آیا قبل حضرت آدم انسان های دیگری بوده یا خیر؟

باسلام خدمت شما پرسشگر محترم
در روايات مطرح شده است که امام باقرعليه السلام به جابر بن يزيد مي گويد: «گويا تو گمان مي کني که خداوند فقط اين عالم را آفريد و بس و همچنين گمان مي کني که خداوند بشري غير از شما نيافريده است؛ آري به خدا قسم! خداوند هزار هزار عالم و هزار هزار آدم آفريد و تو در آخر اين عالم ها و آدم ها هستي».1
برخي از انديشمندان اسلامي بر اساس اين روايات معتقدند که آدم عليه السلام نخستين انساني نبوده که گام بر روي کره خاکي نهاده است؛ بلکه قبل از او انسان هاي ديگري بوده اند که به دلايل نامعلومي نسلشان منقرض گشته است.2
در خصوص خلقت آدم ديدگاه هاي گوناگوني مطرح شده است که برخي عبارتند از:
1. پيش از حضرت آدم، هيچ موجودي از آدم يا شبيه آدم وجود نداشته و حضرت آدم يک دفعه و به طور مستقل خلق شده است.
2. پيش از حضرت آدم، موجوداتي شبيه آدم و جن بوده اند و سپس يا از بين رفته اند و يا هنوز هم وجود دارند.
3. پيش از حضرت آدم، انسان هايي وجود داشته، ولي تکامل نايافته بودند و به هر دليل از ميان رفته و منقرض شده اند و آن گاه حضرت آدم بدون ارتباط با آدم هاي گذشته، به طور کامل مستقل آفريده شد.
4. پيش از حضرت آدم، انسان هايي وجود داشته اند و تکامل نايافته بودند؛ اما از ميان نرفتند؛ بلکه در بستر تکامل خود به مرحله انسانيت رسيده، حضرت آدم عليه السلام نخستين انسان و نخستين پيامبر از نسل همه آدم ها بوده و يک باره خلق نشده است.3
از مجموع آيات قرآني اين نکته به دست مي آيد که سرسلسله افراد انساني، موجودي به نام حضرت آدم عليه السلام بوده است و افراد نسل او بر اثر نطفه هايي که در رحم مادرانشان انعقاد پيدا مي کنند، ايجاد مي شوند؛ اما اين که خود آدم چگونه پيدا شده، از جمع آيات به اين نتيجه مي رسيم که حضرت آدم عليه السلام بدون پدر و مادر، از عناصر خاکي و روحي الهي ايجاد شده است.
بنابراين اگر هم شواهدي دال بر وجود موجوداتي شبيه به انسان در سال هاي بسيار دور پيدا شده است، منافاتي با اين مسئله ندارد که انسان هاي فعلي از نسل آدم وحوا مي باشند و آدم و حوا از نسل انسان ها يا شبه انسان هاي گذشته نمي باشند و در علم امروز هم چنين چيزي اثبات نشده است و تنها در حد يک فرضيه آن هم در نزد بعضي از زيست شناسان مطرح مي باشد.

منبع : سايت حوزه http://www.hawzah.net
پي نوشت:
1. صدوق، خصال، ج2، ص450؛ بحارالانوار، ج63، ص82-83.
2. سبحاني، منشور جاويد، جعفر سبحاني، ج4، ص94؛ قريشي، ج1، ص49-50.
3. ر.ک: يوسفي اشکوري؛ بازخواني قصد خلقت؛ محمدتقي جعفري، آفرينش انسان؛ مصباح يزدي، معارف قرآن؛ مشکيني، تکامل در قرآن؛ سبحاني، خلقت انسان؛نصري، مباني انسان شناسي در قرآن؛بازرگان، طبيعت و تکامل؛ سبحاني، داروينيسم يا تکامل انواع؛ احد فرامرز قرا ملکي، موضع علم و دين در خلقت انسان.
موفق و پيروز باشيد.