چگونه درس خواندن را شروع کنیم با اینکه هیچ حال و حوصله درس خواندن ندارم؟

سلام وقت شما بخير در رابطه با روحيه و حوصله نداشتن براي درس توجهتان را به مطالب زير جلب مي کنيم: هر رفتاري که انسان انجام مي دهد ناشي از تعامل سه عنصر هدف، انگيزه و نياز است. چرا وقتي ما تشنه مي شويم سراسيمه به هر طرفي مي رويم تا آب بدست آوريم و رفع عطش کنيم. زيرا نياز به آب داريم و کم بود آب در بدن ما موجب انگيختگي فيزيولوژيکي ما مي شود و ايجاد انگيزه مي کند در نتيجه بر رسيدن به «هدف» يعني آب همه سعي و تلاش خود را بکار مي گيريم اگر شما مي خواهيد انگيزه مطالعه کردن بيشتري پيدا کنيد در مرحله اول بايد هدف خود رامشخص کنيد وقتي مشخص شد که شما چه هدفي داريد طبعا براي رسيدن به آن هدف احساس مي کنيد نيازمند به چيزهايي هستيد که از طريق مطالعه و درس خواندن بدست مي آيد. در نتيجه براي دستيابي به آن چيزها برنامه ريزي مي کنيد و سپس بر اساس آن برنامه عمل مي کنيد. بدون ترديد شما به خاطر هدفي تلاش کرديد تا در کنکور سراسري قبول شويد و به دانشگاه راه پيدا کنيد حال که وارد دانشگاه شديد بايد توجه داشته باشيد که هدف شما چه بود زيرا بعضي از دانشجويان يا هدف نهايي خود را گم مي کنند يا اهداف واسطه اي را به عنوان هدف نهايي تلقي مي کنند که در هر دو صورت دچار نوعي سردرگمي مي شوند و انگيزه اي براي مطالعه ندارند حال آنکه وارد دانشگاه شدن در واقع آغاز راه است و براي طي کردن اين راه بايد شبانه روز تلاش کرد و از همه امکانات بهره جست تا به هدف رسيد. راهکارهاي زير انگيزه شما را براي مطالعه افزايش مي دهد سعي کنيد با جديت به آنها عمل کنيد. 1. تعيين اهداف (هدف کوتاه مدت _ دراز مدت ، اهداف واسطه اي ، رفتاري و هدف نهايي) 2. برنامه ريزي صحيح براي اوقات شبانه روزي 3. انتخاب دوستاني منظم و با انگيزه و اجتناب از ايجاد رابطه دوستي با افراد بي انگيزه و سردرگم 4. مطالعه کتاب «رمز پيروزي مردان بزرگ» از جعفر سبحاني بسيار مفيد است. مطالعه و کتابخوانى کارى بسيار حساس و مهم است. جانسون در کتاب «هنر کتاب خواندن» مى‏گويد: «3}کتب مى‏توانند در شمار دوستان ما در آيند. ما مى‏توانيم به جست و جوى آن‏ها برويم تا ما را به خودمان بشناسانند. اما اين توانايى را نيز دارند که در ما تأثير کنند و درهاى زندگى را به روى ما بگشايند يا ببندند. مى‏توانند ما را در پناه خود گيرند يا از ميان بردارند. از ما پشتيبانى کنند يا منکوبمان سازند. کتاب‏ها چون زبانند که بهترين و در عين حال بدترين چيزها است». {3 T}8نکته در ارزش مطالعه: {T 1. حضرت رسول اکرم(ص) مى‏فرمايد: يک ساعت تفکر از شصت سال عبادت برتر است. 2. کارديل مى‏گويد: آنچه را مى‏توان بعد از بيست‏سال تجربه آموخت، مطالعه صحيح در يک ساعت به ما مى‏آموزد. 3. دکتر مانفرد وسپل در کتاب «چگونه فرزندم را به مطالعه علاقه‏مند کنم؟» به نکته بسيار زيبايى در ارزش مطالعه اشاره مى‏کند. يادگيرى، آموزش، رشد و تکامل شخصيت حتى در جوامع مدرن، با خواندن و نوشتن مرتبط است. در سده‏هاى اخير که وسائل صوتى - تصويرى پيشرفته و وسائل الکترونيکى مانند کامپيوتر و امکاناتى چون اينترنت و... يک حرکت دسته جمعى را براى قبضه نمودن جهان آغاز کردند، برخى از متخصصان، خبر از پايان دوره کتاب و کتابخوانى دادند. اما چه در مورد بزرگسالان و چه در مورد کودکان، با وجود افزايش توجه به وسايل ارتباط جمعى مذکور، ميزان مطالعه عمومى کاهش نيافته است. اين نکته بسيار قابل تأملى است. 4. بارباراکينگ مى‏گويد: نبايد مطالعه روزانه را ترک کنيم؛ زيرا بدين وسيله مى‏توانيم از ميان ازدحام شتاب آلود زندگى روزمره، لحظه‏اى آرامش به دست آوريم. 5. شکسپير: کتاب بزرگ‏ترين اختراع بشر است. 6. ريچارد استيل: مطالعه همان اثرى را در وجود آدمى مى‏گذارد که ورزش در بدن انسان ايجاد مى‏کند. 7. مونتسکيو: مطالعه کتاب يعنى تبديل ساعات سلامت بار به ساعات لذتبخش. 8. همو مى‏گويد: کتاب عمر دوباره است که مى‏توان با مقدارى پول تجربه تمام عمر بزرگ‏ترين عقلاى عالم را تصرف کرد. T}9 نکته در مکان مطالعه:{T دکتر فيل ريس در کتاب «500 نکته درباره مطالعه» و دکتر عين الله خادمى در کتاب «مطالعه روشمند» آورده‏اند: 1. برخى افراد ترجيح مى‏دهند در سکوت مطالعه کنند و برخى در سروصدا. بعضى صندلى راحتى را مى‏پسندند و بعضى دراز کشيدن يا نشستن رسمى را. اصلاً وسواس به خرج ندهيد و در هر حالتى که راحت‏تر هستيد مطالعه خود را آغاز کنيد. 2. اگر مکان مطالعه شما کمى آشفته و به هم ريخته است مرتب کردن آن را به نيم ساعت پس از مطالعه موکول کنيد؛ چرا که در اين صورت در حين مرتب کردن اتاق به مطالبى که مطالعه کرده‏ايد فکر خواهيد کرد و زمان مفيدى را از دست نخواهيد داد. 3. گاهى اوقات از مکان‏هاى استثنايى و هيجان‏انگيز استفاده کنيد تا مطلبى که مطالعه مى‏کنيد همراه آن خاطره در ذهن شما ماندگار شود؛ مثلاً در يک شب بارانى با يک چتر و يک چراغ قوه زير باران رويد و مطلب را مطالعه کنيد و يا در يک مکان تاريخى و قديمى به تفکر و مطالعه در مورد مطلب مورد علاقه خود بپردازيد. 4. اگر امکان داشته باشد موضوع مورد مطالعه شما با مکانى که انتخاب مى‏کنيد هماهنگى و سنخيت داشته باشد، به افزايش بهره‏ورى شما کمک بسيار مى‏کند. اين هماهنگى همچنين شامل وجود ابزار و لوازم مورد نياز نيز مى‏شود. 5. قبل از انتخاب محل مطالعه خود، چند خصوصيت عمده و ايده‏آل براى مکان مطالعه در ذهن خود ليست کنيد تا راحت‏تر بتوانيد آن را بيابيد . 6. در مکان مطالعه شما راهى براى خيره شدن به دور دست وجود داشته باشد؛ چرا که توقف در مطالعه و چشم دوختن به بى‏نهايت در افزايش کارآيى مطالعه بسيار سودمند است. حداقل گاه گاهى به سقف اتاق خيره شويد! 7. هيچ‏گاه مطالعه خود را به حضور در مکان خاصى مشروط نکنيد؛ زيرا در اين صورت بهانه‏اى مى‏يابيد که در ساير مکان‏ها از مطالعه بگريزيد. به ياد داشته باشيد که در حقيقت «مکان مطالعه جايى است که شما هستيد». 8. دقت کنيد ميزان نور، دماى محيط، فرم صندلى و ساير شرايط در مکان مطالعه شما به گونه‏اى نباشد که شما را خواب آلوده کند. 9. تهويه خوب و هواى پراکسيژن در مکان مطالعه شرطى حياتى است. T}10 نکته در روش مطالعه:{T 1. به قول آدريل جانسون، خوب کتاب خواندن را نمى‏توان از خواص مادرزادى دانست. براى قرائت، بدون شک پرورش خاصى لازم است. 2. بهترين روش کتابخوانى در مجموع روشى است که خواننده در اين کار بتواند زيبايى‏هاى چيزى را که مى‏خواند دريابد و به هنگام لزوم معايب آن‏ها را بفهمد و اين البته از راه پرورش و ممارست حاصل مى‏گردد. 3. در معانى کلماتى که براى نخستين بار به آن‏ها بر مى‏خوريد دقت کنيد. بيهوده تصور نکنيد که سياق مطلب آن معانى را براى ما کشف مى‏کند. همان زمان بهترين وقت براى رفتن به سراغ فرهنگ لغت است. 4. اميل فاگه، نويسنده فرانسوى، عقيده دارد که بايد در خواندن کتاب استقامت داشته باشيم. استقامت لجاجت نيست بلکه نوعى بردبارى است که ذوق ما را مى‏پرورد و درک ما را عميق مى‏کند. 5. مون تنى، دانشمند شهير فرانسوى، در باره انتخاب کتاب و روش کتابخوانى نظرهايى بسيار بديع و زيبا دارد. يکى از اين عقايد آن است که براى وصول به عمق معناى يک کتاب خوب بايد آن را دوبار بخوانيم و با آن تماس دائمى داشته باشيم. يک اثر پربها ما را مدت‏ها سعادتمند مى‏سازد. نمى‏توانيم با يک بار خواندن به اين درجه از خوشبختى برسيم؛ هر چند در اين يک‏بار دقت فوق العاده به کار بريم. 6. همچنين وى معتقد است، اگر بخواهيم از کتابى که خوانده‏ايم نظر صائبى پيدا کنيم بايد راجع به آن گفت و گو کنيم. کتب خوب باب گفت‏وگوهاى پرثمر را به روى ما مى‏گشايند. اين همان چيزى است که ما آن را مباحثه مى‏ناميم. 7. در کتاب «500 نکته درباره مطالعه» آمده است که يکى از روش‏هاى خوب مطالعه استفاده از يادداشت بردارى است. فقط توجه کنيد که به جاى يادداشت، رونويسى نکنيد! طرح‏هاى گوناگون بريزيد. نکات مهم يادداشت را برجسته‏تر بنويسيد. اگر مطلبى را درک نمى‏کنيد، به صورت سؤال يادداشت برداريد. 8. در کتاب «روش‏هاى تسريع در خواندن و درک» پيشنهاد شده است هنگام مطالعه ابتدا خلاصه مطلب را که اغلب در ابتداى مقاله يا کتاب آمده است، بخوانيد. سپس عنوان‏ها و فهرست اجمالى کتاب را مطالعه کنيد سپس چند سطر از ابتداى هر عنوان را مطالعه کنيد؛ زيرا مهم‏ترين مطالب معمولاً در همين خطوط اوليه هستند. در نهايت ساير توضيحات و تفاسير کتاب را بر اطلاعات خود بيفزاييد. 9. از همان زمان مطالعه، براى به کار بستن آنچه مى‏آموزيد برنامه‏ريزى کنيد. به قول تولد: «مطالعه و عمل نکردن مانند شخم زدن و بذر نپاشيدن است». 10. بيکن جمله زيبايى در اين باره دارد: «برخى کتب را بايد چشيد، بعضى ديگر را بايد بلعيد و قليلى را هم بايد جويد و هضم کرد!. T}5 نکته در موضوع مطالعه: {T 1. امام على(ع) جستن دانشى را نيکو مى‏شمارند که موجب اصلاح وجود آدمى گردد. «دانشى که تو را اصلاح نکند گمراهى است.» 2. دکتر آدريل جانسون مى‏گويد: ما وقت نداريم و نمى‏توانيم هر چه را که منتشر مى‏شود بخوانيم. بايد انتخاب کنيم؛ ولى اگر در اين انتخاب خود را به دست تصادف بسپاريم، ممکن است به راه‏هاى پيموده شده برسيم و اگر در انتخاب خود بينا نباشيم، ممکن است در راهى بيفتيم که ديگران فرسنگ‏ها از آن را پيموده‏اند. بنابراين، بهتر است قبل از انتخاب موضوع مطالعه خود به چکيده مقالات و خلاصه آثار مهم در زمينه علمى که به آن علاقه‏منديم سرى بزنيم تا جايگاه خود را در موضوع مطلوب خود دريابيم. 3. همچنين او عقيده دارد، هنگام انتخاب يک کتاب ابتدا از خود بپرسيم خصوصيات فکرى ما و طبع کنجکاو و حساس ما که منبع بسيارى از شعف‏ها و حزن‏هاى ما است طالب چيست؟ شعر؟ روان‏شناسى؟ حکمت؟ هنر؟ بدين ترتيب، زمينه‏اى براى کار در موضوعى که بدان علاقه داريم فراهم مى‏آوريم و حدودى براى خود ترسيم مى‏کنيم؛ چه همان طور که گفتيم دانستن همه چيز غير ممکن است. 4. آندره مورو عقيده دارد، بعد از کتب آسمانى شريف‏ترين و مفيدترين کتاب‏ها بيوگرافى‏ها هستند. به قول رنه دکارت مطالعه يگانه راه آشنايى با بزرگان روزگار است که قرن‏ها پيش از اين در دنيا به سر برده‏اند و اکنون زير خاک منزل دارند. 5. ارل.اف - رسکامون مى‏گويد: چنان که در انتخاب دوست براى خود دقت مى‏کنيد، در انتخاب نويسنده نيز براى خواندن خود دقت کنيد. T}12 نکته در کارآيى مطالعه:{T 1. کيفيت مطالعه را بالا ببريد. به روخوانى سطحى در حالت پراکندگى فکر قناعت نکنيد. با مفهوم ومعناى مطلب ارتباط برقرار سازيد تا آنچه را که مورد نياز است به خوبى درک کنيد. 2. حجم مطالعه حواس شما را پرت نکند. مطالعه بيش‏تر و سريع‏تر تنها بهانه‏هايى براى بيش‏تر دانستن است. پس ابتدا آنچه را مى‏خواهيد بدانيد و بفهميد برداشت کنيد و آن گاه با کلمات «سرعت» و «بيش‏تر» وسوسه شويد. 3.قبل از آن که از موضوع اصلى کتاب منحرف شويد و به مطلب ديگرى بپردازيد، قسمت‏هايى را که دوست داريد به خاطر بسپاريد، مشخص کنيد. 4. حتماً براى مطالعه خود برنامه‏ريزى داشته باشيد. اين که قصد يادداشت بردارى داريد يا خير، در مورد چه موضوعى بايد تمرکز کنيد، چه سؤالاتى در ذهن داريد که در اين کتاب جواب آن‏ها را مى‏جوييد و... همه بايد از قبل برنامه‏ريزى شده باشد. 5. بايد کتابى که مطالعه مى‏کنيد مختص به خود شما باشد تا به راحتى در آن علامت‏گذارى و نکته نويسى کنيد. استفاده از مداد يا ماژيک رنگى به شما امکان مى‏دهد تا در مراجعه مجدد به کتاب بهره بيش‏تر ببريد. هر چند نبايد اين خطوط رنگى استفاده شما از ساير خطوط کتاب را کاهش دهد. 6. هنگام مطالعه همواره يک قلم در دست داشته باشيد؛ زيرا مطالعه آنگاه کارآيى مطلوب مى‏يابد که همراه با مطالعه سؤالات ذهن خود را با آموزه‏هاى کتاب تطبيق دهيد و در حاشيه آن يادداشت کنيد. 7. ميان مطالعه و ساير کارهاى خود تعادلى به وجودآوريد که هم از خواندن خسته و دلزده نشويد و هم تجربه و عمل را به بهره‏ورى مطالعه خود بيفزاييد. 8. مطالعه پراکنده باموضوعات متنافر و متناقض موجب کاهش بهره‏ورى شما مى‏شود. حتى الامکان در نوع کتابى که براى مطالعه انتخابى مى‏کنيد مطالعات قبلى خود را در نظر آوريد تا نظم فکرى شما به هم نخورد. 9. اگر بتوانيد از هر کتابى که مى‏خوانيد نکات مهم و کليدى آن را خلاصه‏بردارى کنيد، بر کارآيى مطالعه شما مى‏افزايد. اين راهکار آنگاه ارزشمندتر مى‏شود که خواننده به زبان و عبارات خودش مطالب را يادداشت کند. 10. به ياد داشته باشيد علاقه و انگيزه در مورد مطلبى که براى مطالعه انتخاب کرده‏ايد به بهره‏ورى شما از آنچه مى‏خوانيد بسيار مى‏افزايد. 11. گاه مقرر ساختن يک پاداشِ مشروط براى مطالعه حجم خاصى از کتاب به هيجان و لذت مطالعه مى‏افزايد و نوعى اثر تشويقى بر فرد مى‏گذارد. اين پاداش‏ها مى‏تواند ديدن يک برنامه تلويزيونى، رفتن به مکانى خاص، انجام يک فعاليت مورد علاقه يا حتى خوردن يک خوراکى محبوب باشد؛ مشروط بر آن که ميزان تعيين شده مطالعه شده باشد! 12. رنگ کاغذ، رنگ قلم، نحوه نشستن، فاصله چشم با کتاب، نور محيط و ساير شرايط مکانى نيز - همان گونه که مى‏دانيد - در کارآيى مطالعه شما کاملاً مؤثر است. T}8 نکته در تمرکز مطالعه:{T دکتر خادمى در کتاب «مطالعه روشمند» به نکاتى چند را براى ايجاد تمرکز حواس لازم مى‏داند: 1. علاقه به موضوع مورد مطالعه يکى از علل مهم ايجاد تمرکز و دقت در حين مطالعه است. 2. هماهنگى اراده و تخيل نيز در اين رابطه کارساز است؛ به عبارت ديگر، چشمان فرد بر صفحه کتاب و افکار ش در حال پرواز به دور دست‏ها نباشد! 3. برخى مسائل جسمى و روحى نيز مى‏تواند تمرکز فرد را بر هم زند؛ مانند گرسنگى، تشنگى، سردرد يا ساير دردها، نگرانى و اضطراب. 4. برخى مسائل محيطى نيز از عوامل برهم زننده تمرکزند: سروصداى زياد، نور زياد يا کم، لباس نامناسب و... . آقاى حقجو در کتاب «روش‏هاى تسريع در خواندن و درک» چند نکته مهم ديگر را نيز بر اين ليست مى‏افزايد: 5. يکى از مهم‏ترين عوامل بر هم خوردن تمرکز عجله و شتاب است. اين حالت سطح مطالعه را نازل مى‏کند و تمرکز را بر هم مى‏زند. 6. يکى از مسائل قابل توجه ديگر سنگينى معده و سيرى بيش از حد است. به قول حضرت رسول اکرم(ص) «پرى معده و سيرى زياد به وجود آورنده حماقت است!» اين همان خواندن و نفهميدن و به عبارتى عدم تمرکز و ارتباط با مفهوم کتاب است. 7. انتخاب زمان مناسب از عوامل ايجاد تمرکز است؛ مثلاً پس از استراحت خصوصاً در صبحگاهان بهترين تمرکز و در ساعات خستگى و کسالت نامناسب‏ترين تمرکز وجود دارد. البته در صبحگاهان لازم است قدرى ورزش کرد تابدن آمادگى لازم را به دست آورد. 8. نظم و انضباط در نوع مطالعه و ساعت مطالعه و مکان مطالعه همگى از عوامل ايجاد کننده تمرکز مطلوب‏ترند. 9T} نکته در سرعت مطالعه:{T 1. دکتر فيل ريس پيشنهاد مى‏کند، اگر قصد داريد سرعت مطالعه را افزايش دهيد، حتماً ابتدا به فهرست مندرجات کتاب نظرى دقيق بيندازيد تا کليت کتاب را به دست آوريد. 2. تند خوانى هميشه مناسب نيست. در مطالبى که به تعمق و تأمل نياز دارد اصلاً نبايد به کار گرفته شود. 3. مغز ما هميشه تندتر از بيان ما کلمات را دريافت مى‏کند. براى افزايش سرعت سعى کنيد عادت بلند خوانى کتاب راترک کنيد. 4. تمرين کنيد، به جاى درک لغت به لغت يک جمله، به درک گروهى لغات عادت کنيد. 5. به نظر نويسنده کتاب «تسريع در خواندن و درک» يکى از عوامل کندخوانى برگشت است؛ يعنى آن که فرد مرتب نگاه خود را به خطوط پيشين بر گرداند. اين کار تمرکز فرد را از ميان مى‏برد و وقت زيادى را تلف مى‏کند. هنگام مطالعه چشم بايد به طور مستقيم و به موازات صفحه حرکت کند و از پريدن به سطور بالا و پايين دورى جويد. 6. کسانى که با انگشت خط مورد مطالعه را دنبال مى‏کنند، بايد اين عادت را ترک گويند؛ زيرا در تند خوانى فقط چشم کار مى‏کند نه دست و نه زبان. 7. نويسنده کتاب «مطالعه روشمند» بر اين باور است که حتى تکان دادن سر هنگام مطالعه از سرعت مطالعه مى‏کاهد. پس بهتر است اين گونه بگوييم: در تند خوانى فقط چشم کار مى‏کند نه دست، نه زبان و نه سر. براى ديدن همه صفحه کتاب اصلاً به حرکت سر نيازى نيست. صفحه، خود در دامنه بينايى قرار دارد. 8. ايشان از مشکل ديگرى به نام «خالى خوانى» نام مى‏برد که عبارتست از سرگردانى چشم در حاشيه سفيد کتاب يا لابه‏لاى خطوط و يا هر قسمت غير مفيد صفحه. اين حالت را ديدن غير مفيد نيز مى‏گويند و موجب کاهش سرعت مطالعه مى‏شود. 9. حتى نوع ورق زدن نيز به صرفه‏جويى در وقت کمک مى‏کند. ورق زدن درست آن است که با دست چپ واز گوشه بالايى صفحه صورت گيرد و چند لحظه قبل از پايان صفحه براى تورق آماده باشد. کسانى که با دست راست و از گوشه پايينى صفحه ورق مى‏زنند، از سرعت و تمرکز خود مى‏کاهند. T}5 نکته در محافظت از کتاب:{T در کتاب «هنر کتاب خواندن» به چند نکته جالب توجه اشاره شده است: 1. کتابى که جلد شده باشد، از کتاب بدون جلد بهتر و سالم‏تر باقى مى‏ماند. اين احتياط را فورى و به محض خريد کتاب انجام دهيد. 2. کتاب‏هاى خودرا در قفسه‏هاى شيشه‏دار نگه‏دارى کنيد تا گرد و غبار هوا کم‏تر به کتاب‏ها آسيب برسانند. 3. اگر چاره‏اى جز استفاده از يک کتابخانه روباز نداريد، حداقل گاه کتاب‏ها را از گرد و غبار پاک کنيد و براى کاهش آسيب رسانى حشره بيد کتاب‏ها را ورق بزنيد و هوا دهيد. 4. استفاده از هواکش و تهويه مناسب در محل کتابخانه به عمر مفيد کتاب‏هاى شما مى‏افزايد. 5. هنريش هين مى‏گويد: هر کجا کتاب را بسوزانند، روزى انسان‏ها را خواهند سوزاند. در اين دنياى شتاب زده که با «بحران قرائت» روبه‏رو شده است، دردى از اين عمومى‏تر نمى‏توان يافت که مردم کم مى‏خوانند، سريع و شتاب زده مى‏خوانند، بد مى‏خوانند و... . اين عبارت را دکتر جانسون در کتاب خويش به کار برده و بسيار ابراز نگرانى کرده است. واقعاً سرنوشت کتاب و کتابخوانى به کجا خواهد کشيد؟ او مى‏گويد: «مردم گويى امروز از کتاب مى‏ترسند. اين بيمارى متأسفانه عمومى و همه گير شده و شايد بهتر باشد آن را بيمارى ترس از کوشش نام نهاد.» اين آرزويى کهن و ديرينه بوده است که روزى بشر با تفکر و مطالعه انس گيرد و ساعات عمر خويش را با مطالعه پربرکت سازد؛ شايد حتى پيش‏تر از آن که سقراط بگويد: «جامعه وقتى به سعادت و فرزانگى مى‏رسد که مطالعه کار روزانه‏اش باشد». ما نيز اين گلگشت را با همان آرزو به پايان مى‏بريم و به عنوان حسن ختام سخن دو تن از بزرگ‏ترين نويسندگان جهان و جمله‏اى زيبا از مولاى متقيان على(ع) را زينت بخش نوشتار مى‏سازيم. امام على(ع): هر کس اهل مطالعه باشد در سايه مطالعه کتب، به آرامشى بسيار والا دست مى‏يابد که هرگز از او سلب نمى‏شود. ويکتور هوگو: خوشبخت کسى است که به يکى از دو چيز دسترسى دارد: يا کتاب‏هاى خوب و يا دوستانى که اهل مطالعه کتاب باشند. تولستوى: در دنيا لذتى نيست که با لذت مطالعه برابر باشد. V}منابع: هنر کتاب خواندن، آدريل جانسون. 500 نکته درباره مطالعه، فيل ريس. مطالعه روشمند، عين الله خادمى. روش‏هاى تسريع در خواندن و درک، محمد حسين حقجو. چگونه فرزندم را به مطالعه علاقه‏مند کنم؟، مانفرد وسپل. سلسله مقالات (دانش، مطالعه، کتاب)، حسين خنيفر. 4500 سخن از بزرگان، مجيد اصلان پرويز. انديشه بزرگان، حسين رحمت‏نژاد. {V --------------------------------------------------- موفقيت در تحصيل بر آينده عوامل چندى به شرح زير است: 1. ميزان تلاش و کوشش، به گونه‏اى که بر اساس برنامه‏اى منظم صورت گيرد و نتيجه چنين تلاشى، متناسب، با ميزان صرف وقت باشد. به طور مسلم کوشش‏هاى منظم و پيگير در تسلط به موضوع درس، نقش مؤثرى ايفا مى‏نمايد. 2. انگيزه و علاقه، که عاملى درونى است و با روشن شدن هدف درس، بستگى و ارتباط مستقيم دارد. 3. تجربيات قبلى، که مفهوم دقيق آن، برخوردارى از پيش مطالعه فردى در زمينه درس جديد مى‏باشد. 4. تمرکز و دقت به گونه‏اى که ذهن با تمام توانايى و قدرت جذب اطلاعات علمى در حوزه درس مورد نظر فعال باشد. 5. برقرارى ارتباط منطقى و معنادار بين بخش‏هاى مختلف درس مورد نظر به گونه‏اى که «اصل پيوستگى» به عنوان يکى از اصول مهم يادگيرى حفظ شود، چنان‏چه سعى نمائيد مطالب درسى را به صورتى مرتبط با يکديگر در نظر گرفته و تأثير حذف يا اضافه مطلبى را در آنها بررسى کنيد، يادگيرى پايدار و پابرجايى را احراز کرده‏ايد. 6. بهره‏گيرى از تلقين مثبت، چنان‏چه تحت تأثير افکار منفى قرار گيريد و در مقطعى از دوران تحصيل، باور کنيد که فردى ناموفق و بيهوده هستيد، عملاً رفتار و کردار شما متأثر از چنين وضعى خواهد شد و نتيجه مطلوبى به بار نخواهد آمد. ليکن با تلقين جنبه‏هاى مثبت و سازنده به افکار اميدبخش و متعالى دست خواهيد يافت و تداوم چنين افکار و حالاتى در نتيجه کارتان چشمگير خواهد بود. 7. توکل به خداى متعال را در هيچ لحظه‏اى از زندگيتان از دست ندهيد، بلکه در مواقع حساس و دشوارى که برايتان پيش مى‏آيد، بيشتر از هميشه به نيروى ايمان به خدا، تکيه کنيد و او را در همه حال ناظر بر خود و پشتيبان واقعى‏تان بدانيد. در چنين صورتى به يارى حق، موفقيت در انتظار شما خواهد بود. 8. راهکار اساسي در تحصيل موفق، کسب انگيزه و تقويت نشاط و شادابي درسي نهفته است. بنابراين براي افزايش سطح انگيزه راهکارهاي زير را عملي سازيد: - ليستي از توانمنديهاي خود تهيه کرده و روزي دو يا سه بار با صداي بلند آن را بخوانيد مثلا بگويند من شخص با استعدادي هستم و من ... هستم . - ليستي از فوائد مادي , معنوي , موقعيتي درس خواندن و کسب موفقيت تحصيلي تهيه نموده و آن را هر روز مرور کنيد و هر روز نيم ساعت بر روي يکي از آن فوائد فکر کرده و 10 سطر درباره آن مطلب بنويسيد و اين عمل را براي يکايک فوائد انجام دهيد و بعد هر کدام که براي شما خوشايندتر بود را گاه گاهي مطالعه و به آن بيافزائيد. - ليستي از پيامدهاي منفي درس نخواندن , مانند اخراج از دانشگاه و يا مشروط شدن و... را تهيه و با تأمل در مورد يکايک آنها اين پيامدهاي منفي را براي خود جدي , بزرگ و معضل آفرين معرفي کنيد. 9. گمان مي رود يکي ديگر از عوامل شيوه ي درس خواندن مي باشد لذا خوب است در روش تحصيل خود تجديد نظر کنيد و با مطالعه بيشتر به يک شيوه علمي و کارآمد برسيد ما در اين مکاتبه توجه شما را به چند توصيه مهم درباره شيوه تحصيل جلب مي کنيم : - سعي کنيد براي حفظ و جلب انگيزه لازم , به اتفاق يکي از دوستان خود مطالعه کنيد و يا مباحثه کنيد حال چه به همراه دوستان و چه تنها مطالعه مي کنيد به مراحل زير نيز دقت کنيد. - دانشجوي گرامي شکل درس خواندن بر اساس ماده درسي , مقطع تحصيلي , زمان و فرصت تحصيلي و توانمنديهاي فراگير و موقعيت فراگير تفاوت پيدا مي کند. بي ترديد شکل تحصيل در دبستان با شکل تحصيل در دانشگاه يکسان نيست و شما نمي توانيد همان گونه که در دبيرستان درس مي خوانيد در دانشگاه نيز به همان شيوه موفق باشيد و يا شکل ارائه درس رياضي و ياد گرفتن آن با درس فارسي متفاوت است بر همين اساس در دروس دانشگاه بيشتر حجم کار بر دوش فراگير است و استاد تنها به ارائه مطالبي که دانشجو با تلاش فردي به آنها نمي رسد مي پردازد و لذا دانشجو بايد به تمام مطالب به شکلي پوشش دهد که هم مطالب سهل را خود فراگير بگيرد و هم مطالب دشوار را به کمک استاد بياموزد از اين رو توصيه مي شود; - قبل از شرکت در کلاس درس پيش مطالعه (مطالعه قبلي ) داشته باشيد. - با بر شمردن ثمرات و فوائد درس و مجموعه دروس و اجراي دقيق موارد قبلي سطح انگيزه ي خود را افزايش دهيد. - به هنگام پيش مطالعه برخي نکات مهم درس را يادداشت کنيد. - رأس ساعت مقرر در کلاس درس حاضر شويد و بدانيد تأخير و غيبت (هر چند مجاز) آفت تحصيلي مفيد است . - در کلاس درس به سخنان استاد و ارائه او به صورت دقيق گوش دهيد با تمرين ميزان تمرکز حواس خود را بالا ببريد از 5 دقيقه شروع و لحظه به لحظه آن را زيادتر کنيد. - مطالب دشوار درس را يادداشت کنيد. - اگر بين مطالبي که در پيش مطالعه ياد گرفتيد و آنچه استاد مي گويد ناسازگاري احساس نموديد سؤال کنيد و هر جا که ابهام رخ نمود نيز بپرسيد. - از استاد درخواست کنيد که کتابهاي ديگري را غير از متن درسي به شما معرفي کند اين کتاب ها بايد يکي در سطح برتر از متن درسي و يکي در سطحي پائين تر از متن درسي باشد تا اگر مطلب را متوجه نشديد به کتاب ساده تر مراجعه کنيد و اگر مطالب درس را متوجه شديد براي گسترش و تعميق ياد گرفته ها به مطالعه آن بپردازيد. - بعد از فراگير درس مدتي بر روي آن و مطالب ياد گرفته قبلي فکر کنيد. يعني فضائي مناسب و آرام برگزيده و حدود 30 تا 60 دقيقه به ميزان ضرورت بر روي مطلب آموخته شده بينديشيد. - بعد از يادگيري و تفکر حال مطالب را به زبان خود در دفتر اصلي درس يادداشت کنيد که اگر به صورت مستمر و منظم تمام مطالب را اين گونه بررسي و يادداشت نمايند در پايان ترم جزوه شما خود يک کتاب مفيد خواهد بود. انشاء الله به نکات زير در مورد شيوه مطالعه دقت کنيد: 1. از مطالعه شتاب زده و تند جدا پرهيز کنيد. 2. کتاب يا بخش مورد نظر از کتاب را به قسمت هاي کوچکتر تقسيم کنيد و هر قسمتي را مطالعه کرده و بفهميد و بعد به سراغ قسمت بعدي برويد. 3. فضا و مکان مطالعه را براي خود مکاني جذاب و نشاط آفرين بسازيد حتي با تغيير دکور و بکارگيري وسائل نشاط آور. 4. نور کافي , حرارت متناسب , وضعيت نشستن و... مناسب براي درس بکارگيري ابزار کمک آموزشي خوب در تحصيل و مطالعه بسيار مؤثر است . 5. ورزش صبحگاهي را فراموش نکنيد و در روز در سه الي چهار نوبت و در هر نوبت 5 تا 6 بار تنفس عميق را فراموش نکنيد. 6. متن درسي و مورد مطالعه را هماهنگ و هم طراز با فهم خود برگزينيد. 7. خود را به رعايت نظم در مطالعه عادت دهيد مانند شروع در ساعت معين - اتمام در ساعت معين , عدم اخلال به روند مطالعه و قطع کردن آن , از انحراف فکر و حواس با تمرين اجتناب ورزيد. چند تذکر: 1. تحول جديد و ترک سابقه و روش قبلي به سرعت و سهولت انجام نمي پذيرد. لذا صبر و حوصله و مقاومت شرط موفقيت است . 2. نظارت بر اجرا و اينکه برنامه درسي خود را به دست خودتان ارزيابي کنيد لازمه ي پيشرفت است چرا که نواقص را مرتفع و برنامه را رو به رشد پيش مي برد بنابراين عملکرد تحصيلي خود را ارزيابي و نقاط ضعف آن را مرتفع سازيد. 3. هرگاه در اجراي برنامه تحصيلي خود موفقيت داشتيد خود را تشويق کنيد و پشتکار خود را افزايش دهيد. 4. براي هر روز (هر 24 ساعت ) خود برنامه داشته باشيد و بر اساس آن حرکت کنيد و شب ميزان هماهنگي خود را با برنامه ارزيابي نماييد. نظم و برنامه‏ريزى در زندگى، براى استفاده مناسب از فرصت‏ها و رسيدن به اهداف است. براى منظم شدن، بايستى اهداف را در دو گروه بلند مدت و کوتاه مدت تنظيم کرد و سپس برنامه‏اى زمان بندى شده براى وصول به آن طراحى و عمل نمود. بدون تعيين اهداف، برنامه‏ريزى غيرممکن و بدون برنامه‏ريزى، نظم ناميسر است. اشخاص منظم، حتى براى کوچک‏ترين کارهاى زندگى خود داراى برنامه هستند؛ مثلاً چگونه خوابيدن، چگونه لباس پوشيدن، چگونه نماز خواندن، چگونه ناخن گرفتن، چگونه موها را شانه کردن و... موفقيت در هر کارى مرهون سه امر است: 1- شناخت هدف، 2- برنامه‏ريزى، 3- همت و تلاش. با توکل بر خداوند و اجراى سه رکن فوق يقينا به هدف خواهيد رسيد. P}پا فشارى و استقامت ميخ سزد ار عبرت بشر گردد {E}بر سرش هر چه بيشتر کوبى پافشاريش بيشتر گردد{P يکى از دانشمندان بزرگ مشهور به «ابو جعرانه» موفقيت خود را در درس آموزى از حشره‏اى به نام «جعرانه» مى‏داند. وى مى‏گويد: در مسجد جامع دمشق کنار ستونى صاف نشسته بودم. جعرانه (حيوانى شبيه سوسک) را ديدم که مى‏خواهد از ستون بالا برود و کنار شعله‏اىکه بالاى ستون مى‏سوخت بنشيند. من از اول شب تا صبح کنار آن ستون بودم. حشره هفتصد بار سعى نمود بالا برود ولى هر بار به پايين سقوط مى‏کرد. زيرا ستون صاف و لغزنده بود، از تلاش و همت آن حشره تعجب کردم. برخاستم وضو ساختم و باز گشتم ديدم حشره به بالاىستون رفته و کنار شعله چراغ پى‏سوز آرميده است. بلى برادر عزيز! P}زکوشش به هر چيز خواهى رسيد {E}به هر چيز خواهى کما هى رسيد{P شما قصد داريد درس بخوانيد و پيشرفت کرده و به آرزوهاى خود برسيد. بنابراين از مشکلات نهراسيد. تلاش کنيد بالاخره موفقيت را در آغوش خواهيد گرفت. «سکاکى» از دانشمندان بزرگ نيز در سن چهل سالگى به درس خواندن روى آورد. وى چنان کم استعداد بود که راه حجره‏اش را گم مى‏کرد. اما با تلاش توانست به يکى از دانشمندان بزرگ تبديل گردد که نگارش‏هاى وى پس از 12 يا 13 قرن هنوز به عنوان متن درسى پا برجاست. اکنون شما بايد: اولا؛ عزم و همت خود را محکم کنيد. ثانيا؛ با مشورت با افراد خبره نحوه درس خواندن خود را اصلاح کنيد. براى اوقات شبانه روز خود برنامه‏ريزى نماييد. ساعات اوليه صبح را نخوابيد و سعى کنيد در آن ساعات درس بخوانيد. براى خود هم مباحثه انتخاب کنيد و تمامى دروس را بدون استثنا با او مباحثه وگفت و گو کنيد. ثالثا؛ براي پاي بند بودن و عمل کردن به برنامه هاي طراحي شده خود از يک برنامه تنبيه و پاداش کمک بگيريد و در پايان هر روز يا هر هفته به ميزان موفقيت ها و عملي کردن برنامه هاي طراحي شده خود را تشويق کنيد و به ميزان تنبلي ها و عمل نکردن به آن برنامه خود را تنبيه کنيد.