باسلام خدمت شما پرسشگر محترم دين اجبارى نفى شده است: «لا إِکْراهَ فِي الدِّينِ؛[بقره/???] هيچ اکراهى در اين دين نيست.» چون دين عبارت است از يک سلسله معارف علمى که معارفى عملى به دنبال دارد، و جامع همه آن معارف، يک کلمه است و آن عبارت است از اعتقادات و اعتقاد و ايمان هم از امور قلبى است که اکراه و اجبار در آن راه ندارد، چون کاربرد اکراه تنها در اعمال ظاهرى است، که عبارت است از حرکاتى مادى و بدنى (مکانيکى)، و اما اعتقاد قلبى تحت اجبار قرار نمي گيرند. فرق اين دو مثل اين است که شما مي توانيد کسي را مجبور به تعظيم در مقابل خود بکنيد، اما نمي توانيد او را وادار به دوست داشتن خود بکنيد. اکراه و اجبار وقتى مورد حاجت قرار مىگيرد که قوى و ما فوق (البته به شرط اينکه حکيم و عاقل باشد) بخواهد ضعيف را تربيت کند مقصد مهمى در نظر داشته باشد و نتواند فلسفه آن را به زير دست خود بفهماند که در اين جا، ناگزير متوسل به اکراه مىشود، و يا به زيردست دستور مىدهد که کورکورانه از او تقليد کند و ... . که اين نيز در مساله دين منتفي است. چون مواردي که خوبى و بدى و خير و شر آنها واضح است، نيازى به اکراه نخواهد داشت. بلکه خود انسان يکى از دو طرف خير و شر را انتخاب کرده و عاقبت آن را هم چه خوب و چه بد مىپذيرد و دين از اين قبيل امور است چون حقايق آن روشن و راه آن با بيانات الهيه واضح است. «قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ؛[بقره/???] هدايت از گمراهى مشخص شده است.» «إِنَّا هَدَيْناهُ السَّبيلَ إِمَّا شاکِراً وَ إِمَّا کَفُوراً؛[انسان/?] راه را به او نشان دادهايم. يا سپاسگزار باشد يا ناسپاس.» پس روشن مي شود که احکام مرتد، ربطي به جبر در دين ندارد. بلکه اين قوانين، از جمله قوانين اداره جامعه است. و جبر در قوانين جامعه، ضروري و ناگريز است. همان گونه که نمي توان در مقابل دزد، بي تفاوت بود و او را در عمل خود آزاد گذاشت، بايد کسي که امنيت رواني مردم را نيز به خطر مي اندازد، تنبيه کرد. که امنيت رواني، از امنيت مالي مهم تر است. در احکام مرتد، هر مرتدي اعدام نمي شود. و با دقت در مصاديق حکم، روشن مي شود که اين حکم براي صيانت از آرامش رواني جامعه است. که عده اي با حربه ارتداد، آن را به خطر مي اندازند: «وَ قالَتْ طائِفَةٌ مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ آمِنُوا بِالَّذي أُنْزِلَ عَلَى الَّذينَ آمَنُوا وَجْهَ النَّهارِ وَ اکْفُرُوا آخِرَهُ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ؛[آل عمران/??] و جمعى از اهل کتاب (از يهود) گفتند: « (برويد در ظاهر) به آنچه بر مؤمنان نازل شده، در آغاز روز ايمان بياوريد و در پايان روز، کافر شويد شايد آنها (از آيين خود) بازگردند! (و اين توطئه کافى است که آنها را متزلزل سازد)»
نظر خودتان را ارسال کنید