زن و شوهر چگونه باید آینه ی یکدیگر باشند که دیگری بدش نیاید؟

دوست خوبم سلام
قرآن کريم هر گونه افراط و تفريط را در دوست داشتن همسر را رد مي‌کند و در برخي آيات به شيوة معتدل آن تأکيد مي‌کند; چنان که مي‌فرمايد: وَ مِن‌ْ ءَايَـَتِه‌ِي‌َّ أَن‌ْ خَلَق‌َ لَکُم مِّن‌ْ أَنفُسِکُم‌ْ أَزْوَ َجًا لِّتَسْکُنُوَّاْ إِلَيْهَا وَجَعَل‌َ بَيْنَکُم مَّوَدَّة‌ً وَ رَحْمَة‌ً إِن‌َّ فِي ذَ َلِکَ لاَ ئَيَـَت‌ٍ لِّقَوْم‌ٍ يَتَفَکَّرُون‌َ ;(روم‌،21) و از نشانه‌هاي او اين که همسراني از جنس خود شما براي شما آفريد، تا در کنار آن‌ها آرامش يابيد، و در ميانتان مودت و رحمت قرار داد، در اين نشانه هايي است براي گروهي که تفکر مي‌کنند.
از آيه مذکور بر مي‌آيد که محبت و مودت بايد از دو طرف باشد و از تعبير مودت‌ استفاده مي‌شود که بايد محبت و مهرباني نسبت به همسر ابراز کرد، ولي اين محبت ودوست داشتن نبايد شکل افراطي و شديد به خود بگيرد به طوري که منجر به زير پا گذاشته شدن احکام و حد و حدود دستورهاي خداوند متعال شود، و از طرف ديگر انسان نبايد مودت و محبت و دوست داشتن را نسبت به همسرش دريغ کند و به طرف تفريط گرايش پيدا کند، چون خداوند متعال مودت و مهرباني را بين زن و مرد قرار داده و آن‌ها بايد در حد اعتدال به يکديگر محبت و مهرباني هديه کنند. در جايي ديگر قرآن کريم مي‌فرمايد: ...هُن‌َّ لِبَاس‌ٌ لَّکُم‌ْ وَأَنتُم‌ْ لِبَاس‌ٌ لَّهُن‌َّ...; (بقره‌، 187)... آن‌ها لباس شما هستند و شما لباس آن‌ها... .
چون لباس انسان را از سرما، گرما، خطر، عيوب و... مي‌پوشاند، دو همسر نيز يکديگر را از انحراف حفظ مي‌کنند و عيوب يکديگر را پوشانده‌، و وسيله راحتي و آرامش همديگرند و هر کدام زينت ديگري به حساب مي‌آيد و رعايت چنين موازيني در سايه محبت و دوست داشتن ممکن و مقدور است‌.
بنابراين‌، از آيات قرآن کريم بر مي‌آيد که حد معتدل و فطرت محبت بين دو همسر، مودت و مهرباني معتدل است و هرگونه افراط و تفريط در اين باره ممنوع است‌.(ر.ک‌: الميزان‌، علامه محمدحسين طباطبايي‌;، ج 16، ص 166، منشورات جماعة المدرسين في الحوزة العلميه‌، في قم المقدس ; نمونه‌، آيت الله مکارم شيرازي و ديگران‌، ج 1، ص 650 ; ج 16، ص 391 ـ 396، دار الکتب الاسلاميه‌، تهران‌.)
اکثر خانواده‏ها معمولاً در آغاز با يکديگر بسيار مهربان و با صفا و صميميت برخورد مي‏نمايند، ولي گذشت زمان ممکن است در اخلاق و رفتار آنان تأثير گذاشته، و کانون مقدّس خانواده را دچار وحشت و نگراني بنمايد. اگر ازدواج و انتخاب همسر به صورت عقلائي، و بامعيارهاي صحيح صورت پذيرد، و حقوق و شرائط بهزيستي زوجين مراعات گردد، گذشت زمان نه تنها فروغ خانه و خانواده را تضعيف نمي‏کند بلکه روز به روز بر شدّت علاقه و صفاي آنان افزوده مي‏شود. اسلام براي زن و شوهر حقوق واجب و مستحبي قرار داده که لازم استرعايت کنند و مراقب باشند اين دستورات حيات بخش را زير پا نگذارند، چه اين حقوق پايه اساسي خانواده را تشکيل مي‏دهد. پس بهتر است هر کدام به وظايف خود واقف باشند مثلاً:
1. محبّت و احترام متقابل را فراموش نکنند: و از تحقير و تنبيه جدا خودداري نمايند، و سعي کنند کليه زمينه‏هاي بي مهري و احيانا توهين را خنثي سازند و با اخلاق نيک و مودّت‏آميز معاشرت نمايند. رسولخدا به شوهران سفارش مي‏کند که: زنان محبوب و دلبر شوهران هستند، سعي کنيد حقوق، آنان را ضايع نسازيد، انما المرأة لعبة من اتّخذها فلا يضيّعها (کافي، ج 5، ص 510). و در حديثيآمده است که اميرالمؤمنين با آن همه اشتغالات شخصي و مسؤوليت‏هاي اجتماعي و مذهبي و جنگ و جهاد و... در کانون زن و شوهري در کنار فاطمه(س) عدس پاک مي‏کرد مي‏فرمود: «هر کس در درون خانه به خانواده‏اش کمک کند، خداوند نام او را در ديوان شهداء ثبت کرده وبراي هر شبانه روزش پاداش هزار شهيد مرحمت مي‏فرمايد، (بحارالانوار، ج 104، ص 132). و خداوند در يک جمله کوتاه رمز صفا و محبت خانوادگي را بيان نموده و مي‏فرمايد: و عاشروهن بالمعروف با خانواده خود زيبا و شايسته معاشرت کنيد (نساء، آيه 19).
2. نظام خانواده و حفظ حريم شوهر: قرآن مجيد با يک جمله ظريف مي‏فرمايد: الرجال قوامون علي النّساء مردان سرپرست ومسؤول خانواده‏ها هستند(سوره نساء آيه 34). و رسول اکرم(ص) مي‏فرمايند: «شوهر سرور خانواده و زن مدير داخلي آن است» (الرجل سيّد اهله، و المرأة سيّدة بيت‏ها).حضرت امام صادق(ع) مي‏فرمايند: خداوند به رسول خدا سفارش کرد که به فاطمه بگويد: اگر نسبت به حضرت علي(ع) نافرماني کني، و وي را به خشم آوري، من نيز خشمگين مي‏گردم!، (جلاء العيون شبّر، ج 1، ص 176 و بحار، ج 43، ص106). اين حديث کنايه از اطاعت همسران از شوهران است، و گرنه فاطمه الزهرا(س) هرگز مخالفت با علي(ع) نداشت.
3. اجتناب از تمجيد ديگران در مقابل همسر خود: زن و شوهر سعي کنند که از تمجيد زن و شوهران بيگانه خودداري کنند، زيرا اين مسأله علاوه بر عوارض نامطلوب ديگر، باعث بوجود آمدن و سوءظن در کانون خانواده مي‏گردد. و صدها معصيت را به بار مي‏آورد. و صفا و گرمي زن و شوهر را ضايع مي‏سازد. بهتر است از همديگر تمجيد و تعريف واقعي داشته باشند.
4. بزرگ نکردن اشتباهات همديگر: رسول خدا(ص) و حضرت امام صادق(ع) مي‏فرمايند: بدترين مردان و زنان کساني هستند که عفو و اغماض نداشته، و گناه يکديگر را نبخشند، (بحار، ج 103،ص 235 - وسائل الشيعه، ج 14، ص 18). و روي اين جهات بود که انبياء الهي و از جمله حضرات: ابراهيم، لوط، رسول خدا با زنان ناسازگار سازش کردند و حضرت امام باقر(ع) و امام حسن(ع) با همسران بد خلق معاشرت نموده، و راه زندگي وعفو و اغماض را به راهيان راه خود نشان دادند. بنابراين مشکلات را بزرگ نکنيد، و عيوبات غير قابل اغماض را بطور دوستانه آنهم در حال محبت و صفا به يکديگر تذکر دهيد.
5. اجتناب از سوء ظن‏هاي بي‏مورد: از آنجا که سوء ظن از بيماري‏هاي بزرگ رواني است که در اسلام نيز از گناهان کبيره است به شمار آمده است، اگر خداي نکرده زن و شوهري نسبت به يکديگر سوء ظن داشته باشندلازم است هر چه زودتر عوامل آن را بررسي، و سپس بي درنگ زمينه‏هاي آن را بخشکانند.
6. رعايت انضباط و نظافت و بهداشت خانواده: زن و شوهر هر کدام بايد بدانند که صيّادهاي خطرناک براي صيد آنان در کمين مي‏باشند، بنابراين آراستگي در نظافت علاوه بر منافع ديگري که دارد، زن وشوهر را نيز به يکديگر علاقمند مي‏سازد، و بهداشت خانه و لباس و اثاث... را تأمين مي‏کند و آنان را از گرفتاري به بيماري‏هاي که عامل اساسي‏اش مراعات نکردن مسائل بهداشتي است بيمه مي‏نمايد.
7. تأمين نياز جنسي: يکي از اهداف مهم ازدواج حفظ نفس و تأمين آرامش جنسي است که بطور متقابل بين زن و شوهر صورت مي‏پذيرد و اگر يکي از طرفين در اين مورد تأمين نشود. عوارض نامطلوبي را به دنبال خواهد داشت. ومي‏توان گفت بد رفتاري و سوء خلق، اضطراب دروني، عقده‏اي شدن در مسائل جنسي، انحراف و فساد اخلاقي در اجتماع، ترويج فساد در جامعه... از جمله عوارضات آن مي‏باشد. زن و شوهر موظّفند خود را به هر کيفيّتي که باعث ارضاء مقابل است آماده سازند، و چنانچه موانعي درکار باشد، از طريق دارو و درمان و تقويت جسمي برطرف نمايند، تا طرف مقابل با محروميت و يا خداي نکرده، با فساد اخلاقي روبرو نشود.
8. مديريت اقتصادي خانواده: زن و شوهر در اداره خانه بايد تدبير اقتصادي داشته باشند و قبل از هر چيز کارها و مسؤوليت‏ها را در بين خود تقسيم کنند، اگر زن وظيفه دارد در درون خانه به شوهرداري و بچه‏داري و انجامساير کارهاي خانه بپردازد، متقابلاً شوهر و سرپرست خانه نيز موظف است با تلاش کافي نيازهاي مادي و معنوي اعضاي خانواده را تأمين ساخته و شخصيت و آبروي خود و اهل بيت خويش را حفظ کند و در کارهاي خانه به همديگر کمک کنند.
9. مراعات غيرت شوهر و مصونيت از ديگران: شوهران نسبت به نواميس خود شديدا حساس هستند و کوچکترين انحراف اخلاقي و جنسي زنانشان را تحمل نمي‏کنند، حتي برخي شوهران بي‏تفاوت نيزکه رگ مردانگي ندارند، در نهايت امر حرکات نابخردانه زنان خود را با کيفرهاي خشن پاسخ مي‏گويند. رسول خدا مي‏فرمايند: بهترين زنان امت من کسي است که در کنار شوهرش آراسته، ولي نسبت به ديگران نفوذناپذير باشد، و بالعکس، بدترين زنان زني است که در برابر شوهر خودخويشتن‏دار، ولي نسبت به اجانب و نامحرمان خودنمائي کند، (وسايل، ج 14، ص 14).
10. خوش زبان باشيد: در گفتگوها سؤال و جواب‏ها لطف سخن و نرمش گفتار را رعايت فرمائيد. پيغمبر(ص) مي‏فرمايد زيبائي در زبان نهفته است علاوه که قرآن مجيد و روايات بسيار درباره خوش زباني با همه مردم تأکيد فراوانکرده، قرآن فرموده: با مردم نيکو سخن گوئيد، (بقره، آيه 83) پس زبان را حفظ کنيد و آن را از سخنان زشت و رکيک نگه داريد.
11. تندخويي و گاهي بد اخلاقي را تحمل کنيد: در حديث از پيامبر اکرم(ص) آمده است کسي که براي رضاي خدا اخلاق بد همسر خود را تحمل کند خدا ثواب شکرگزاران به او عنايت فرمايد،(وسائل ابواب مقدمات النکاح، باب 9، خ 5). همسران بايد با اخلاق ناپسند يکديگر بسازند کارهاي ناستوده همديگر را ناديده بگيرند و از لغزش‏هاي همديگر بگذرند که اين رفتار در پا برجائي و دوام زناشوئي و الفت زن و مرد تأثير فراواندارد.
در خاتمه مي‏توان گفت از جمله مهمترين عوامل سعادت و خوشبختي در زندگي، تفاهم، درک متقابل ـ آرمان مشترک، تعهد به اصول اخلاقي، انضباط و اهتمام به زندگي است در پرتو اين اصول، مي‏توان عشق به زندگي را تقويت نمود و اين عنصر اصلي را در زندگي حفظ کرد.و به چند نکته زير توجه فرمايند:
1. سعي کنيد به خواسته‏هاي يکديگر احترام بگذاريد.
2. به کليه فاميل و آشنايان يکديگر احترام بگذاريد.
3. اجازه دخالت به هيچکس را در زندگي مشترکتان ندهيد.
4. به هنگام به وجود آمدن اختلاف هيچ کس را مطلع نکنيد و هميشه دشوارترين اختلاف را خودتان حل کنيد.
5. در هر مکان و محفلي از خوبي‏ها و محسنات يکديگر تعريف و تمجيد کنيد و هرگز عيوب هم را در جمع مطرح نکنيد.
6. در تمام مدت زندگي به يکديگر ابراز علاقه کنيد و به هر مناسبتي که شده براي هم هديه هر چند ارزان قيمت تهيه کنيد.
7. با تمام مشکلات به طور منطقي برخورد کنيد و کمتر دچار احساسات شويد.
8. هرگز با همديگر دروغ نگوئيد.
9. در کارها به همديگر احترام بگذاريد و کمک کنيد.
10. خوش زبان باشيد.
براي مطالعه بيشتر در اين زمينه ر.ک:
1. آئين همسرداري: ابراهيم اميني.
2. خوش زيستن در زندگي زناشويي، اندره مودوا.
3. ازدواج در اسلام: آيت‏الله احمد جنتي.



موفق و پيروز باشيد.