فلسفه سه سلام نماز چیست؟

سلام در برخوردهاى مسلمانان در جامعه اسلامى ، يکى از آداب معاشرت و ادب و اخلاق بشمار مى آيد، که جلب محبّت و دوستى مى کند، نشان تواضع و فروتنى است ، و پاداش بسيار دارد. و معناي آن نيز بيان سلم و سلامتي و همين معنا سبب سلام خدا و رسول و فرشتگان شده است: «سَلَامٌ قَوْلًا مِّن رَّبٍ‏ رَّحِيمٍ[يس/??] بر آنها سلام (و درود الهى) است اين سخنى است از سوى پروردگارى مهربان!» «وَ إِذَا جَاءَکَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِايَاتِنَا فَقُلْ سَلَامٌ عَلَيْکُمْ[انعام/??] هر گاه کسانى که به آيات ما ايمان دارند نزد تو آيند، به آنها بگو: سلام بر شما» «سَلَامٌ عَلَيْکمُ بِمَا صَبرَتمُ‏ فَنِعْمَ عُقْبىَ الدَّارِ[رعد/??] (و فرشتگان به آنان مى‏گويند) سلام بر شما بخاطر صبر و استقامتتان! چه نيکوست سرانجام آن سرا (ى جاويدان)!» مردي از اميرمؤمنان(ع) پرسيد: معناي السلام عليکم... چيست؟ امام‌ فرمود پيشواي مترجمان فرمايش خداست و در وقتي که السلام عليکم... خطاب به همگان مي‌گويد، به معناي آن است که همگي از عذاب خدا در روز قيامت مصون هستيد .[?] و همين «معناي سلام» و «جايگاه» آن سبب شده است که در پايان نماز نيز سلام بگوييم: چون کسي که فريضه نماز را انجام داده، به نوعي خود را از عذاب سلامت بخشيده است. امام صادق (ع) مي فرمايند: معنى سلام در آخر هر نماز امان است، يعنى کسى که امر پروردگار متعال را به جا آورد و به سنت پيغمبر خدا به حال خضوع و خشوع عمل کند پس او از بلاء دنيا و از عذاب آخرت در امن مى ‏شود.[?] و چون انسان با تکبيره الاحرام در آغاز نماز، افعالي از جمله سخن گفتن با ديگران را براي خود حرام کرده، با پايان نماز اين حرمت برداشته مي شود و شخص در ابتداي معاشرت با ديگران است، از اين رو سلام مي گويد: امام رضا(ع) مي‌فرمايد: سلام براي پايان نماز قرار داده شد و به جاي آن تکبير يا تسبيح يا چيز ديگري قرار داده نشده است؛ از اين رو که وقتي نمازگزار داخل در نماز شد و تکبيرة الاحرام را گفت، ديگر سخن گفتن با مخلوقين حرام است و بايد توجّه او به سوي خدا باشد. وقتي که سلام نماز را داد، از نماز خارج مي‌شود و مي‌تواند با مخلوقين سخن بگويد و ابتداي سخن با مخلوقين با سلام است [?] [?]. وسائل الشيعه، ج ?، ص ????، ح ?، ابواب التسليم. [?]. مصباح الشريعة-ترجمه مصطفوى، ص??. [?]. وسائل الشيعه، ج ?، ص ????، ح ??، ابواب التسليم.