آیا کمک از غیر خدا با ایاک نعبد وایاک نستعین مخالف نیست؟

سلام خدمت شما پرسشگر محترم « وَ إِذا سَأَلَکَ عِبادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي وَ لْيُؤْمِنُوا بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ»(1)؛ و چون بندگان من از تو سراغ مرا مي گيرند بدانند که من نزديکم و دعوت دعاکنندگان را اجابت مي کنم. البته در صورتي که مرا بخوانند. پس بايد که آنان نيز دعوت مرا اجابت نموده و بايد به من ايمان آورند تا شايد رشد يابند. بيشتر مفسران درباره اين آيه شريفه نظرشان اين است که خداوند در اين آيه در افاده مضمونش بهترين اسلوب و لطيف ترين و زيباترين معنا را بيان کرده است و در آن نشانه هاي مهرباني خداوند نسبت به بندگانش وجود دارد که مفسران آنها را بيان کرده اند. از جمله اين نکات لطيف همين حذف لفظ «قل» و واسطه است که خداوند خواسته خودش اين حقيقت را به بندگان بگويد که من به شما نزديکم. مرحوم علامه طباطبايي و آيت الله جوادي آملي اين مطلب را در ضمن نکات ظريفي که براي اين آيه بيان کرده اند، آورده اند. علامه طباطبايي مي نويسد: «ثم حذف الواسطة في الجواب حيث قال: فَإِنِّي قَرِيبٌ و لم يقل فقل إنه قريب...»(2) سپس واسطه را در جواب انداخته آنجا که فرموده (پس همانا من نزديکم) و نفرموده: پس بگو او نزديک است. آيت الله جوادي هم مي نويسند: سومين نکته: حذف واسطه در جواب که فرمود « پس تحقيقا من نزديکم» و نفرمود «بگو او نزديک است.»(3) اما درباره کمک خواستن از غير خدا: اگر کمک خواستن ما از ديگران با توجه به اين نکته باشد که آنان فقط واسطه و سبب هستند و همه کاره خداست، با « اياک نستعين» تنافي ندارد زيرا خداوند خودش خواسته است کارها از طريق واسطه ها و اسباب انجام بگيرد. در روايتي امام صادق (ع) فرمودند: « أَبَي اللَّهُ أَنْ يُجْرِيَ الْأَشْيَاءَ إِلَّا بِأَسْبَابٍ فَجَعَلَ لِکُلِّ شَيْ ءٍ سَبَباً وَ جَعَلَ لِکُلِّ سَبَبٍ شَرْحا...»(4)؛ خدا از آن ابا دارد که چيزها را جز به اسباب آنها روان گرداند، اين است که براي هر چيز سببي قرار داد، و براي هر سبب شرحي... خداوند در قرآن هم مي فرمايد: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسيلَةَ ...»(5)؛ اي کساني که ايمان آورده ايد، از خداوند پروا کنيد و به سوي او وسيله بجوييد. بنابراين سبب ها و وسيله ها را هم خداوند قرار داده تا به کمک آنها به او برسيم و بتوانيم زندگي فردي و اجتماعي مان را اداره کنيم. اگر غير خدا و انسان هاي ديگر را که از آنها کمک مي گيريم، مستقل و همه کاره بدانيم، اين با « اياک نستعين» تنافي دارد. اگر هر کمک خواستني از غير خدا شرک باشد يک موحد روز زمين يافت نمي شود چرا که همه انسانها از همديگر کمک مي گيرند. آيا معصومين (ع) در هنگام مريضي از پزشک کمک نمي گرفتند. پي نوشت ها: 1. بقره(2)آيه186. 2. طباطبايي، محمد حسين، الميزان في تفسير القرآن، انتشارات جامعه مدرسين، ج2، ص30. 3. جوادي آملي، عبدالله، تفسير تسنيم، انتشارات اسراء، ج9، ص396. 4. کليني، محمد بن يعقوب، الکافي،انتشارات اسلاميه، ج1، ص183. 5. مائده(5)آيه35.