چرا هیچ ابتکار و هیچ اکتشاف یا اختراعی از امام باقر(ع) در دسترس نیست؟

سلام وقت شما بخير برخي تصور مي‌کنند اگر کسي ابتکار و اختراعي داشته باشد، او تنها صاحب علم است و حال اينکه چنين نيست، زيرا برخي از علوم وجود دارند که به مراتب با اهميت‌تر از علوم مادي هستند، از جمله علومي که از اهميت خاص بر خوردار است، علم خدا و دين شناسي است. رسول خدا(ص) فرمود: «أَفْضَلُ الْعِلْمِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ». امام(ع) نيز با اهميت و مهم‌ترين علم را معرفت خداوند دانست: َ«أَوَّلُ الدِّينِ مَعْرِفَتُهُ وَ کَمَالُ مَعْرِفَتِهِ التَّصْدِيقُ بِهِ وَ کَمَالُ تَصْدِيقِهِ تَوْحِيدُهُ ...». امام باقرعليه‌السلام در عرصه علوم خدا و دين شناسي جايگاهي بس بلند داشت، به گونه‌اي که رسول خدا(ص) از ايشان به عنوان «باقرالعلوم» ياد نمود، چنانچه از جابر بن عبداللّه منقول است که پيامبر اکرم(ص) به من فرمود: اي جابر! اميد است که تو در دنيا بماني تا ملاقات کني فرزندي از من که از اولاد حسين خواهد بود که او را محمد نامند، يَبْقُرُ عِلْمَ الدِّينِ بَقْرا، يعني او مي‌‏شکافد علم دين را شکافتني، پس هرگاه او را ملاقات کردي سلام مرا به او برسان. به نظر مي‌رسد کلام رسول خدا درباره امام باقر(ع) ناظر براين است که ايشان در عرصه نشر معارف ديني وعلم خدا شناسي شکافنده علم هستند، بر اين اساس بود که حضرت طي مدت امامت خود، در همان شرايط نامساعد، به نشر و اشاعه حقايق و معارف الهي پرداخت و مشکلات علمي را تشريح کرد و جنبش علمي دامنه‌داري به وجود آورد که مقدمات تاسيس يک «دانشگاه بزرگ اسلامي» را که در دوران امامت فرزند گراميش امام صادق(ع) به اوج عظمت رسيد، پي ريزي کرد. روايات و احاديث متعدد در زمينه مسائل و احکام اسلامي، تفسير، تاريخ اسلام، و انواع علوم، از آن حضرت به يادگار مانده است افزون بر آن، رجال و شخصيت هاي بزرگ علمي از محضر آن حضرت استفاده مي‏‌کردند. که هر کدام در گسترش علوم نقش اساسي داشتند، چنانکه «جابر بن يزيد جعفي» و «کيسان سجستاني» (از تابعين) و فقهايي مانند: «ابن مبارک»، «زهري»، «اوزاعي»، «ابوحنيفه»، «مالک»، «شافعي»، «زياد بن منذرنهدي» از آثار علمي او بهره‏‌مند شده سخنان آن حضرت را، بي واسطه و گاه با چند واسطه، نقل کرده‌‏اند. کتب و مولفات دانشمندان و مورخان اهل تسنن مانند: طبري، بلاذري، سلامي، خطيب بغدادي، ابونعيم اصفهاني، و کتبي مانند: موطا مالک، سنن ابي داود، مسند ابي حنيفه، مسند مروزي، تفسير نقاش، تفسير زمخشري، و ده‌ها نظير اينها، که از مهمترين کتب جهان تسنن است، پر از سخنان پرمغز پيشواي پنجم است و همه جا جمله: «قال محمد بن علي» و يا «قال محمد الباقر» به چشم مي‌‏خورد. کتب شيعه نيز در زمينه‌‏هاي مختلف سرشار از سخنان و احاديث حضرت باقر(ع) است. امام محمد باقر(ع) شاگردان برجسته‌‏اي در زمينه‏‌هاي فقه و حديث و تفسير و ديگر علوم اسلامي تربيت کرد که هر کدام وزنه علمي بزرگي به شمار مي‏‌رفت. شخصيت‌هاي بزرگي همچون: محمد بن مسلم، زراره‏ ابن اعين، ابو بصير، بريد بن معاويه عجلي، جابربن يزيد، حمران بن اعين، و هشام بن سالم از تربيت يافتگان مکتب آن حضرت هستند. با توجه به مطالب گذشته بايد گفت: گرچه ممکن است ما آثار علمي مانند کتاب و اختراعي از امام باقر(ع» نداشته باشيم، اما امام با بيان روايات بسيار زياد و تربيت شاگردان متعدد در عرصه هاي علوم مختلف، فعاليت‌هاي بسيار مهمي را انجام داد که اين امر با اختراع وابتکار مادي، قابل مقايسه نيست، زيرا اختراع و ابتکار را انسان‌هايي ديگر مي‌توانند انجام دهند، ولي آنچه که انسان‌هايي ديگر از آن عاجزند، هدايت مردم و ارائه معارف بلند ديني است. ضمن اينکه در منابع روايي شيعه براي امامان عليهم‌السلام ده ها کتاب و تأليفات بر شمرده‌اند. برخي از اين کتاب‌ها توسط امام پيشين نگاشته شده، سپس به عنوان ميراث امامت به امامان بعدي رسيده است، برخي ميراث از سلسله پيامبران پيشين بوده، برخي با املاي امامان عليهم‌السلام توسط شاگردان نوشته،برخي توسط امامان عليهم‌السلام براي هدايت افرادي خاص و يا درخواست عده اي نگاشته شده است. پي‌نوشت‌ها: 1. علامه مجلسي بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ناشر: اسلامي، ج، 75 ص 7 2. عبد الواحد تميمي آمدي، غرر الحکم و درر الکلم، قم ، دفتر تبليغات اسلامي، ص85‏. 3. شيخ مفيد، الإرشاد في معرفة حجج الله علي العباد، کنگره شيخ مفيد، قم،‏ چاپ اول، 1413 ق‏. ج‏2، ص 159.