باسلام خدمت شما پرسشگر محترم در آياتي از قرآن کريم به موضوع ارتداد پرداخته شده است، در اين نوشتار به چند آيه اشاره مي شود. سوره بقره آيه 109: بسياري از اهل کتاب با توجه به اينکه حق براي آنها روشن شده، دوست دارند شما را پس از ايمان آوردنتان به کفر بازگردانند. در آيه 217 از سوره ي بقره عذاب اخروي مرتد بيان شده: مشرکان پيوسته با شما کارزار ميکنند تا اگر بتوانند شما را از دينتان برگردانند وهرکس از دين خود برگردد وکافر بميرد، اعمالش در اين جهان وآن جهان نابود ميشود واهل جهنم بوده در آنجا جاودانه ميماند. آيه 54 مائده: اي کساني که ايمان آوردهايد هرکس از شما از دين خود برگردد، خداوند به زودي گروهي را بياورد که دوستشان دارد واينان نيز خداوند را دوست دارند. در آيات 86 تا 89 آل عمران توبه مرتد مطرح شده که توبه وي پذيرفته ميشود: چگونه خداوند جمعيتي را هدايت ميکند که بعد از ايمان وگواهي به حقانيت رسول وآمدن نشانههاي روشن براي آنها، کافر شدند؟ وخداوند گروه ستمکار را هدايت نميکند مگر کساني که بعد از آن توبه کنند واصلاح نمايند زيرا خداوند آمرزنده وبخشنده است. آيات ديگر عبارتند از: آيه 72 و 90 و 100 و 149 سوره آل عمران آيه 71 انعام. در آيات قرآن اشارهاي به حد مرتد نشده است؛ ولي عذاب دردناک وشديدشان به طور اجمال حکايت از مجازات هاي سنگين دنيوي نيز ميکند. پس حکم مرتد فطري قتل است وحکم مرتد ملي ابتداء توبه ودر صورت نپذيرفتن توبه قتل است. ممکن است کساني از اين سختگيري تعجب کنند وآن را يک نوع خشونت شديد وغير قابل انعطاف بدانند که با روح اسلام سازگار نيست. ولي در حقيقت اين حکم حکمتي دارد وآن حفظ جبهه داخلي کشور اسلام وجلوگيري از متلاشي شدن آن و نفوذ بيگانگان ومخالفان است؛ زيرا ارتداد در واقع يک نوع قيام بر ضد رژيم کشور اسلامي است که در بسياري از قوانين دنياي امروز نيز مجازات آن اعدام است. اگر به افراد اجازه داده شود هر روز خود را مسلمان معرفي کنند وهر روز استعفا دهند، بزودي جبهه داخلي اسلام از هم متلاشي خواهد شد وراه نفوذ دشمنان وعوامل وايادي آنها باز خواهد گرديد وهرج ومرج شديدي در سراسر جامعه اسلامي پديد خواهد آمد بنابراين حکم مزبور در واقع حکم سياسي و حکومتي است که براي حفظ حکومت وجامعه ومبارزه با عوامل بيگانه ضروري است. [1]پس ميتوان گفت: اولا، حکم اعدام مرتد فطري مخصوص کساني است که مرد ومسلمانزاده باشند ودر آغاز اسلام را بپذيرند وسپس از آن بازگردند، کسي که اسلام را از آغاز بلوغ نپذيرد، مشمول احکام مرتد نيست. ثانيا، کساني که در حال تحقيق باشند مشمول اين حکم نيستند، حتي اگر نتيجه تحقيقشان بازگشت از اسلام وگرايش به آيين ديگر باشد. مشروط به اين که سخني برخلاف اسلام نگويند ودر صدد ترويج عقايد خود نباشند. ثالثا، هرگاه در مورد مرتد سکوت شود بيم آن ميرود که هر روز گروهي (مانند يهوديان در آغاز اسلام) به توطئهاي بر ضدّ مسلمين برخيزند واينجاست که هرج ومرج بزرگي در جامعه اسلامي بوجود ميآيد. [2] اما حکم مرتد در روايات: 1 - در فروع کافي، ج 6، ص 174، روايت 1، وسائل الشيعه، ج 28، ص 324 آمده است، عمار ساباطي گويد: از امام صادق - عليه السلام- شنيدم که فرمود: هرکس از مسلمانان از اسلام برگردد(مرتد شود) وپيامبري حضرت محمد-صلي الله عليه و سلم- را انکار کند وبه او نسبت دروغ دهد، براي هرکسي که ميشنود خون او مباح است وزنش براي هميشه از او جدا ميشود ومالش بين ورثه تقسيم ميشود وزنش عده وفات ميگيرد. 2- در فروع کافي، ج 7، ص 257، روايت 10، استبصار، ج 4، ص 245، روايت 8 آمده است، علي بن جعفر گويد: از موسي بن جعفر-عليه السلام- در مورد مسلماني که مسيحي ميشود سؤال کردم؛ فرمود: کشته ميشود وتوبه داده نميشود. سؤال کردم شخصي که مسيحي بوده وبعد اسلام آورده وبعد از اسلام برگشته (مرتد شده) فرمود: توبه داده ميشود اگر قبول کرد (رها ميشود) واگر قبول نکرد کشته ميشود. 3- در من لايحضره الفقيه، ج 3، ص 152، روايت 3552 آمده است: حضرت علي- عليه السلام- فرمود: هرکس از مسلمانان به فطرت به دنيا آمده وبعد مرتد شود من گردن او را ميزنم، وهرکس بر فطرت تولد نيافته او را توبه ميدهم اگر توبه کرد (رها ميشود) واگر نپذيرفت گردن او را ميزنم. 4- در من لايحضره الفقيه، ج 3، ص 150، روايت 3549 آمده است: حضرت علي- عليه السلام- فرمود: زن اگر از اسلام برگردد ومرتد شود کشته نميشود؛ ولي حبس ابد دارد. اعدام مرتد در زمان پيامبر اکرم- صلي الله عليه و سلم- وائمه عليهم السلام 1. در فتح مکه پيامبر از خونريزي خودداري کردند، اما در عين حال کساني را نام برد ومسلمانان را امر فرمود که هر يک از آنان را هر کجا بيابند بکشند. اين افراد عبارتند از: 1- عبدالله بن سعد ابي سرح، که قبلا اسلام آورد وسپس مرتد ومشرک شده ونزد قريش بازگشت. بعد از فتح مکه عثمان بن عفّان (خليفه سوم) که برادر رضاعي او بود او را پنهان کرد و پس از آنکه آرامش برقرار شد او را نزد رسول خدا آورد وامان خواست پيامبر خاموش ماند تا شايد کسي از مسلمانان او را گردن بزند. اما کسي به اين فکر نيفتاد وپيامبر او را امان داد. 2- عبدالله بن خطل ادرمي که قبلا اسلام آورده بود مرتد شد وبه مکه گريخت در فتح مکه او را در حالي که پرده کعبه را گرفته بود در آوردند وکشتند. 3و4- فرتنا وقريبه دو کنيز آوازخوان ابن حظل که اشعار مشتمل بر هجو (ناسزاگويي) رسول خدا آوازخواني ميکردند، قريبه روز فتح مکه کشته شد وفرتنا اسلام آورد. 5- قيس بن صبابه ليثي که وارد مدينه شد واسلام آورد وسپس مرتد شد و گريخت و در روز فتح مکه کشته شد. [3] در زمان ائمه عليهم السلام نيز نمونههايي بسياري بوده است. يک نمونه آن جنگ حضرت علي - عليه السلام- با خوارج است، خوارج از دين خارج شده وبه آن حضرت نسبت گناه وکفر دادند حضرت با آنها جنگيد واکثر آنها را کشت. نمونه ديگر کشته شدن متوکل عباسي است به دست فرزندش معتصم به خاطر جسارتي که به حضرت علي کرده بود. [4] و... پي نوشت ها: 1. مکارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الکتب الاسلاميه، 1368، ج 2، ص 497. 2. مکارم شيرازي، ناصر، پيام قرآن، تفسير موضوعي قرآن، قم، جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1377، ج 1، ص207. 3. آيتي، محمد، تاريخ پيامبر اسلام، تهران، مؤسسه انتشارات وچاپ دانشگاهي، 1359، ص 524. 4. رک : قمي، عباس، تتمه المنتهي در تاريخ خلفاء، تهران، پيام آزادي، 1379، ص284 موفق و پيروز باشيد.
نظر خودتان را ارسال کنید