن، به اين آيه و مانند آن تمسک جسته‏اند، و گفته‏اند قرآن مي‏گويد: تمام کساني را که غير از خدا مي‏خوانيد حتي پيامبران! سخن شما را نمي‏شنوند و اگر بشنوند اجابت نمي‏کنند. و شبيه اين به آيه سوره اعراف نيزاستناد مي کنند: «وَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ لا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَکُمْ وَ لا أَنْفُسَهُمْ يَنْصُرُونَ؛ (4) کساني را که غير از خدا مي‏خوانيد نمي‏توانند شما را ياري کنند و نه حتي خويشتن را در برابر مشکلات ياري دهند» و مانند اين گونه آيات. به هر حال با اين تفسير غلط که هيچ مفسر داراي اعتبار علمي آن را قبول ندارد هر گونه توسل به ارواح پيامبران و امامان را نفي مي‏کنند، و آن را مخالف توحيد مي‏شمرند! در حالي که يک نگاه ساده به آياتي که قبل از اين آيات و بعد از آن است براي درک اين حقيقت کافي است که منظور از آن بتها مي‏باشد چرا در همه اينها سخن از بتها در ميان است، سخن از سنگ و چوبهايي است که آنها را شريک خدا مي‏پنداشتند و براي آنها قدرتي در برابر قدرت خدا قائل بودند. ولي چه کسي است که نداند انبياء و اولياء، همچون شهداي راه خدا که قرآن با صراحت از حيات وزندگي جاويدان آنها سخن مي‏گويد، داراي حيات وزندگي برزخي هستند، و حيات برزخي فعاليت روح گسترده‏تر و وسيع تر است، چرا که از حجابهاي مادي و تعلقات دنيوي رهايي يافته، اين از يک سو. از سوي ديگر بدون شک توسل به اين ارواح پاک نه به اين معني است که براي آنها در مقابل خداوند استقلالي قائل شويم، بلکه هدف آن است که از آبرو جاه ومقام آنان در پيشگاه خدا مدد بطلبيم و از احترام و عظمتي که در درگاه خدا دارند کمک بخواهيم که اين عين توحيد و عبوديت وبندگي پروردگار است . بنا بر اين همانگونه که قرآن صريحا در مساله شفاعت مي‏گويد آنها به اذن و فرمان خدا شفاعت مي‏کنند. «مَنْ ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ؛ (5) چه کسي است که بتواند در درگاه خدا جز به فرمان او شفاعت کند. همچنين توسل به آنان نيز از همين طريق و همين رهگذر است». چه کسي مي‏تواند آيات صريح توسل را انکار کند؟ و يا آن را شرک بپندارد و در مقابل قرآن بايستد و دم از توحيد زند؟ جز جاهلان مغروري که اين نغمه‏هاي شوم را که منجر به ايجاد تفرقه بين مسلمين است سر داده‏اند! لذا فراوان در حالات صحابه پيامبر (ص) ديده مي شود که آنان براي رفع مشکلات به کنار قبر پيامبر (ص) مي‏آمدند، و توسل مي‏جستند، و از روح پاک آن حضرت به درگاه خداي متعال ياري مي‏طلبيدند. از جمله داستاني است که بيهقي محدث معروف اهل سنت نقل مي‏کند که در زمان خليفه دوم خشکسالي و قحطي شد، بلال به همراهي عده‏اي از صحابه به کنار مرقد مطهر پيامبر (ص) آمد و چنين گفت: يا رسول اللَّه استق لامتک ... فانهم قد هلکوا ... رسول خدا براي امتت باران بخواه ... که هلاک شدند . (6) برخي از مفسران اهل سنت مانند آلوسي احاديث زيادي در اين زمينه نقل کرده، و پس از گفتگو و کنکاش در مورد اين احاديث سرانجام چنين مي‏گويد: بعد از تمام اين گفتگوها، من مانعي در توسل به پيشگاه خداوند به مقام پيامبر (ص) نمي‏بينم، چه در حال حيات و زنده بودن پيامبر وچه بعد از مرگ وي (ص)... سپس کسان ديگري را که در پيشگاه خدا مقام و منزلت دارند نيز بر آن افزوده و اعتراف به جواز توسل به آنها مي‏کند. (7) براي اطلاع بيشتردر اين زمينه مي توانيد به تفسير نمونه در اين زمينه به جلد چهارم، صفحه 366 ذيل آيه 35 سوره مائده و جلد 18، ص 215. پي نوشت ها: 1. تفسير نمونه، تهران، دارالکتب الاسلاميه ، سال ج‏4، ص 367 به نقل از وفاء الوفاء ج 3 ص 1371، در کتاب التوصل الي حقيقة التوسل ص 215 حديث فوق را از دلائل النبوة بيهقي نيز نقل نموده است. 2. مکارم شيرازي، تفسير نمونه، تهران ، دارالکتب الاسلاميه ، سال 1361. ج ‏18، ص 215. 3. اعراف (7) آيه 197 . 4. بقره (2) آيه 255. 5. تفسير نمونه، ج 18، ص 215 به نقل از کتاب التوصل الي حقيقة التوسل. 6. تفسير نمونه، ج 18؛ ص 215 به نقل از تفسير، روح المعاني، دارلکتب، العلميه ،بيروت سال، 1415. 7. تفسير نمونه، ج‏4، ص 367.