تفاوت حکومت امام علی (ع) با حکومت امام مهدی (ع) چیست؟

پرسشگر محترم با سلام و تشکر از ارتباطتان با اين مرکز؛

تفاوت اصلي درشيوه حکومت داري نيست. بلکه مهم ترين تفاوت در ناحيه مردم ،يعني ميزان آمادگي آنان و شرايط جهاني و مقتضيات زمان مي باشد .
سنت قطعي الهي بر اين مقرر شده، که روزي به وسيلة امام زمان زمين لبريز از عدل و داد شود . مدينة فاضله تشکيل گردد . همة اقشار، مزة شيرين عدل را بچشند . گمشدة خود را در حکومت امامي که کلامش، راهش و حکومتش عدل است، بيايند . بالاخره با حاکم شدن عدالت در اقصي نقاط عالم وفا و آسايش را لمس کنند . در ساية حکومت صالحان اجرا شدن احکام نوراني الهي را تفاوت اصلي درشيوه حکومت داري نيست. بلکه مهم ترين تفاوت در ناحيه مردم ، يعني ميزان آمادگي آنان و شرايط جهاني و مقتضيات زمان مي باشد .
سنت قطعي الهي بر اين مقرر شده، که روزي به وسيلة امام زمان زمين لبريز از عدل و داد شود . مدينة فاضله تشکيل گردد . همة اقشار، مزة شيرين عدل را بچشند . گمشدة خود را در حکومت امامي که کلامش، راهش و حکومتش عدل است، بيايند . بالاخره با حاکم شدن عدالت در اقصي نقاط عالم وفا و آسايش را لمس کنند . در ساية حکومت صالحان اجرا شدن احکام نوراني الهي را ناظر باشند تا جايي که زمين از قسط و عدل سيراب شود.
حضرت بقية الله عدل کلي را در جهان ، با شرايط زير پياده مي فرمايد:
1 - آمادگي جامعة بشري براي عدالت کلي. انسان فطرتا عدالت خواه است و عدالت را دوست دارد، همان گونه که زيبايي را فطرتا دوست دارد، به ويژه وقتي از ظلم و جور به تنگ آمد، تشنة عدالت مي شود. در زمان ظهور، عدالت محقق مي شود.
اما در مورد آمادگي جامعه زمان حضرت علي براي اجراي عدالت همين بس که وقتي طلحه و زبير که از ياران نزديک و خواص حضرت علي به شمار مي رفتند ، پس از بيعت با حضرت(ع) براي گرفتن سهمِ خود و تصدي امر به خدمت حضرت رسيدند، حضرت از آن ها پرسيد آيا کار شخصي با من داريد و يا کار حکومتي؟ وقتي در پاسخ گفتند که کار ما شخصي است حضرت چراغي را که مربوط به بيت‏المال بود و روشن بود، خاموش کردند و چراغي را که براي کارهاي شخصي بود روشن کردند و آن دو نفر وقتي اين صحنه را ديدند بدون بيان خواسته خود از نزد حضرت(ع) رفتند و متوجه شدند که عدالت علي(ع) اجازه خوردن مالي و حقي را به آنان نخواهد داد و از اين جا بود که باتحريک عايشه زمينه جنگ جمل و آن فتنه کور را آماده کردند. بنابر اين تفاوت درآمادگي دو جامعه است. (1)
2 - در زمان ظهور عقل ها کامل مي گردد و بشر به اندازه اي به رشد عقلي مي رسد که قابليت پياده شدن عدل همکاني را پيدا مي کند.(2)
اما امير المومنين در دودان جهالت بسر مي برد. همانگونه در خطبه قاصعه‏ از جمله عوامل عمده وحدت‏شکن را جهالت دانسته، تزلزل و تفرقه بين امت واحده را ناشي از روي آوردن به ناداني مي‏داند:
زنهار که اينک دست از رشته طاعت کشيده‏ايد و با احکام جاهليت‏بر دژ الهي، که فراگردتان کشيده شده است، شکاف وارد آورده‏ايد . (3)
3 - اجتماع ياراني (حداقل 313 نفر) در ابتداي کار دور شمع وجود امام با ويژگي هايي از قبيل:
الف) خداجويي و توحيد که سرلوحة خصال ياران مهدي است و وجودشان غرق جلوة نور ايزدي است.
ب) بصيرت و آگاهي . آنان چنان درايت و خردمندي دارند که در هر وضعي حق را از باطل باز مي شناسند.
پ) حفظ حدود الهي . ياران حضرت چنان خود ساخته اند که حتي در سخت ترين اوضاع دست از پا خطا نمي کنند و قانون الهي را نمي شکنند.
ت) شجاعت. آنان دلير مردان جنگ آوران ميدان نبردند و دل هايي چون پولاد دارند و از انبوه دشمن هراسي به دل راه نمي دهند. ايمان به هدف همة وجودشان را تسخير کرده است.
ث) فرمان بري. آنان عاشقان مولاي خودند تا جايي که در انجام دستورهاي حضرت بر يکديگر پيشي مي گيرند.
ج) زهد و ساده زيستي، زهد و عدم وابستگي به دنيا زينت کارگزاران مهدي است. ياران امام منتظر با داشتن چنين صفاتي چنان خود ساخته اند که اگر همة دنيا به آنان پيشنهاد شود تا تخلف از فرمان امامشان کنند، نمي پذيرند.(4)
ياران امير المومنين اميرالمومنين :
حضرت اشاره کردند به سي تا گوسفندي که مشغول چرا بودند و فرمودند : قسم به خدا اگر من به اندازي اين گله نيرو داشتم ، قيام مي کردم .
وقتي سي صد و شصت نفر با حضرت بيعت کردند . حضرت فرمود : فردا در مکاني ويژه با سر تراشيده حاضر شويد ، جز چهار نفر ؛ مثل ابوذر ، مقداد ، سلمان و عمار حاضر نشدند . حتي سلمان هم با تأخير آمد .(5)
4 - کارگزاران مهدي موعود (عج) انسان هاي ساخته شده اند که ايمان به خدا روحشان را در خود گداخته و از نو ساخته است و خداترسي آنان مانع از تخلفشان مي گردد. در مراحل بعد که انقلاب حضرت گسترش مي يابد، کارگزاران بر اساس موازين درست و شايستگي هاي اصولي و لياقت هاي افراد انتخاب مي گردند.
اما مردان حکومت حضرت علي وکساني از حاميان و نزديکان او بودند تاب اجراي عدالت او را نداشتند زيرا ثروت اندوزي چشمانشان را کور و دلهشان را سخت کرده بود و موجب شد که آنها در جبهه مقابل آن حضرت صف آرايي کنند و جنگ جملها بوجود آرند و يا به زير سايبان راحت طلبي که معاويه پديد آورده بود پناه بگيرند.
اينها بخشي از عواملي بود که مانع اميرالمومنين در اجراي کامل عدالت گشت و حکومت آن حضرت چند سالي بيش عمر نکند .
بنا بر اين همانگونه که بيان شد اين موانع در حکومت امام مهدي(عج) وجود ندارد و حکومتش را جهاني مينمايد.
پي نوشت ها :
1. شرح إحقاق الحق ،جلد 8 صفحه 539 ،تحقيق : تعليق : السيد شهاب الدين المرعشي النجفي / تصحيح : السيد إبراهيم الميانجي ، ناشر : منشورات مکتبة آية الله العظمى المرعشي النجفي - قم - ايران.
2.نجم الثاقب ميرزا حسين نوري ، باب سوم ،قم انتشارات مسجد مقدس جمکران، سال چاپ 1372.
3. نهج البلاغه خطبه 192.
4.لطف الله صافي، منتخب الأثر ، ص 360 و 364 و 589 و 591.
5.الکافي - الشيخ الکليني - ج 8 - ص 31 - 33 . کتاب : الکافي ، تحقيق : تصحيح وتعليق : علي أکبر الغفاري ، چاپ : چهارم ، سال چاپ : 1362 ش ، ناشر : دار الکتب الإسلامية - طهران ؛ تاريخ‏يعقوبى/ترجمه محمد ابراهيم آيتى‏،ج‏1،ص:527 انتشارات علمى و فرهنگى ، چاپ : ششم ، 1371ش.