سلام وقت شما بخير در ابتدا بايد اشاره شود که اساسا ماهيت روزه داري ترک همين گونه لذايذ در روز است. چه اين که روزه نوعي تمرين در رويارويي با شهوت خوردن و آشاميدن و نه گفتن به آن است. همه موجوداتي که در عالم خاکي به سر مي برند، حيات شان وابسته به غذايي است که خداي متعال در اختيارشان قرار داده است. هيچ موجودي نمي تواند در اين عرصه در مدتي طولاني بدون دريافت آب و غذا زنده بماند. انسان نيز به گونه آشکار از اين قاعده مستثني نيست. به علاوه بهره مندي هاي ديگر مانند برآوردن نياز جنسي در زمره نياز هاي طبيعي بشر است. خداي عالم در مسير تکليف از همين نقطه استفاده نمود و براي آزمودن بنده اش او را در طول روز از خوردن و آشاميدن و لذات ديگر منع نمود تا در مقابل طاقتي که بنده در انجام تکليف از خود نشان مي دهد، به کمال روحي رسيده و خود را لايق بهره مندي از پاداش هاي الهي کند. پاداش چيزي جز باز شدن پنجره هاي معرفت و عرفان در باطن او نيست. انسان مي تواند از پنجره هاي باز شده ملکوت آسمان ها مشاهده کند و از لذت عرفاني آن لذت ببرد، لذتي که قابل توصيف نيست.(?) فلسفه آزمودن بشر و قرار دادن او در مسير کمال بالاترين فلسفه جعل همه تکاليف و دستورات ديني از جمله محرمات روزه است، هر چند در کنار اين امر مبنايي تک تک دستورات ديني مي تواند داراي مصالح و فوائد خاص ظاهري و باطني باشد. اما برخي ديگر از محرمات روزه و فوايد ترک آن امور عبارت اند: روزه از نظر بهداشت جسم و سلامت روح و معنويت و ابعاد ديگر داراي فوايد فراواني است. روزه در سلامت معده و پاکسازي آن از انواع غذاها (که موجب انواع بيماريهاست) اثرات فوقالعادهاي دارد. مرکز بيماريها معده است. پيامبر خدا فرمود: «المعدة بيت کل داء، و الحمية رأس کلّ دواء؛ (?) معده مرکز و خانه هر دردي است، و پرهيز و اجتناب (از غذاهاي نامناسب و زياد خوري) اساس و رأس هر داروي شفابخش است». پيامبر يکي از حکمتهاي روزه را تندرستي اعلام ميکند و ميفرمايد: «صوموا تصحّوا؛ (?) روزه بگيريد تا صحت و سلامتي خويش را تضمين کنيد». اميرالمؤمنين(ع) ميفرمايد: «خداوند بندگان مؤمنش را حفظ ميفرمايد، به وسيله نماز و زکات و گرفتن روزه». (?) روزه و نماز و زکات باعث تقويت اراده، سازندگي و تزکيه روح، و فروتني در پيشگاه حضرت حق است، و از کارهايي است که ميتواند آدمي را از چنگ شيطان نجات بخشد، و از انواع بيماريهاي ظاهري و باطني برهاند، و مخصوصا درس مقاومت و مبارزه را ياد آدمي دهد. اميرالمؤمنين(ع) ميفرمايد:«والصيام ابتلاء لاخلاص الخلق؛ (?) روزه براي آزمايش اخلاص مردم است». در قسمتي از نهج البلاغه ميفرمايد: «و صوم شهر رمضان فانّه جنة من العقاب؛ (?) يکي از دلائل وجوب روزه اين است که روزه ماه رمضان سپر است از عذاب الهي»، يعني روزه موجب آمرزش گناهان و معاصي انسان است، که به وسيله روزه نجات از آتش جهنم و عقوبت پروردگار به دست ميآيد. هشام بن حکم از حضرت جعفر بن محمد عليهما السلام از علت و فلسفه روزه ميپرسد، امام ميفرمايد: «انّما فرض الله الصيام ليستوي به الغني و الفقير و ذلک أنّ الغني لم يکن ليجد مسّ الجوع، فيرحم الفقير، لأنّ الغني کلّما أراد شيئاً قدر عليه، فأراد الله تعالي أن يسوّي بين خلقه، وأن يذيق الغني مسّ الجوع والألم ليرقّ علي الضعيف ويرحم الجائع؛ (?) خداوند روزه را واجب کرد، تا به وسيله آن بين اغنيا و فقرا مساوات و برابري به وجود آيد. براي آن که ثروتمنداني که هرگز درد گرسنگي را احساس نکرده اند، به فقرا ترحم نمايند، زيرا اغنيا هرگاه (خوردني و آشاميدني را) اراده نمودند، برايشان ميسر است، پس روزه را واجب نمود تا بين بندگانش از فقير و غني، برابري به وجود آورد، و اينکه سرمايهداران مسلمان درد گرسنگي را لمس نمايند، تا بر ضعفا و گرسنگان عالم ترحم نمايند». امام رضا(ع) در مورد فلسفه و دلائل وجوب روزه مي فرمايد: «إنّما اُمروا بالصوم لکي يعرفوا ألم الجوع و العطش، فيستدلّوا علي فقر الآخره، و ليکون الصائم خاشعاً ذليلاً مستکيناً مأجوراً و محتسباً عارفاً؛ (?) مردم مأمور به روزه شدند تا درد و ناگواريهاي گرسنگي و تشنگي را بشناسند، و آن گاه سختيهاي گرسنگي و تشنگي و فقر آخرت را بفهمند». پينوشت ها: ?- مطهري، مجموعه، آثار?، نشر صدرا ???? ش، ص ???. ?- محمد باقر مجلسي، بحار الانوار، نشر دار الاحيا التراث العربي بيروت، ج?? ، ص ??. ?- نعمان بن محمد، دعائم الاسلام، نشر دار الاضواء بيروت ????ق، ج ?، ص ???. ?- نهج البلاغه، فيض نشر موسسه فيض الاسلام تهران، بي تا، ص ???. ?- همان، حکمت ???. ?- حرعاملي، وسائل الشيعه، نشر دار الاحيا التراث العربي، بيروت ???? ق، ج ?، ص ?؛ صدوق، من لا يحضره الفقيه، نشر جامه مدرسين، قم بي تا، ص ??، ج ?. ?- خصال شيخ صدوق، نشر جامعه مدرسين ???? ش، ص ???. ?- وسائل الشيعه، همان، ج ?، ص ?.
نظر خودتان را ارسال کنید